Wethouder Roeland van der Schaaf (PvdA) van Wonen noemt de formatieonderhandelingen voor een nieuw kabinet tenenkrommend, terwijl er in het land zulke grote problemen zijn.
Meneer Van der Schaaf. Gisteren is de Miljoenennota gepresenteerd met daarin een hoofdstuk over huisvesting. Wat vindt u er van?
“Ik vind het eigenlijk veel te weinig waar het kabinet mee komt. Aan de ene kant begrijp ik het wel. De Miljoenennota wordt opgesteld door een demissionair kabinet. Aan de andere kant moeten we ons wel realiseren dat we in dit land te maken hebben met grote problemen die vragen om een daadkrachtig opererende overheid. Dan heb ik het voor de duidelijkheid over de huisvestingsproblematiek, die naast de klimaatcrisis de grootste crisis is die we nu hebben. Veel mensen kunnen niet aan een huis komen, veel studenten vinden geen studentenkamer. Er zijn te weinig woningen, en er voltrekt zich een stille ramp.”
Toch wordt er een miljard euro door het kabinet uitgetrokken voor deze crisis …
“Ik ben daar niet van onder de indruk. Dit bedrag is over tien jaar verspreid. En op zich is het mooi, en met het geld kunnen we wellicht woningbouwprojecten versnellen. Maar er moet veel meer gebeuren. Het is belangrijk dat er snel een progressief kabinet komt, wat op dit gebied een woonbeleid gaat voeren dat een verandering teweeg gaat brengen. Realiseer je ook goed dat dit probleem niet in één jaar is opgelost. Het gaat jaren duren voor de woningmarkt weer gezond is, dat we weer volkshuisvesting kunnen bedrijven. Daar is een miljard euro niet genoeg voor.
Het huidige beleid is door een VVD-minister in gang gezet. U heeft wel eens gezegd dat de liberalisatie van de woningmarkt zeer contraproductief is. Schieten we hier nu iets mee op?
“Wat er volgens mij nodig is, is een hele stevige koerswending op het gebied van volkshuisvesting in Nederland. De afgelopen tien, vijftien jaar hebben we eigenlijk onze erfenis, we zijn een land met een hele goede ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, die hebben we te grabbel gegooid. We hebben de markt de ruimte gelaten. En daar zien we nu de gevolgen van. Jonge mensen die geen huis meer kunnen vinden of huren. Belachelijk hoge huur- en prijsstijgingen. Het gaat helemaal mis. Als gemeente hebben we er dagelijks mee te maken. En we kunnen regeltjes gaan bedenken, we kunnen heel veel gaan bouwen, maar dit is niet te keren zonder een landelijke overheid die heel duidelijk een koerswending gaat laten zien. Wat het kabinet nu voorstelt zijn niet meer dan pleisters, die een klein beetje helpen. Wat er moet gebeuren is dat men in Den Haag gaat stoppen met bakkeleien, en dat deze crisis aangepakt gaat worden.”
Nu zijn ze al een half jaar bezig om een kabinet te formeren. Enige vaart zit er niet in …
“Het is tenenkrommend om te zien. We hebben een grote woningmarktcrisis, we hebben een klimaatcrisis. Maar we hebben ook de problematiek rond armoede, en de coronacrisis. Er moet heel veel gebeuren. Wat er nu gebeurt is dat men wat naar elkaar zit te kijken, terwijl er eigenlijk problemen zouden moeten worden opgelost. Problemen die ik als wethouder dagelijks zie. En dat is niet alleen in Groningen hè? Wat er hier aan de hand is, is ook de problematiek in andere steden. De regering moet met een beleid komen. Stop met de liberalisatie van de huurmarkt, de verhuurdersheffing moet verdwijnen en geef gemeenten instrumenten in handen om meer te kunnen bouwen. Dat alles zie ik helaas niet terug in de Miljoenennota.”
In de Miljoenennota wordt ook een obligate zin gewijd aan de bevingsschade en het schadeherstel. Wat vindt u daar van?
“We hebben het al heel vaak horen zeggen, we gaan er nu echt werk van maken. Ik denk dat je reëel moet zijn. Het herstel van woningen duurt lang. Dat is een proces dat je ook samen met de bewoners moet doen. En dat kost tijd omdat het hele ingewikkelde processen zijn. Het is belangrijk om er eerlijk en duidelijk over te zijn. Zeg dat het allemaal wel even kan duren voor de versterking is georganiseerd. Maar duidelijk waar mensen de komende jaren aan toe zijn, en verander niet constant de kaders. Obligate zinnen, daar hebben we helemaal niks aan.”
