Schnitgerfestival: “We zetten het mooiste muziekinstrument vier dagen lang in de spotlights”

Nog een paar dagen en dan begint in Groningen het Schnitgerfestival. Vier dagen lang wordt het orgel in de spotlights gezet, waarbij tijdens de aanstaande editie ook het oog veel te zien gaat krijgen.

“We hebben er ontzettend veel zin in”, vertelt Elsbeth Mulder van de organisatie. “Twee jaar geleden vond de laatste editie plaats, dit jaar mogen we weer.” Het Schnitgerfestival is een verwijzing naar de Duitse orgelbouwer Arp Schnitger. Hij bouwde 170 orgels, waarvan 110 helemaal nieuw waren. Daar zijn er dertig van over gebleven, waarvan er 11 in de provincie Groningen staan. In de stad zijn er orgels te vinden in de Martinikerk, Der Aa-kerk en de Pelstergasthuiskerk. In de Lutherse Kerk staat een reconstructie van een Schnitger-orgel.

Passievolle Tango-dans in de Nieuwe Kerk
“Het thema waar we dit jaar mee werken is ‘Grootste meerstemmigheid’. Daarmee vieren we het herdenkingsjaar van drie grote componisten uit de renaissance en de vroege barok periode. Het gaat om Josquin de Prez, Jan Pieterszoon Sweelinck en Michael Praetorius. Het festival bestaat uit dertien evenementen. Dit jaar hebben we geprobeerd om het orgel onder de aandacht te brengen onder een breder publiek. Zo vindt op vrijdag ‘Tango! Piazzolla’ in de Nieuwe Kerk plaats. Daar zal ook veel te zien zijn. Organist Aart Bergwerff speelt samen met de Argentijn Santiago Cimadevilla op bandoneon, en er zal gedanst worden. Zoals de titel al doet vermoeden gaat het om een passievolle Tango-dans.”

“Meer dan kerkliederen”
Volgens Mulder is de waarde van het Schnitgerfestival groot. “We hebben het over historische orgels, terwijl heel veel mensen het bestaan, of de achtergrond, van het instrument niet kennen. En eigenlijk is dat jammer. Door dit festival te organiseren proberen we de instrumenten in de spotlights te zetten. Of het instrument ondergewaardeerd wordt? Ja, ik denk het wel. Een orgel in de kerk wordt al snel geassocieerd met kerkdiensten, met kerkliederen. En een kerkdienst, dat boeit niet zo heel veel mensen. Maar een orgel kan veel meer. Je kunt er niet alleen christelijke liederen op spelen, je kunt er bijvoorbeeld ook hedendaagse popmuziek op spelen.”

“In Korea en Japan is men bezeten van onze orgels”
De tegenstellingen zijn groot. “Als we kijken naar Japan en Korea, en in zekere zin ook Amerika en Canada, daar zijn ze ontzettend jaloers dat wij zulke mooie instrumenten hebben staan. Zij zijn echt bezeten van onze orgels en komen daarom graag naar Groningen. Terwijl de meeste mensen in Groningen zich er helemaal niet om bekommeren. Die fietsen langs de Martinikerk, via de Vismarkt, en die staan er helemaal niet bij stil dat op luttele meters prachtige, bijzondere en authentieke instrumenten te vinden zijn.”

Livestream
Met de aanmeldingen voor het festival loopt het dan ook nog niet storm. “Wij kunnen wel wat publiciteit gebruiken. En uiteindelijk zal het wel los gaan lopen, daar ben ik van overtuigd. Maar het gaat wel moeizaam. Wellicht ook wel logisch. De mensen die ons komen bezoeken, die zijn vaak wat ouder. Die zijn wellicht nog wat voorzichtiger na de coronapandemie. Dat is ook de reden waarom we dit jaar drie concerten livestreamen. Mensen kunnen dit thuis, tegen betaling van vijf euro, bekijken. Handig dus voor mensen die nog niet zo goed durven, of vanwege mobiliteitsredenen niet kunnen komen.”

Dans en percussie in Lutherse Kerk
Mulder hoopt door de publiciteit te zoeken, ook jongeren te trekken. “Probeer het eens. De Schnitgerorgels zijn een cultuurschat. En wat ik al zei, er valt genoeg te zien. Zo hebben we op zaterdag in de Lutherse Kerk RHOMBUS! Dansers van LMIPA geven dan een voorstelling, waarbij ze begeleid worden door Vincent Hensen-Oosterdijk die op het barokorgel speelt en percussionist Kalina Vladovska. Vladovska won twee jaar geleden het Prinses Christina Concours.”

Meer informatie over het festival, en het programma, vind je op deze website.