Liveblog gemeenteraadsverkiezingen (gesloten): GroenLinks verliest maar is wel grootste partij

De stemmen zijn geteld, en de voorlopige uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in Groningen is bekend.

  • De voorlopige uitslag is bekendgemaakt na het tellen van alle stemmen
  • GroenLinks verliest maar is desondanks de grootste partij geworden
  • Drie partijen winnen flink; Partij voor de Dieren, Student & Stad en Partij voor het Noorden
  • Het opkomstpercentage lag bij het sluiten van de stembureaus op 54,4%
17 maart 01.17:

Dit liveblog wordt afgesloten. Aanstaande maandag wordt de uitslag definitief vastgesteld. Hierover word je geïnformeerd in onze reguliere berichtgeving.

17 maart 00.42:

De voorlopige uitslag leidde tot feest en gejuich bij de fracties en de achterban van Partij voor de Dieren, Student & Stad en Partij voor het Noorden. Partij voor de Dieren wint een zetel in vergelijking met vier jaar geleden, Student & Stad wint twee zetels en Partij voor het Noorden gaat van nul naar twee zetels. Opvallend was ook het gejuich uit de zaal toen bekend werd dat Forum voor Democratie niet in de raad komt.

17 maart 00.35:

De voorlopige uitslag met de zetelverdeling.

2018 2022 Zetels
GroenLinks 21% 17,8% 9 (-2)
PvdA 13% 11,8% 6 (0)
D66 10,7% 10,4% 5 (0)
SP 9,5% 8,2% 4 (-1)
VVD 8,9% 7,5% 3 (-1)
ChristenUnie 6,7% 5,1% 2 (-1)
Partij voor de Dieren 6,6% 9,3% 4 (+1)
CDA 5,4% 5,0% 2 (0)
Stadspartij 100% voor Groningen 11,7% 9,2% 4 (0)
Student & Stad 3,4% 6,3% 3 (+2)
PVV 3,3% 2,1% 1 (0)
Partij van de Zuinigheid 0,7% 0 (-)
Partij voor het Noorden 4,1% 2 (+2)
Forum voor Democratie 1,7% 0 (-)
Belang van Nederland 0,8% 0 (-)
Lijst Teunis Dokter 0,1% 0 (-)
17 maart 00.26:

De uitslag die zo direct gepresenteerd gaat worden is een voorlopig definitieve uitslag. “Waar het om gaat zijn restzetels”, legt politiek verslaggever Ecco van Oosterhout uit. “Tot de definitieve uitslag bekend wordt gemaakt kunnen er nog zetels een andere kant op gaan vallen. Dus als je nu de uitslag bekijkt dan moet je altijd denken, 3 of 4 zetels. Of 5 of 6. Dat maakt het heel lastig.”

17 maart 00.05:

Een andere winnaar die van niets naar één of misschien twee zetels gaat is de Partij voor het Noorden: “We zijn heel blij, dit is echt een prestatie”, vertelt Leendert van der Laan. “We zijn een lokaal regionale partij. Groningen is heel mondiaal georganiseerd. Ga er maar eens aan staan om dan toch zetels te pakken. Ik denk dat we veel zetels bij andere partijen hebben weggesnoept. We zijn wat progressiever dan bijvoorbeeld de Stadspartij. En ik denk ook dat proteststemmers op ons hebben gestemd. De komende tijd gaan we verder bouwen. We gaan ons laten zien, en wellicht dat we bij de volgende verkiezingen de zetelwinst kunnen verdubbelen.”

Leendert van der Laan (r) van de Partij voor het Noorden en Wesley Pechler (l) aan tafel. Foto: Andor Heij

16 maart 23.57:

Als gekeken wordt naar de exit poll waarbij 77% van de stemmen is geteld, dan valt op dat het huidige College geen meerderheid meer heeft. De afgelopen vier jaar werd de gemeente Groningen bestuurd door GroenLinks, D66, PvdA en ChristenUnie. Verder valt op dat er minimaal vijf partijen nodig zijn om tot een meerderheid te komen.

16 maart 23.46:

Grootste partij in Groningen lijkt GroenLinks te gaan worden. “Ik ben heel blij”, reageert lijsttrekker Mirjam Wijnja. “We hebben verloren in vergelijking met vier jaar geleden, maar van die verkiezingen weten we dat ze uitzonderlijk voor ons zijn verlopen. Dat je nu opnieuw de grootste wordt, dat is heel bijzonder. Bijzonder om te merken dat we zoveel vertrouwen krijgen.” De SP verliest in de peiling: “We hebben geen winst geboekt, en dat is ontzettend jammer”, zegt lijsttrekker Jimmy Dijk. “Felicitaties aan GroenLinks. Het is heel knap om opnieuw de grootste partij te worden.”

