Onderzoek RuG: “Vikingen waren duizend jaar geleden al aanwezig in Amerika”

De Vikingen waren precies duizend jaar geleden al aanwezig in Amerika. Dat blijkt uit een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. Onderzoekers van de RuG hebben een analyse uitgevoerd van houten overblijfselen. Daarover bericht NPO Radio 1 woensdag.

In veel geschiedenisboeken wordt de ontdekking van Amerika aan Christoffel Columbus toegeschreven, toen hij in 1492 in het Caribisch gebied arriveerde. Van de Vikingen was bekend dat zij ook de oversteek hadden gemaakt, maar wanneer precies was lange tijd onduidelijk. De schattingen gingen uit van 793 tot 1066 na Christus. Ze kwamen terecht op het noordelijk schiereiland van Newfoundland en begonnen daar de nederzetting die bekend staat als L’Anse aux Maedows.

Zonnestorm
Archeoloog Margot Kuitems en haar collega’s van de RuG hebben het aanwezige hout onderworpen aan een zogenoemde koolstofdatering. Daarbij hebben ze ook gekeken naar de astronomie. In het jaar 993 was er namelijk een stevige zonnestorm, waardoor een flinke hoeveelheid atmosferische koolstof vrijkwam. Deze koolstof werd indertijd door de bomen opgenomen en kon daarom dienen als referentiepunt. Uit het onderzoek blijkt dat de bomen die door de Vikingen gebruikt werden, geveld zijn in het 1021, precies duizend jaar geleden dus. In totaal zijn er drie bomen onderzocht, die allemaal in 1021 gekapt zijn.

Gekapt hout in het voorjaar
De onderzoekers durven zelfs te zeggen dat het om hout gaat dat in het voorjaar van 1021 gekapt werd. Hout in de lente ziet er namelijk heel anders dan hout dat gekapt wordt in de herfst. Daarmee kan niet gezegd worden dat de Vikingen toen ook aankwamen in Amerika. Dit zou nog niet eerder geweest kunnen zijn. Eerder was al duidelijk dat de Vikingen maximaal tien jaar in Amerika zijn geweest.

Of het hout ook gebruikt kan zijn door de oorspronkelijke bewoners van Amerika wordt door de onderzoekers aan de kant geschoven. Het hout vertoont namelijk sporen van bewerking met metalen werktuigen die de inheemse bevolking in die tijd niet gebruikte. De resultaten van het onderzoek zijn woensdag verschenen in Nature.

Vikingen
Met de Vikingen of Noormannen wordt een bevolkingsgroep van Zuid-Noorwegen, Denemarken en Zweden bedoeld die actief waren tussen 789 en 1100. Van oudsher wordt met Vikingen het zeevarende deel van de groep bedoeld die vanuit Scandinavië Europa introk en op rooftocht ging. Met Noormannen wordt de gehele bevolkingsgroep bedoeld.