Bezinningsmoment Martinikerk: “Oorlog Oekraïne is een aanval op democratische normen en waarden”

nieuws
Foto: Rieks Oijnhausen

De oorlog van agressor Rusland wordt niet alleen tegen Oekraïne gevoerd, maar is een aanval op democratische normen en waarden. Dat heeft burgemeester Koen Schuiling (VVD) zaterdag gezegd tijdens het moment van bezinning en solidariteit in de Martinikerk.

De bijeenkomst was georganiseerd door de gemeente Groningen. “De schatting is dat er een paar honderd mensen aanwezig waren”, vertelt gemeentewoordvoerder Hans Coenraads. “Verschillende bestuurders waren aanwezig. Dan moet je denken aan burgemeesters uit de regio en gemeenteraadsleden. Mensen uit de Oekraïense gemeenschap die hier al langere tijd verblijven, maar ook Oekraïners die afgelopen week een veilige plek hebben gevonden in opvanglocaties in de gemeente waren aanwezig.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding:


Bij de bijeenkomst was de Oekraïense ambassadeur in Nederland, Maksym Kononenko, aanwezig. Foto: Rieks Oijnhausen

Minuut stilte en Oekraïens volkslied
Coenraads omschrijft de bijeenkomst als indrukwekkend: “Er waren een aantal toespraken. Onze burgemeester heeft een toespraak gehouden, maar ook de ambassadeur van Oekraïne in Nederland, Maksym Kononenko, sprak een aantal woorden. Een studente van de Hanzehogeschool droeg een gedicht voor en er was muziek. Tijdens de bijeenkomst is er een minuut stilte gehouden en het Oekraïense volkslied is gespeeld.”

“Poetins oorlog”
Burgemeester Koen Schuiling (VVD) liet in zijn toespraak weten dat de oorlog niet alleen tegen Oekraïne gevoerd wordt, maar een aanval is op democratische normen en waarden. In de toespraak blikte Schuiling terug op de recente geschiedenis. De twintigste eeuw was een eeuw waarin Oekraïners vaker te maken kregen met ontberingen, tegenslagen, verdriet en honger. Telkens weer richtte het volk zich op om vrijheid en democratie na te streven: “Deze oorlog is begonnen onder valse voorwendselen en wordt aangewakkerd door een giftig mengsel van schaamteloze leugens en historische verzinsels”, liet Schuiling weten. “Deze onnodige strijd dient geen ander doel dan het bevredigen van de waanideeën van een dictator. Dit is Poetins oorlog.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding:


Toespraken werden afgewisseld met muziek, gespeeld door een lid van het NNO met Oekraïense roots. Foto: Rieks Oijnhausen

“Bewerkstelligen dat het recht zal zegevieren”
Schuiling benoemde in zijn toespraak dat de oorlog de Europese Unie en de NAVO eensgezinder dan ooit heeft gemaakt. In Groningen toont de bevolking veel betrokkenheid met diverse acties. Daarnaast riep de burgemeester ook op om frustraties niet de boventoon te laten voeren: “Met elk onschuldig leven dat verloren gaat, wordt het voor ons moeilijker om ons zelf te beheersen, om niet op de provocaties te reageren, om de sancties hun werk te laten doen. Misschien liggen er nog maanden van strijd en leed voor ons, met stijgende spanningen, waarvan niemand weet hoe het afloopt. Juist dan is het van groot belang, dat we ons uiteindelijke doel voor ogen houden. Een doel, dat eerder treffend verwoord is door John F. Kennedy, tijdens de Cubacrisis. Hij zei, in mijn eigen woorden, dat ons doel niet moet zijn om te laten zien wie het sterkst is, maar te bewerkstelligen dat het recht zal zegevieren. Dat we geen vrede moeten willen die ten koste gaat van vrijheid, maar een vrede moeten nastreven die samen gaat met vrijheid.”

De volledige toespraak van burgemeester Schuiling is hieronder te lezen:

Geachte gasten, en in het bijzonder aan de burgers van het moedige Oekraïne die hier aanwezig zijn: laskovo prosimo do Groningen (Welkom in Groningen).

Op 24 februari viel het Russische leger Oekraïne binnen. Er was geen enkele aanleiding voor deze schandalige aanval op een soeverein land. De ongefundeerde agressie van het Russische regime herinnert ons aan een duister verleden waarvan we dachten dat het ver achter ons lag.

Een verleden, dat de Oekraïners zich maar al te goed herinneren. De twintigste eeuw was voor hun een eeuw van lijden en verdriet, van armoede, honger en oorlog.

Ondanks alle ontberingen en tegenslagen, richten de Oekraïners zich telkens weer op. En in de afgelopen twee decennia, standvastiger dan ooit, kozen de burgers van Oekraïne voor vrijheid en democratie. Ze oefenden hun recht uit om als natie hun eigen toekomst te bepalen.

