Beeldend kunstenaars in Groningen zijn een petitie gestart om hun ateliers in Stad te behouden. De petitie is in een paar dagen tijd al ruim vijfhonderd keer getekend.
In Groningen zijn in de vorige eeuw door de stichting Woon-Werkruimtes voor Kunstenaars, WWK, tachtig ateliers gerealiseerd in een aantal panden in de binnenstad. In 1992 is dat in overleg met de gemeente Groningen overgedragen naar woningcorporaties. Sindsdien is er niets meer bijgekomen, op de 28 koopateliers in Het Paleis na. Door de jaren heen zijn er zelfs ruimten verloren gegaan, zodat op dit moment nog maar vijftig ateliers en twaalf woonateliers beschikbaar zijn. Nu worden de overgebleven 62 atelierruimtes in Groningen bedreigd. De woningcorporaties zien namelijk winstgevender mogelijkheden voor de panden waarin ze zijn gevestigd. In 1992 zijn de ateliers voor een gulden in erfpacht overgedragen aan de woningcorporaties, met geoormerkte bestemming en gedeeld beheer. Zo ligt de onderhoudsplicht bij de corporaties en ligt het verhuurbeleid bij de Huurders Vereniging Kunstenaars, HVK.
“In Groningen staan 160 mensen op de wachtlijst”
“Groningen heeft in vergelijking met Tilburg heel weinig ateliers.” Aan het woord is Tom Hageman van de Beroepsvereniging voor Beeldende Kunstenaars, BBK. “Tilburg heeft 250 ateliers, terwijl Groningen 62 ateliers heeft en er hier 160 mensen op de wachtlijst staan. Als je dan bedenkt dat er per jaar twee of drie ateliers vrij komen, dan kost het dus jaren voor je er een keer voor in aanmerking komt. Terwijl ondertussen de ruimtes onder druk staan. Toen de gemeente de panden overdroeg aan de woningcorporaties waren het afdankertjes. Vandaag de dag zijn het gebouwen op A-locaties waar de woningcorporaties wel brood in zien. Zij kunnen er appartementen of jongerenhuisvesting in realiseren. De woningcorporaties zien vooral financieel gewin, terwijl de afspraken in de jaren negentig heel helder op papier zijn gezet. Het heeft een geoormerkte bestemming.”
Schaars goed
Het probleem speelt sinds vorig jaar zomer. “Het was in juni dat we in de gaten kregen dat woningcorporaties de panden willen herbestemmen. Vervolgens zijn we in actie gekomen. Het verdwijnen van de ateliers zou grote gevolgen hebben voor het beeldende kunsten-klimaat in de stad, maar zal ook invloed hebben op de leefkwaliteit van de binnenstad. We hebben gesproken met alle politieke partijen in de gemeente, behalve met de PVV. Zij hebben nooit gereageerd op ons verzoek. Het Stadsbestuur reageerde door te zeggen dat er zo weinig doorloop is in de ateliers. Maar dat lijkt me logisch. Met weinig aanbod en veel vraag wordt het een schaars goed.”
Model
Hageman hoopt dat er in Groningen een proactief kunstbeleid gehanteerd gaat worden door het Stadsbestuur. Hij heeft daarvoor een model geïntroduceerd dat de positie van de ateliers moet versterken: “Als je naar een theatergroep kijkt dan is dat qua samenstelling, opbouw en uitvoering heel helder. Beeldende kunst is veel meer een ongeregeld zooitje. Om daar lijn in te brengen moet het niet van bovenaf maar van onderop aangestuurd worden. Dit door middel van vier platforms. Een productiebeleid, dat gaat over het financiële aspect, een presentatiebeleid met daaraan gekoppeld een educatief beleid, met workshops en cursussen en daarnaast een uitwisselingsbeleid, op nationaal en eventueel internationaal niveau. Op dit moment zijn de provincies allemaal eilandjes. In Groningen weet men niet wat men in Friesland doet en andersom. Door samen te werken, en in het Noorden kan dat want de lijntjes zijn kort, creëer je een werkende infrastructuur. De gemeente kan dan zijn eigen platformen ontwikkelen, waarbij er samengewerkt kan worden en het tot bloei kan komen.”
“Zoveel mogelijk handtekeningen”
Er wordt gehoopt dat zoveel mogelijk mensen de petitie ondertekenen: “We hebben het over kunst. De ruggengraat van de samenleving. Kunst heb je in vele vormen en maten, maar het is voor iedereen dagelijks in meer of mindere mate aanwezig. Daarom hoop ik dat 1,7 miljoen mensen de petitie gaan tekenen. Zoveel inwoners, inclusief zuigelingen, hebben we namelijk in de drie noordelijke provincies. Dat de petitie in een paar dagen al ruim vijfhonderd keer getekend is, dat geeft moed. De bedoeling is om de petitie straks aan te gaan bieden aan het Stadsbestuur en aan de woningcorporaties. De ateliers mogen niet verdwijnen. Sterker nog, het moeten er nog veel meer worden dan dat we er nu hebben.”
De petitie vind je op deze pagina.
