Informateur Mattias Gijsbertsen heeft woensdagavond een duidelijke opdracht gekregen van de partijen die in de raad komen te zitten.
In een zaal van het Provinciehuis vond woensdagavond een duidingsdebat plaats. De lijsttrekkers en fractievoorzitters kregen de gelegenheid om de uitslag van de gemeenteraadsverkiezing te duiden en ook om aan te geven welke onderwerpen zij belangrijk vinden. Daar hoorden ook felicitaties bij. GroenLinks werd gefeliciteerd omdat ze de grootste partij zijn gebleven, Partij voor de Dieren en Student & Stad dat ze flinke winst hebben geboekt en Partij voor het Noorden dat ze met twee zetels in de raad komt.
Inge Jongman (ChristenUnie): “Accentverschuiving”
Amrut Sijbolts van Stadspartij 100% voor Groningen noemde de uitslag een politieke aardverschuiving waarbij lokale partijen samen negen zetels wisten te veroveren. Inge Jongman van de ChristenUnie omschrijft de uitslag als een accentverschuiving. “Het groene geluid in deze uitslag is versterkt, andere partijen zijn even groot gebleven of zijn een klein beetje kleiner geworden. Wel is het huidige College haar meerderheid kwijt.” Jalt de Haan van het CDA was van de partijen die op hetzelfde zetelaantal is blijven steken het meest optimistisch: “Grote verschuivingen zijn uitgebleven. En als partij zijn we tevreden. In de peilingen zouden we halveren. Maar als je dan toch stabiel blijft, dan mag je tevreden zijn.”
Laag opkomstcijfer
Wel is er in Groningen een probleem. Alle partijen haalden het lage opkomstcijfer aan. “We zijn blij dat 54% van de mensen naar de stembus is gegaan, maar 46% is niet gegaan”, liet Ietje Jacobs-Setz van de VVD weten. Volgens de SP ligt het grootste probleem in de westelijke, noordelijke en oostelijke stadswijken. “Het aantal mensen dat in deze wijken stemt ligt drie keer zo laag als in de zuidelijke wijken. Hoe het komt? Wantrouwen in de politiek. Mensen in deze wijken zeggen tegen mij, er verandert toch niets. De politiek luistert niet naar mij. Dat doet mij echt pijn.”
Mirjam Wijnja (GroenLinks): “Opkomstcijfers tot belangrijk speerpunt maken”
De partijen zijn ook eensgezind dat hier iets aan gedaan moet worden. Verschillende partijen pleiten voor een onderzoek. De SP denkt nu al conclusies te kunnen trekken: “Een onderzoek vind ik prima, maar je kunt nu toch al vaststellen wat de oorzaak is? Bewoners die hun huizen uitgejaagd worden omdat woningen tegen de vlakte gaan en vervolgens drie jaar tussen hoop en vrees ergens bivakkeren. Dat is wat je in deze wijken tegen komt. Dat zie je niet in de zuidelijke wijken, daar worden geen villa’s gesloopt.” Dennis Ram van de PVV: “Kunnen we straks als raad niet een straat uitkiezen waar bijna niet gestemd is, en daar het gesprek aangaan waarom mensen niet stemmen?” Mirjam Wijnja van GroenLinks: “Wat mij betreft gaan we de komende jaren een onderzoek doen en moeten we hier een belangrijk speerpunt van maken. Wat kunnen we en wat móeten we hier aan doen.”
