LIVEBLOG: SP wint Provinciale Statenverkiezingen (gesloten)

Welke partij wordt de winnaar? Hoeveel zetels krijgt iedere partij? En hoe hoog zijn de opkomstcijfers? Vanaf 6:30 woensdagochtend kan er gestemd worden voor de Provinciale Staten en de Waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s. In dit live-blog de laatste stand van zaken.

De zetels in de Provinciale Staten zijn voor de verkiezingen nog als volgt verdeeld. PvdA 12, VVD 6, SP 6, CDA 5, D66 3, PVV 3, ChristenUnie 3, GroenLinks 3, Vrij Mandaat 1 en
Partij voor de Dieren 1.

2.05
Uitslag Provinciale Statenverkiezingen:

	Zetels:	Aantal zetels winst/verlies:
SP	8	+2
PvdA	6	-6
CDA	5	0
D66	4	+1
VVD	4	-2
ChristenUnie	4	+1
PVV	3	0
Groninger Belang	3	+3
GroenLinks	3	0
Partij voor de Dieren	2	+1
Partij voor het Noorden	1	+1
Vrij Mandaat	0	-1

Opkomstpercentage 53,0 % (2011: 58,2%)

2.02
Ook de uitslag van de gemeente Eemsmond is binnen. De eerste drie zijn SP(16,0%), Groninger Belang(15,0%) en CDA(14,1%).

1.53
Het wachten is op de uitslag van de gemeente Eemsmond. Van 22 van de 23 gemeenten in de provincie zijn de uitslagen nu binnen.

1.51
In de gemeente Stadskanaal zijn de drie grootste partijen SP(18,5%), CDA(16,6%) en ChristenUnie(15,0%).

1.47
De grootste partij in de gemeente Grootegast is het CDA met 25,0% van de stemmen. ChristenUnie is de nummer twee met 16,7% en nummer drie is Groninger Belang met 13,6%.

1.40
De top drie bij de gemeente Oldambt bestaat uit SP(21,2%), PvdA(13,2%) en PVV(11,6%).

1.38
De gemeente Bedum is aan de beurt. De grootste partij is het CDA met 19,1% van de stemmen gevolgd door ChristenUnie(16,8%) en SP(12,8%).

1.29
In de gemeente Vlagtwedde zijn de eerste drie partijen CDA(16,8%), SP(15,4) en PVV(15,3).

1.25
De volgende gemeente met de uitslag is Bellingwolde. De grootste partij is de SP met 24,3% van de stemmen. PVV is de tweede partij met 13,9% gevolgd door PvdA met 12,7%.

1.20
De SP is ook in de Gemeente Groningen de grootste. De partij haalde 16,4% van de stemmen. Nummer twee is D66 met 15,8% en PvdA is de derde partij met 13,4%. Het opkomstpercentage was 52%. In 2011 lag dit percentage nog op 58,4%.

1.01
Gemeente Marum is de volgende gemeente met de uitslag. Met 18,4% is het CDA duidelijk de grootste partij in deze gemeente. Gevolgd door VVD met 14,3 van de stemmen en PvdA met 11,9%.

0.58
In de gemeente Loppersum is het CDA met 16,2% de grootste partij. Nummer twee is het Groninger Belang met 13,4% en nummer drie is ChristenUnie met 12,8% van de stemmen.

0.55
Met een kleine voorsprong op de nummer twee is de SP met 14,8% van de stemmen de grootste in de gemeente Delfzijl. Groninger Belang is de tweede partij met 14,5%. Het verschil tussen beide partijen is 22 stemmen. De derde partij is CDA met 11,0% van de stemmen.

0.44
De (voorlopige) uitslag van meer de helft van de gemeenten in de provincie Groningen is nu bekend. Het wachten is nog op 11 van de 23 gemeenten.

0.35
Ook in de gemeente Slochteren is de SP de grootste. De partij kreeg 14,6% van de stemmen. Nummer twee is ChristenUnie met 14,2% en nummer drie is Groninger Belang met 11,7%.

0.28
Met 18,6% van de stemmen is de SP de grootste in de gemeente Appingedam. Groninger Belang volgt met 12,4% en de derde partij is PvdA met 12,2%.