Maar voor hen die leven in een verleden dat nooit heeft plaatsgevonden, die fantaseren over al lang verdwenen rijken en unies, voor hen is een toekomst die een tegengestelde richting opgaat onverdraaglijk.

Deze oorlog is begonnen onder valse voorwendselen en wordt aangewakkerd door een giftig mengsel van schaamteloze leugens en historische verzinsels. Deze onnodige strijd dient geen ander doel dan het bevredigen van de waanideeën van een dictator. Dit is Poetins oorlog.

Zijn doelen zijn voor iedereen duidelijk. Het Russische regime wil een democratisch gekozen regering omver werpen; de Oekraïense geschiedenis, cultuur en identiteit onderdrukken; en angst en twijfel verspreiden in Europa.

Deze oorlog wordt niet alleen gevoerd tegen Oekraïne; het is een aanval op democratische normen en waarden, een onbezonnen afwijzing van internationale wetten en afspraken, en een meedogenloze aanranding van de waarheid.

De laatste weken hebben wereldleiders, overheden en burgers duidelijk gemaakt dat deze daden van agressie niet onweersproken en onbetwist blijven.

De Europese Unie en de NAVO zijn eensgezinder dan ooit. Ongekende sancties zijn opgelegd. Overal zijn protesten tegen deze onrechtvaardige oorlog.

Ook hier in Groningen zijn veel mensen betrokken. Door te demonstreren, door spullen in te zamelen, of door te helpen bij het opvangen van Oekraïense vluchtelingen.

We proberen te doen wat we kunnen. En tegelijkertijd vragen we onszelf af: is dit genoeg? Moeten we niet meer doen? Maar ook: wat komt hierna?

We zien moedige Oekraïners hun leven riskeren voor hun land en hun families. We zien Russen hun vrijheid riskeren door te protesteren tegen een tiranniek regime. En we weten dat zij een oneerlijke strijd strijden.

Zij laten ons zien dat onze vrijheden niet vanzelfsprekend zijn. Ze herinneren ons eraan dat het universele recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van ieders persoon niet gegarandeerd is. Ze tonen ons dat deze vrijheden en rechten, onze vrijheden en rechten, onder zware druk staan op minder dan een dag rijden hier vandaan.

De beelden van het gewetenloze optreden van het Russische leger komen dagelijks tot ons: de vernietiging van wegen, huizen en zelfs de heilige grond van Babi Yar. De roerloze lichamen van een vluchtend gezin, gedood door mortiergranaten. De onmenselijke bombardementen op ziekenhuizen en kraamklinieken.

Met elk onschuldig leven dat verloren gaat, wordt het voor ons moeilijker om ons zelf te beheersen, om niet op de provocaties te reageren, om de sancties hun werk te laten doen.

Misschien liggen er nog maanden van strijd en leed voor ons, met stijgende spanningen, waarvan niemand weet hoe het afloopt.

Juist dan is het van groot belang, dat we ons uiteindelijke doel voor ogen houden.

Een doel, dat eerder treffend verwoord is door John F. Kennedy, tijdens de Cubacrisis. Hij zei, in mijn eigen woorden, dat ons doel niet moet zijn om te laten zien wie het sterkst is, maar te bewerkstelligen dat het recht zal zegevieren. Dat we geen vrede moeten willen die ten koste gaat van vrijheid, maar een vrede moeten nastreven die samen gaat met vrijheid.

Recht, vrede en vrijheid – dat moeten onze doelen zijn. Dat dat de uitkomst zal zijn, is geen gegeven. Er is geen garantie dat dit goed afloopt. Er is geen zekerheid dat rode lijnen niet overschreden worden.

Maar we kunnen wel de kans op vrede vergroten. Door te begrijpen dat dit geen oorlog van gewone Russen tegen Oekraïners of Europeanen is, maar een oorlog van een dictator tegen de democratie.

Dus telkens wanneer ze ons provoceren, en dat zullen ze, blijven wij kalm. Telkens als ze twijfel zaaien, beschermen wij de waarheid. Telkens als ze ons uit elkaar proberen te spelen, staan wij vastbesloten als één. Wij wijken niet.

En ook in het kleine kunnen we van betekenis zijn. Laat boosheid je niet verlammen, maar help mensen in nood met kleren, onderdak of donaties. Laat propaganda je niet misleiden, maar vertrouw en steun erkende journalisten en wetenschappers. Laat geen wig drijven tussen jezelf en anderen, maar toon empathie en menselijkheid. Kleine daden van vriendelijkheid, kunnen een wereld van verschil maken. Laten we die wereld nastreven.

Dank u wel.

Foto: Rieks Oijnhausen