16 maart 23.32:

Eén van de grote winnaars van de avond is Student & Stad. “Dit voelt heel goed”, reageert lijsttrekker Steven Bosch. “Deze exit poll ziet er heel goed uit, het is afwachten hoe zich dit nu verder gaat ontwikkelen maar dit lijkt heel mooi voor ons. Ik had hier ook op gehoopt, en we hebben een hele goede campagne gedraaid.” Amrut Sijbolts van de Stadspartij 100% voor Groningen is tevreden: “We zijn met verschillende partijen samengesmolten. Als ik nu zie dat we ongeveer net zo groot zijn als D66 en groter zijn dan VVD, dan kunnen we tevreden zijn. Samen met Student & Stad hebben lokale partijen twintig procent van de zetels in handen.”

Steven Bosch van Student & Stad en Amrut Sijbolts van Stadspartij 100% voor Groningen worden geïnterviewd. Foto: Andor Heij

16 maart 23.21:

Met 77% van de stemmen geteld begint zich een duidelijke uitslag af te tekenen. De ChristenUnie verliest in deze peiling 1,4%. “We houden hoop, want er moeten nog veel stemmen geteld worden”, reageert lijsttrekker Inge Jongman. “We hebben de afgelopen periode hard gewerkt, er is veel energie in gestoken. We hadden op iets anders gehoopt, en als de uitslag blijft zoals die nu is, dan zou dat heel jammer zijn.” Ook Jalt de Haan van het CDA verliest. “Je hoorde de afgelopen periode in landelijke berichten dat het CDA zou halveren. Dat gebeurt niet, dus ik ben niet direct teleurgesteld. Verder valt op dat GroenLinks het goed gedaan heeft, en Partij voor de Dieren en Student & Stad zijn de grote winnaars.”

16 maart 23.08:

De gemeente heeft een exit poll gepresenteerd na het tellen van 77% van de uitgebrachte stemmen.

2018 2022
GroenLinks 21% 17,5%
PvdA 13% 11,8%
D66 10,7% 10,1%
SP 9,5% 8,6%
VVD 8,9% 7,4%
ChristenUnie 6,7% 5,3%
Partij voor de Dieren 6,6% 9,0%
CDA 5,4% 5,1%
Stadspartij 100% voor Groningen 11,7% 9,3%
Student & Stad 3,4% 6,3%
PVV 3,3% 2,2%
Partij van de Zuinigheid 0,7%
Partij voor het Noorden 4,1%
Forum voor Democratie 1,7%
Belang van Nederland 0,8%
Lijst Teunis Dokter 0,1%
16 maart 22.42:

Twee partijen staan in de eerste exit poll op flinke winst. Partij voor de Dieren wint 2,6%: “We zijn ontzettend blij en dankbaar”, laat lijsttrekker Kirsten de Wrede weten. “We hadden dit ook wel zien aankomen. De afgelopen jaren hebben we het heel goed gedaan in de raad. Landelijk hebben we een sterke partij staan met een duidelijke visie. Dat is niet onopgemerkt gebleven.” Een andere partij die op winst staat is de Stadspartij 100% voor Groningen: “Als deze trend zich doorzet is dit een geweldige uitslag voor Groningen en weet lokaal zich ook in Groningen te vestigen”, laat lijsttrekker Amrut Sijbolts weten. “Aan ons de taak om het vertrouwen van de kiezer om te zetten in daden. Meer inspraak dus.”

Blijdschap in het kamp van de Stadspartij 100% voor Groningen bij het aanschouwen van de eerste exit poll. Foto: Erick Bakker

16 maart 22.31:

De eerste exit poll is nog niet representatief te noemen. Toch wordt er door verschillende partijen op gereageerd. Tom Rustebiel van D66: “Als dit de definitieve uitslag zou zijn, dan zou het tegenvallen. Ik verwacht vanavond een aantal zetels te groeien. Wat je in deze eerste peiling ziet is dat de lokale partijen flink winnen, en dat is een trend die aansluit bij het landelijke beeld.” Ietje Jacobs-Setz van de VVD: “Met dit resultaat zouden wij gelijk blijven. Dat is niet waar wij voor gingen.”

16 maart 22.13:

De gemeente Groningen heeft een eerste exit poll gepresenteerd. Het gaat om een poll op basis van 12.500 uitgebrachte stemmen die op maandag en dinsdag zijn uitgebracht. Daaruit blijkt dat GroenLinks met 17% van de stemmen de grootste wordt, PvdA wordt tweede met 12,9% en D66 wordt derde met 10% van de stemmen.

2018 2022
GroenLinks 21% 17%
PvdA 13% 12,9%
D66 10,7% 10%
SP 9,5% 9,5%
VVD 8,9% 8,1%
ChristenUnie 6,7% 6,9%
Partij voor de Dieren 6,6% 9,3%
CDA 5,4% 5,7%
Stadspartij 100% voor Groningen 5,3% 8,1%
Student & Stad 3,3% 4,0%
PVV 3,3% 2,2%
Partij van de Zuinigheid 0,7%
Partij voor het Noorden 4,2%
Forum voor Democratie 0,8%
Belang van Nederland 0,6%
Lijst Teunis Dokter 0,1%
16 maart 22.07:

In de gemeente Groningen waren vandaag 122 stembureaus geopend. Verslaggever Joris trok door de gemeente en bezocht het meest noordelijk gelegen stembureau van de gemeente, en keek ook op het stembureau in Noordlaren:

Joris kijkt mee met de gemeenteraadsverkiezing in Groningen from Gemeente Groningen on Vimeo.