0.23
In de gemeente Haren haalt de VVD 17,8% van de stemmen en is daarmee de grootste. Gevolgd door D66 op 16,1% en PvdA op 11,9%.

0.15
De SP is met 19,4% van de stemmen de grootste partij in de gemeente Hoogezand-Sappemeer. PvdA is met 13,8% nummer twee en PVV is de derde partij met 10,8%.

0.10
In de gemeente Pekela gingen de meeste stemmen naar de SP. De partij kreeg 25,9% van de stemmen. PVV volgt met 18,2 % als tweede partij en Pvda is de derde partij met 10,5%.

0.05
Het CDA is de grootste in gemeente De Marne met 17,3%. De SP is de tweede partij 15,0% en derde is PvdA met 12,2% van de stemmen.

23.50
Ook de stemmen in de gemeente Veendam zijn geteld. Met 18,0% van de stemmen is de SP de grootste partij, gevolgd door Groninger Belang met 15,2% en PvdA met 15,2%.

23.45
ChristenUnie is met 18,0% de grootste in de gemeente Ten Boer. De tweede partij is het CDA met 15,2% en derde is de SP met 11,7% van de stemmen.

23.35
In de gemeente Winsum mag de PvdA zich de grootste noemen met 18,5% van de stemmen. Het CDA is de tweede partij met 15,6% en derde is ChristenUnie met 12,8%.

23.30
In Leek is het CDA de grootste met 15,5% van de stemmen, gevolgd door de ChristenUnie met 13,5% van de stemmen en SP met 13,0%.

23.18
De Groningse fractievoorzitters komen met hun eerste reacties. Sandra Beckerman van de SP is erg blij. “Dit is een ontzettend duidelijk signaal. De Groningers zijn het politieke beleid in Den Haag zat. En ik ben er van overtuigd dat de gaswinning cruciaal is geweest in de campagne. Kamp (minister Henk Kamp (VVD), red.) wil in juni een besluit nemen over het verder terug schroeven van de gaswinning. De kiezers laten zien dat dat nu moet.”

William Moorlag van de PvdA is één van de verliezers. “Ik ben hier niet blij mee. Ik ben erg teleurgesteld.” Een andere verliezer is Mark Boumans van de VVD. “Ik vind dat het verlies mee valt. Sterker nog, ik vind dat we het ondanks alles goed gedaan hebben. Ik verwacht ook nog dat we in de loop van de nacht van vier naar vijf zetels gaan.

Bram Schmaal van het Groninger Belang is een winnaar. “Ik ben erg tevreden. Als ik het zo bekijk dan kunnen wij als partij het verschil gaan maken, om een eventuele coalitie aan een meerderheid te helpen.”

22.57
Ook in de gemeente Menterwolde is men inmiddels uit geteld. De SP is er met 22,4% de grootste partij. Groninger Belang is met 13,0% de op één na grootste. De PVV krijgt 11,7%.

22.48
In de gemeente Zuidhorn is de ChristenUnie de grootste partij. Zij krijgen 20,3 procent van de stemmen. Het CDA is de tweede partij met 17,9%. De SP volgt met 12,4%.

22.43
Zuidhorn is de eerste Groningse gemeente die de verkiezingsuitslag doorgeeft aan medewerkers op het provinciehuis.

22.41 In het provinciehuis is het ondertussen erg druk. Behalve politici en veel pers, zijn ook veel belangstellenden aanwezig om de uitslagenavond te aanschouwen.

21.53 Uit een peiling onder bijna zeshonderd Groningers blijkt dat de PvdA bijna gehalveerd is. De partij gaat zakken van twaalf naar zeven zetels. De SP zou de grootste worden en stijgt van zes naar acht zetels. Daarmee zou het verschil tussen de beide partijen één zetel zijn. De definitieve uitslag wordt in de nacht van woensdag op donderdag verwacht.

	2011	2015	Winst/verlies
PvdA	12	7	-5
VVD	6	4	-2
SP	6	8	+2
CDA	5	5	0
D66	3	4	+1
PVV	3	5	+2
GroenLinks	3	2	-1
ChristenUnie	3	3	0
Partij voor de Dieren	1	2	+1
50Plus	–	1	+1
Groninger Belang	–	2	+2

21.34
De update van de landelijke exitpoll laat kleine verschuivingen zien qua zetel verdeling in de Eerste Kamer. Het wachten is nu op de Groningse cijfers.  

