Twintig jaar na 9/11: “Dat je je vrienden niet kunt bereiken, dat was vreselijk”

Het is zaterdag precies twintig jaar geleden dat de aanslagen van 11 september plaatsvonden. Audrey Wijnberg uit Stad is zaterdag met haar gedachten in New York.

“Ik woonde net drie jaar in Nederland”, vertelt Wijnberg. “Ik ben geboren in Madison, in de staat Wisconsin, en heb daarna 27 jaar in New York gewoond. De dag van 9/11 herinner ik me nog als de dag van gisteren. Ik werkte als verpleegkundige bij een huisarts. Op een gegeven moment vertelde de huisarts dat er iets vreselijk was gebeurd in Amerika, en dat ik naar de televisie moest gaan kijken. Ik ben toen al redelijk snel naar huis gegaan en heb toen alles via de televisie gevolgd. Dat maakte ontzettend veel indruk. Ik ben toen een week ziek geweest. Ik voelde mij mentaal niet capabel om aan het werk te gaan.”

“Twee vrienden waren in of bij het WTC”
Ondanks dat Wijnberg in Nederland woonde had ze in New York nog veel vrienden. “Van twee vrienden wist ik dat zij sowieso in het gebied moesten zijn. Eén vriend werkte in het WTC, de andere werkte direct in de buurt van het WTC. Ik ben toen direct contact gaan zoeken, maar ik kreeg ze niet te pakken. De telefoonlijnen waren overbelast. En dat was vreselijk. Je wilt graag weten hoe het met je vrienden gaat, maar je krijgt aan de andere kant van de lijn geen contact, het blijft stil.”

Engeltje op de schouder
Uiteindelijk loopt het met beide vrienden goed af. “Beiden hebben ontzettend veel geluk gehad. De vriend die in het WTC werkte was in de ochtend met de metro naar zijn werk gegaan. Maar door omstandigheden was hij vast komen te zitten in de metro. Hij heeft het WTC nooit gehaald, en dat is zijn geluk geweest. De andere vriend die bij het WTC werkte, die was daar altijd. Alleen op deze bewuste dag niet. Ja, dan heb je het over engeltjes op schouders.”

Brandweermannen
Maar het loopt niet met iedereen goed af. “In de tijd dat ik in New York woonde werkte ik op de spoedpoli. In New York zijn brandweer en ambulance veel meer geïntegreerd. Ze werken veel meer samen dan hier in Nederland. Drie brandweerlieden waar ik veel mee samengewerkt heb, die zijn in de torens omgekomen. Sowieso zijn er bij de aanslag op het WTC veel brandweerlieden omgekomen. Zelfverzekerd en heldhaftig beklommen ze de torens om de mensen die er in vast zaten, te redden. Echte helden.”

“De haat is gegroeid”
Op 11-09 staat Wijnberg stil bij dat wat twintig jaar geleden de wereld veranderd heeft. “Ik ben niet verdrietig of emotioneel. Maar het is wel een dag die in je geheugen gegrift staat. Een herdenkingsdag. Beelden van de aanslag kan ik nog steeds niet terugzien, maar ik heb CNN wel aan staan waar de herdenkingsplechtigheden te zien zijn. En of het de wereld veranderd heeft? Ja. De haat jegens Moslims is gegroeid. Niet alleen in Amerika, maar over de hele wereld. De discriminatie is toegenomen. Dat is heel triest.”

“Kinderen in mijn klas hebben 9/11 niet meegemaakt”
Vandaag de dag is Wijnberg docent. “Afgelopen vrijdag heb ik er in mijn lessen aandacht aan besteed. Voor ons is het iets als wat gisteren gebeurd is. Iedereen weet nog waar hij of zij was op het moment toen hij of zij het hoorde. Maar voor de kinderen in mijn klas ligt dat anders. Zij hebben het niet meegemaakt. En ze weten zeker wat er gebeurd is, maar je ziet toch een grote groep die het niet zoveel interesseert. Toch is 9/11 een keerpunt geweest. Voor het eerst in de geschiedenis werd Amerika aangevallen door een buitenlandse terreurorganisatie. Iets dat onmogelijk leek gebeurde toch. Vandaag herdenken we de bijna drieduizend slachtoffer. En dat is belangrijk.”

9/11
De terroristische aanslagen van 11 september werden uitgevoerd door middel van gekaapte passagiersvliegtuigen. Twee vliegtuigen boorden zich in de Twin Towers van het World Trade Center in New York. Een ander vliegtuig boorde zich in het Pentagon. Een vierde vliegtuig stortte neer in de buurt van Shanksville, in de staat Pennsylvania. De Saoedi-Arabische multimiljonair Osama bin Laden en zijn terreurorganisatie Al Qaida worden voor de aanslagen verantwoordelijk gehouden.