“Belangrijk dat Europa zelfstandiger gaat denken, en minder gaat leunen op Uncle Joe”

Het congres over Europese integratie, dat vrijdag plaatsvond in het Van Swinderen Huys aan de Oude Boteringestraat, is een succes geworden. Volgens de organisatie was het een dag met een duidelijke boodschap.

“Het was een hele geslaagde dag”, vertelt Arjen Bloem van studievereniging GHD Ubbo Emmius, die het congres organiseerde. “Er vonden lezingen en workshops plaats, en wat opviel dat dat er zowel van de sprekers als van de deelnemers goede input was. Er ontstonden hele mooie gesprekken en discussies over het thema.” Bloem klinkt daar wat verbaasd. “Ja, toch wel. Als organisatie bedenk je van tevoren een scenario hoe je het graag wilt hebben. Als er dan meer uit komt, dan wat je van tevoren bedacht hebt, dan kun je alleen maar heel tevreden zijn.”

“Jammer dat er niemand van de RuG aanwezig was”
De lezingen werden gegeven door Geerten Waling van weekblad Elsevier, professor Arnd Bauenkämer van de Freie Universität Berlijn en Jaap Hoeksma van het instituut Clingendael. Daarnaast waren verschillende Europarlementariërs aanwezig, onder wie Agnes Jongerius van de PvdA en Michiel Hoogeveen van JA21. “We hadden 45 betalende bezoekers. Zijn we daar tevreden mee? Ja en nee. Ja, als we kijken naar het aantal. Nee, als we kijken naar de gemêleerdheid. Het waren vooral studenten, terwijl we ook graag wat oudere mensen uit de stad hadden willen verwelkomen. En het was jammer dat er geen enkele hoogleraar of professor van de RuG aanwezig was. Dat vind ik wel een gemiste kans.”

Meer samenwerken op gebied van handel en hulpvragen
Tijdens het congres werd de situatie van de Europese Unie van 1848 tot heden besproken. Belangrijkste kernvraag was of landen door de Europese Unie nationalistischer zijn geworden, of dat ze juist meer zijn gaan samenwerken. “De conclusie van deze dag zou kunnen zijn dat elk land heel duidelijk een eigen cultuur heeft, die gerespecteerd moet worden, maar dat er ook gedacht moet worden aan het grotere doel. Als je puur naar het doel kijkt waarom de Europese Unie is opgericht, het voorkomen van Wereldoorlogen en het internationaal samenwerken, dan zijn we op dat punt geslaagd. Waar we ons nu op moeten richten is meer samenwerken op het gebied van handel en hulpvragen. We zijn op de goede weg met Europa, maar er is nog veel werk aan de winkel.”

“Minder leunen op de schouders van Uncle Joe”
Bloem doelt met ‘werk aan de winkel’ ook op de landen die de randjes opzoeken. “Polen bijvoorbeeld. Daar wordt het nationaal recht boven het Europese recht geplaatst. En dat zie je in meer landen. Je hebt landen die vanaf het eerste uur bij de Europese Unie betrokken zijn, en je hebt landen die later zijn aangeschoven, en die heel duidelijk de grenzen opzoeken van wat er kan. En dat is de volgende opdracht, of de volgende fase, hoe behouden we de Europese Unie. Tijdens het congres werd toch wel heel duidelijk dat Europa meer zelfstandig moet gaan denken, en minder moet gaan leunen op de schouders van Uncle Joe uit Amerika.”

“Zeker iets bereikt”
Bloem vertelt dat het ingewikkeld is. “Dat hoorde je ook tijdens de lezingen. Jaap Hoeksma legde dat op een hele treffende manier uit. Hij vertelde, hoe leg je de Europese Unie uit? Dat is niet te doen, het is erg ingewikkeld. Vervolgens haalde hij Friedrich Nietzsche aan. Die vertelde altijd dat als je het niet uit kunt leggen, je er een spel van moet maken. En dat is wat Hoeksma gedaan heeft, een bordspel maken hoe de Europese Unie werkt. Ik heb begrepen dat de Europarlementariërs dit ook op gaan pakken, dus we kunnen stellen dat we zeker iets bereikt hebben.”