De gemeenteraadsfractie van D66 en GroenLinks zijn blij dat de gemeenteraad een motie, om een ethische commissie voor data en technologie op te zetten in de gemeente, breed heeft gesteund. Samen met de Partij voor de Dieren, ChristenUnie en Student & Stad pleitten de fracties woensdagavond succesvol voor een dergelijke commissie.
De gemeente krijgt steeds meer mogelijkheden om nieuwe technologische middelen in te zetten, zoals bodycams, drones en allerlei andere soorten cameratoezicht, wifi-sensoren, stereodetectoren en gezichtsherkenningstechnologie. Daarnaast kunnen overheidsinstellingen steeds grotere hoeveelheden data analyseren en daarbij complexe algoritmes inzetten.
Dit alles heeft mogelijk invloed op de besluitvorming, maar de democratische invloed en controle hierop is beperkt, zo stellen de fracties. Bijvoorbeeld omdat er onvoldoende kennis is onder volksvertegenwoordigers en bestuurders of omdat veel digitaal-technologische innovatie ongereguleerd is.
Uitvoerige controle moet sneller mogelijk zijn
“De mogelijkheden om meer data te krijgen nemen met nieuwe technologieën alleen maar toe”, zo stelt D66-raadslid Ido Venhuizenm, de opsteller van de motie. “Aangezien sommige van deze mogelijkheden zeer nuttig kunnen worden ingezet, moeten we er voor zorgen dat de manier waarop dit gebeurt stevig ingekaderd wordt in het beleid en hierop moet uitvoerige controle mogelijk zijn.”
“Op elk niveau gaan de ontwikkelingen razendsnel. Denk aan de groei van domotica waardoor je in je eigen huis gemonitord wordt, geregistreerd worden door een voorbijrijdende Tesla, gezichtsherkenningssoftware of de inzet van algoritmes en data-koppelingen, waarmee overheden bepaalde groepen zomaar onder een vergrootglas legt,” zo stelt raadslid Nick Nieuwenhuijsen (GroenLinks). “Er loopt bij de gemeente al een data-ethicus rond, maar we willen hier graag een versnelling in aanbrengen en er veel meer partijen bij betrekken.”
Verantwoordelijkheid van gemeente naar burgers
Venhuizen en Nieuwenhuijsen hopen daarom dat de nieuw op te zetten commissie met dit soort vragen aan de slag gaat. “Door de ethische commissie moet de gemeente steeds aan externe betrokkenen uitleggen hoe ze dit doet”, vervolgt Venhuizen. “De volgende stap is wat D66 betreft een algoritmeregister, waarin de gemeente online uitlegt hoe ze met dataverwerking omgaat en welke gegevens ze waarvoor gebruikt.”
“De commissie zo worden opgezet dat iedere inwoner zich aangesproken voelt om er ook mee aan de slag te gaan”, vult Nieuwenhuijsen aan. “En de adviezen van de commissie moeten goed landen bij het college. Want uiteindelijk gaat dit ons allemaal aan.”
