“75% van de Groningers van plan om te stemmen, vertrouwen in gemeente groter dan in Rijk”

Zeker 76% van de Groningers is van plan om te gaan stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen van komende week. Dat blijkt uit een onderzoek van het Sociaal Planbureau Groningen.

Uit het onderzoek blijkt verder dat inwoners van de gemeente Groningen relatief veel vertrouwen hebben in hun eigen gemeente, en ook voelt men zich relatief goed gehoord door de lokale politiek.

In de aanloop naar de verkiezingen van komende week heeft het Sociaal Planbureau Groningen 7.000 inwoners van de provincie benaderd. Het gaat om deelnemers aan het Groninger Panel die zes tot tienmaal per jaar een online vragenlijst ontvangen over verschillende maatschappelijke thema’s. Volgens het SCG is het panel representatief voor de Groninger bevolking van 18 jaar en ouder. In de afgelopen weken zijn de deelnemers gevraagd naar hun ervaringen en meningen over de verkiezingen, het vertrouwen en de betrokkenheid bij hun gemeente.

Thema’s
Uit het onderzoek blijkt dat Groningers drie onderwerpen erg belangrijk vinden. Het gaat om aardbevingen & gaswinning, huisvesting & woningaanbod en landschap- & horizonvervuiling. Respondenten noemen deze thema’s de grootste uitdagingen. Daarnaast worden ook onderwerpen als armoede, klimaat, bereikbaarheid en zorg genoemd.

Wel of niet naar het stembureau
Van de respondenten zegt 76% zeker te willen gaan stemmen. Dertien procent zegt waarschijnlijk te gaan stemmen en zes procent gaat waarschijnlijk niet of zeker niet stemmen. “Opvallend is dat het aantal mensen dat zegt, waarschijnlijk, te gaan stemmen aanzienlijk hoger ligt dan de daadwerkelijke opkomst bij eerdere gemeentelijke verkiezingen”, schrijft SCG. “Bij de gemeentelijke verkiezingen op 21 maart 2018 was de opkomst in de provincie Groningen namelijk 50.3%. De hoge bereidheid van Groningers (76%) om te gaan stemmen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen stemt positief. De uiteindelijke opkomst is hierin de proof of the pudding.”

Vertrouwen in gemeente
Uit het onderzoek blijkt dat inwoners van de gemeente Groningen meer vertrouwen hebben in lokale overheden dan in de Rijksoverheid. Ruim een kwart zegt, heel veel vertrouwen te hebben in de eigen gemeente en bijna de helft heeft een beetje vertrouwen. Eén op de vijf Groningers zegt weinig tot geen vertrouwen in de eigen gemeente te hebben. Wel blijkt dat er grote verschillen zijn tussen gemeenten. In Pekela, 30%, en Oldambt, 28%, is sprake van een relatief hoog percentage dat weinig vertrouwen heeft in de gemeente. In Westerkwartier, 14%, Groningen, 17%, en Veendam, 18%, hebben minder inwoners weinig tot geen vertrouwen.

Vertrouwen in Rijksoverheid
Het vertrouwen dat mensen hebben in de Rijksoverheid is fors gedaald. Waar in 2020 veertig procent van de Groningers weinig tot geen vertrouwen had, is dat begin 2022 gestegen tot zestig procent dat geen vertrouwen heeft. “De aanpak van de aardbevingsproblematiek, de coronamaatregelen en de toeslagenaffaire hebben het vertrouwen van de Groningers fors ondermijnd. Het vertrouwen in de overheid kan alleen worden hersteld als Groningers actief bij de oplossing van het gasdossier en bij toekomstplannen van hun provincie worden betrokken. Hier ligt de nodige ruimte voor verbetering.”

Groningers voelen zich beperkt gehoord door de politiek
Inwoners van de gemeente Groningen laten weten dat zij zich relatief gezien goed gehoord worden door de politici. In andere delen van de provincie ligt dat anders. “Wanneer inwoners het gevoel hebben dat zij niet gehoord of vertegenwoordigd worden, kan dit vergaande gevolgen hebben voor het functioneren van de democratische rechtstaat en de kwaliteit van de samenleving. Inwoners voelen zich dan niet begrepen en herkennen zich niet in de uitvoering van beleid. Een groot deel van de Groningers, 41%, voelt zich niet vertegenwoordigd door de politiek. Even zo veel, 40 procent, heeft geen uitgesproken opvatting. Zeventien procent voelt zich wel vertegenwoordigd. Er zijn echter wel grote verschillen tussen gemeenten. In een aantal gemeenten voelt meer dan de helft van de bevolking zich niet vertegenwoordigd door de politiek. In Pekela gaat het om 61% van de inwoners, in Eemsdelta 53% en Stadskanaal 52%. Dit percentage is relatief laag in Westerkwartier, 35%, en Groningen, 33%.”

Betrokkenheid
Uit het onderzoek blijkt verder dat 96% van de respondenten graag betrokken wil worden bij de plannen van de gemeente. Vier procent heeft hier geen behoefte aan. “De wijze waarop de Groningers betrokken willen worden verschilt wel. Voor een kwart, 27%, blijft het bij ‘alleen geïnformeerd worden’. Ruim de helft, 54%, wil naast het geïnformeerd worden ook graag meedenken. Daarnaast is er een categorie die mee wil beslissen over gemeentelijke budgetten, 17%. De zaken waarover Groningers mee willen beslissen betreffen hoofdzakelijk de kwaliteit of inrichting van hun dorp of wijk, zoals groen en speelvoorzieningen, en behoud van voorzieningen. De wens om betrokken te worden bij de plannen van de gemeente is groot, maar dat blijkt in de praktijk slechts beperkt aan de orde. Zo’n 40% van de Groningers stelt dat de gemeenteraad de inwoners helemaal niet voldoende betrekt bij de plannen. Iets meer dan een op de tien Groningers is er positief over.”

Het volledige rapport is hier te bekijken.