Tekeningen van Rembrandt in Museum, echt of niet?!

In het Groninger Museum is tot en met 12 december een kleine selectie tekeningen te zien die werden toegeschreven aan Rembrandt. Op allerlei manieren probeert men uit te vinden welke echt zijn.

2019 is het jaar van Rembrandt van Rijn. Het is 350 jaar geleden dat Nederlands beroemdste schilder aller tijden is overleden. Naar schatting maakte Rembrandt zo’n 350 schilderijen, 374 etsen en 1500 tot 2000 tekeningen. Discussies over de ‘echtheid’ van Rembrandts werken houden de kunstwereld over het algemeen flink bezig. Vandaag de dag worden slechts 78 tekeningen, op basis van bijvoorbeeld de handtekening of eigentijdse bronnen, met hoge zekerheid aan Rembrandt toegedicht. Deze kerngroep dient als sleutel bij de identificatie van andere tekeningen.

Wilde je in de Gouden Eeuw kunstenaar worden, dan ging je in de leer bij een gevestigde meester. Rembrandt had al vroeg pupillen in dienst. Hij leidde hen op om te werken in zijn eigen stijl. Het leertraject begon met het natekenen van etsen, tekeningen en schilderijen van de meester. Tekeningen dienden in het atelier van Rembrandt als studieobject en werden daarom nauwelijks gesigneerd. Dat maakt het tegenwoordig lastig om de tekening van Rembrandt en die van zijn leerlingen uit elkaar te houden.

Deze tekeningen van het Groninger Museum horen niet bij de kerngroep en worden tegenwoordig ook niet allemaal aan Rembrandt toegeschreven. Kijken naar techniek, stijl en onderwerp zijn deze tekeningen met de ‘zekere tekeningen’ vergeleken. Soms helpt materieel-technisch onderzoek naar het papier bij een identificatie, maar vaak is het een kwestie van goed kijken. Wie let op elementen als tekenmateriaal, werkwijze en stijlkenmerken, ziet namelijk kleine verschillen of ongemakkelijkheden in de tekeningen.

Meer info.