Spoorlijnen: Gesloopt, reactiveren en internationaal op de agenda.

De discussie over nieuwe spoorlijnen is in volle gang. Zo wordt gepraat over een Lelylijn, van Lelystad via Heerenveen en Drachten naar Groningen. In Groningen en Overijssel is men vooral enthousiast over de Nedersaksenlijn, die Groningen met Twente moet verbinden. Die spoorlijn heeft er in de vorige eeuw al gelegen.

Het eerste stukje van de Nedersaksenlijn komt er in ieder geval met het doortrekken van de spoorlijn van Veendam naar Stadskanaal. Dat kan over bestaand spoor dat door de museumspoorlijn STAR wordt gebruikt. Maar tussen Stadskanaal en Emmen ligt er niets meer. Dat was ooit anders.

Nedersaksenlijn lag er al

Daar lagen de lijnen van de oude Noord Ooster Lokaal Spoorwegmaatschappij (NOLS) die vanaf Zwolle naar Delfzijl liepen. Het eerste deel tussen Zwolle en Ommen werd in 1905 geopend en vijf jaar later was de lijn doorgetrokken via Mariënberg, Coevorden, Emmen, Gasselternijveen, Stadskanaal, Zuidbroek en zelfs Delfzijl.

En er lagen aftakkingen: Zoals van Mariënberg naar Almelo. Dit was altijd een zwaar verliesgevend traject voor de NS en werd diverse keren met opheffing bedreigd, maar is nu essentieel voor de Nedersakenlijn. Arriva rijdt momenteel op die spoorweg.

Opgeheven en opgebroken

Andere delen van de verbinding werden wel opgeheven. De meeste lijnen werden voor personenvervoer tot einde jaren dertig gebruikt, maar verloren de concurrentie van de bus. Na de Tweede Wereldoorlog werden enkele spoorlijnen weer korte tijd in gebruik genomen, maar vervolgens alleen voor goederenvervoer gebruikt en daarna opgebroken.

Dat geldt voor het stuk van Emmen via Gasselternijveen naar Stadskanaal. dat nu een moetje is voor de Nedersaksenlijn. In Gasselternijveen splitste de lijn ook af naar Assen. Die spoorlijn is ook al tientallen jaren geleden opgebroken en staat (nog) niet op de agenda.

In Ter Apel en omgeving is al een lobby gestart om de Nedersaksenlijn binnenboord te halen. Ook daar lag een spoorlijn die vanaf Stadskanaal liep, maar dan van de Groningsch-Drentsche Spoorwegmaatschappij Stadskanaal-Ter Apel-Rijksgrens. Deze lijn werd nooit een succes vanwege het ontbreken met een aansluiting met Duitsland. De lijn werd in 1924 geopend en in 1935 weer gesloten voor reizigersverkeer. Het stuk tussen Ter Apel en het station aan de grens lag er slechts twee jaar.

Internationale aftakking

In Drenthe en Duitsland wordt gesproken om een internationale spoorlijn te reactiveren. In de zomer van dit jaar wordt in Duitsland de lijn Bad Bentheim via Nordhorn naar Neuenhaus heropend door de Bentheimer Eisenbahn. Het idee is om die door te trekken over bestaand spoor naar Coevorden en als eindstation Emmen. Er reden tussen Coevorden en Duitsland tot 1939 personentreinen. maar het spoor wordt nog steeds gebruikt voor goederenvervoer. Als het aan de plannenmakers ligt wordt het reizigersvervoer in 2023 hervat. De Rijksuniversiteit Groningen heeft in 2016 mee gewerkt aan een haalbaarheidsonderzoek en die berekende 1500 reizigers op het traject

Tien jaar

Wellicht wordt de combinatie van dit stuk spoor en de Nedersaksenlijn nog interessanter voor potentiële passagiers en kunnen de reizigersaantallen nog hoger opgeschroefd worden. Voor één vervoerder, Arriva, kan de bouw niet vroeg genoeg beginnen. Arriva is bereid bij te dragen aan de aanleg van het spoor en denkt dat de hele Nedersaksenlijn er over tien jaar weer kan liggen.