Partij voor de Dieren sluit plek in Stadsbestuur niet uit
Informateur Gijsbertsen gaat de komende periode het gesprek aan met de partijen. Alle partijen willen hun verantwoordelijkheid nemen en zien een plekje in het Stadsbestuur wel zitten. Ook de Partij voor de Dieren: “Wij staan open voor een plek in het bestuur. Waar wij voor staan is ook helder. Wij willen een fundamentele herbezinning voor mens en dier. En dat is echt noodzakelijk. U leest de berichten ook. Op de Noordpool, waar het de afgelopen dagen 30 graden warmer was dan wat normaal is, en op Antarctica zelfs 40 graden warmer. We hebben te maken met grote problemen. De vogelgriep die endemisch is geworden en graanschuren die in de brand staan. Waarbij het uitgangspunt de fossiele oplossing is waarbij oude reflexen weer tevoorschijn komen. Er is veel werk te doen. Onze prioriteiten zijn de dingen waar wij voor staan, zoals klimaat biodiversiteit, klimaat, natuur en dierenwelzijn. Daarnaast is aandacht nodig voor de lage opkomst, armoedebestrijding en de ondermijnende criminaliteit die wij geen kans willen geven.”
Groen rode-as
De Partij van de Arbeid ziet een voortzetting van een groen rood-motorblok wel zitten: “Zo werd het vier jaar geleden omschreven door de toenmalige informateur, hoewel ik zelf liever spreek van een groen rode-as. Wat mij betreft gaan we op dezelfde voet verder. Wat voor ons essentieel is, is dat er een Groningen ontstaat voor iedereen, waarbij we de aanpak van de tweedeling bewerkstelligen, waarin we koploper zijn in energie en maatschappij en waarbij er niemand achterblijft: om groen te kunnen doen moet iemand niet rood komen te staan. Daarnaast zijn kansenongelijkheid en de woningmarkt cruciale onderwerpen.”
Student & Stad staat open voor samenwerking
Ook Student & Stad ziet een functie in het Stadsbestuur wel zitten: “De kiezer wil groen, sociaal, progressief en jong”, vertelt Steven Bosch van de partij. “Volgende week bij de installatie van de raad hebben we meer vrouwen dan ooit en hebben we ook nog eens de jongste gemeenteraad van het land. Duidelijk is ook dat partijen die constructief zijn, beloond zijn door de kiezer. Het constructieve en verbindende verhaal past heel goed bij Student & Stad. Wij vinden de klimaat- en wooncrisis belangrijk, maar dat er ook aandacht komt voor de slechte mentale gezondheid waar mensen in verkeren. Dat vraagt actie en moed. Wij staan open voor een samenwerking, om Groningen klaar te maken voor de toekomst.”
Leendert van der Laan (PvhN): “Ook kijken naar de regio”
De Partij voor het Noorden is een nieuwe partij in de raad: “Er zijn veel problemen om op te pakken. Het gasdossier, de herindeling die in Haren nog steeds de gemoederen bezighoudt, de woningbouw, de armoedeproblematiek. Maar er is meer dan alleen Groningen. We moeten ook kijken naar de regio om ons heen. Naar snelle verbindingen met Duitsland, de Randstad en Twente. De Lelylijn, de Wunderlinie, de Nedersaksenlijn. De noordelijke samenwerking met Drenthe en Fryslân moet beter. Tegelijkertijd moeten we er voor zorgen dat inwoners mee moeten gaan doen. Dat kost veel tijd. We moeten ons niet opsluiten in het nieuwe Stadhuis, we moeten gaan samenwerken waar dat kan.”
Opdracht aan informateur
De opdracht aan de informateur is dan ook duidelijk: “Ik ben heel blij dat er een heleboel dezelfde dingen zijn gezegd”, laat Mirjam Wijnja aan het einde van de avond weten. “In de opdracht komt dan ook te staan dat er aandacht moet worden besteed aan de gemeentelijke opgaven rond klimaat, de woningcrisis, tweedeling, ongelijkheid en dorps- en wijkgericht werken. Daarnaast voegen we een extra opdracht toe. Dat is hoe we de inwoners een plek kunnen geven in het formatieproces. Dat is niet een makkelijke opdracht. Daarom wil ik u, alle partijen, vragen om daar over na te denken hoe we daar invulling aan kunnen geven.”