	2011	2015	Zetels
VVD	19,6	15,8	12 (-4)
PvdA	17,3	10,0	8 (-6)
CDA	14,1	15,5	12 (+1)
PVV	12,4	10,8	8 (-2)
SP	10,5	12,3	10 (+2)
D66	8,4	12,3	10 (+5)
GroenLinks	6,3	6,1	5 (0)
CU/SGP	6,0	7,1	5 (+2)
Partij voor de Dieren	1,9	3,5	2 (+1)
50Plus	2,4	3,1	2 (+1)
OSF	1,6	3,3	0

21.03
De NOS heeft de eerste exitpoll gepresenteerd. De exit-poll is gebaseerd op onderzoek bij veertig verschillende stembureaus. Opvallend is dat het CDA goed gescoord heeft, en dat de VVD en de PvdA fors verloren hebben.

21.00 De stembureau’s in Groningen zijn gesloten. Binnen enkele minuten wordt de eerste exit-poll verwacht. 20.14 De tussentijdse opkomst in de gemeente Groningen lag om 20.00 uur op 48 procent. Dat is lager in vergelijking met de verkiezingen in 2011. Toen lag de opkomst op 53,5 procent.

16.45 De tussentijdse opkomst voor de Provinciale Statenverkiezingen om 16:30 was 28,3%. In 2011 lag op hetzelfde tijdstip dit percentage hoger met 31,5%. Voor de Waterschapsverkiezingen is de tussentijdse opkomst 25,1%. De meting van de opkomst wordt gemaakt op basis van 18 van de 140 stembureaus.

16.40 Geen lange wachtrijen, maar toch is er genoeg aanloop bij de stembureaus, zo blijkt uit onze reportage:

14.15 Om 14.00 is de tussentijdse opkomst voor de Provinciale Statenverkiezingen 19,3% en voor de Waterschapsverkiezingen 17,0%. De opkomst voor de Provinciale Statenverkiezingen is daarmee behoorlijk lager dan de 21,1% van 4 jaar geleden. Het gaat bij deze meting om een peiling onder 18 van de 140 stembureaus in de gemeente Groningen.

13.38 Op een verkiezingsdag als vandaag zijn er ook mensen die voor het eerst mogen stemmen. De 18-jarige Angela de Boer is een van hen. “Ik vind het best wel een beetje spannend”. Angela stemt vandaag op het stembureau dat in haar school, het Willem Lodewijk Gymnasium, is gevestigd. “Ik heb een aantal stemwijzers geraadpleegd, en ik heb gesprekken gevoerd met mijn ouders. Dus ik ga zo direct goed voorbereid een hokje rood kleuren.”

12.48 Ook dit jaar kan er weer op veel bijzondere locaties worden gestemd zoals de watertoren, het stadhuis en het Hoofdstation.

11.30
Om 11.30 is de tussentijdse opkomst voor de Provinciale Statenverkiezingen 11,5% en voor de Waterschapsverkiezingen 10,2%. De opkomst voor de Provinciale Statenverkiezingen is daarmee lager dan vier jaar geleden toen 12,1% de gang naar de stembus had gemaakt. Het gaat bij deze meting om een peiling onder 18 van de 140 stembureaus in de gemeente Groningen.

09.57
Bij de stembureaus op het Hoofdstation hebben ondertussen 150 mensen een stem uitgebracht.

09.00
De tussentijdse opkomst bij de Provinciale Statenverkiezingen bedroeg in de gemeente Groningen om 08.45 uur: 3,1%. Dat is iets lager dan bij de vorige Provinciale Statenverkiezingen op 2 maart 2011.

08.00
Om acht uur woensdagochtend bracht Commissaris van de Koning Max van den Berg zijn stem uit op het stembureau bij het Provinciehuis.

07.30 De meeste stembureaus zijn geopend. Alleen het stembureau in de Openbare Bibliotheek zal om 10:00 opengaan. Er kan tot 21:00 gestemd worden.

06.30
Het stembureau bij het Hoofdstation is als eerste open.