16 maart 21.57:

De uitslagenavond in Forum Groningen wordt druk bezocht. Volgens verslaggever Chris Bakker hebben zich flink wat mensen verzameld op de Publieke Tribune. “Geïnteresseerden, media maar je ziet inmiddels ook de eerste politici die zich melden in het Forum.” Wethouder Roeland van der Schaaf (PvdA) laat weten het een spannende avond te vinden.

Foto: Chris Bakker
16 maart 21.49:

Op het stembureau in de Jeruzalemkerk is het tellen van de stemmen ondertussen in volle gang: “Het gaat heel goed”, vertelt stemmenteller Thomas Volkering. “De biljetten worden bekeken, er wordt een nummer geroepen en vervolgens leg je het biljet op de juiste stapel. Het is een soort van treintje.” Voor Volkering is het de eerste keer dat hij actief is in een stembureau: “Eigenlijk is het heel leuk. Vandaag overdag ben ik vooral bezig geweest met het uitdelen van rode potloden. En nu het tellen. Dat is een nauwkeurig proces. Het is dan wel een voordeel dat hier minder dan vijfhonderd stemmen zijn uitgebracht, want dan ben je ook sneller klaar.”

16 maart 21.37:

Het opkomstpercentage van 54,4% valt politiek verslaggever Ecco van Oosterhout mee. “Het vertrouwen in de politiek, landelijk gezien, is lager dan dertig procent. Het is een percentage dat nog steeds naar beneden loopt. Lokaal ligt het rond de 36%, dus eigenlijk ben ik niet zo ontevreden.”

16 maart 21.21:

In welk perspectief moeten we het opkomstcijfer van vandaag bekijken? Burgemeester Koen Schuiling (VVD) laat weten dat deze gemiddeld is. “Volgens de geluiden die ik hoor komen we in onze gemeente rond de 55%. Dat is meer dan vier jaar geleden, hoewel die vergelijking scheef is omdat dit herindelingsverkiezingen waren. Vergelijk je het met acht jaar geleden dan kom je op een vergelijkbaar percentage.”

De opkomstcijfers op een rijtje:

2010 54,20%
2014 54,50%
2018 44,05%
2022 54,40%
16 maart 21.11:

Flip Kramer, die vandaag voorzitter was van het stembureau in de Jeruzalemkerk in de binnenstad, beschrijft de dag van vandaag als kalm en rustig. “In zo’n stembureau zit je afgesloten van de buitenwereld. Maar als je de sfeer moet beschrijven, dan was die heel kalm. We hebben vandaag nog geen vijfhonderd kiezers mogen verwelkomen. Voor een stembureau in het centrum is dat weinig. Je moet hier wel zeven- tot achthonderd leden kunnen verwelkomen. Maar wat ook opviel was dat de sfeer heel kalm was. Mensen kwamen heel rustig binnen. Waar het door komt? Ik weet het niet. Misschien de oorlog in Oekraïne, misschien de situatie rond corona.” In het stembureau begon met even na 21.00 uur met het stemmen.

16 maart 21.03:

Het opkomstcijfer bij de gemeenteraadsverkiezingen komt op 54,4%. Verschillende politieke partijen laten in een eerste reactie weten de opkomst zorgelijk te vinden. Benni Leemhuis van GroenLinks: “Bij gemeenteraadsverkiezingen moet je toch wel minimaal boven de 60% komen. Dus we zullen de komende jaren hard aan het werk moeten om de lokale politiek in de spotlights te krijgen.” Jimmy Dijk van de SP: “Bij het opkomstpercentage geldt dat hoe hoger deze is, hoe beter het is. Dat we vandaag op 54% komen, dat is bizar laag.”

16 maart 20.49:

Om 21.00 uur start vanuit Forum Groningen een live tv-programma met alle uitslagen, reacties en duidingen. De uitzending is bovenaan deze pagina te bekijken.

16 maart 19.51:

Alle stemgerechtigden mogen vandaag een stem uitbrengen. Ook de politici. Lijsttrekker Carine Bloemhoff (PvdA) bracht haar stem uit in de wijk Paddepoel. Haar kinderen mochten daarbij het stembiljet in de bus doen. Lijsttrekker Amrut Sijbolts van Stadspartij 100% voor Groningen bracht ook een stem uit, maar op wie dat wilde hij niet zeggen. Ietje Jacobs-Setz van de VVD bezocht gymzaal Het Buut in Haren: “Stem vandaag en geniet van de vrijheid om te stemmen.”

16 maart 19.22:

De stembureaus in de gemeente Groningen zijn nog tot 21.00 uur geopend. Vanaf 21.00 uur is er op het tv-kanaal van OOG Tv een live-programma vanuit Forum Groningen te bekijken. Tijdens deze ‘Uitslagenavond’ zijn er exit polls en reacties te zijn en wordt er duiding gegeven. Het programma wordt gemaakt in samenwerking met het Dagblad van het Noorden en Forum Groningen. Publiek is welkom op de Publiekstribune van het Forum. “Kom op tijd want er is beperkt plek”, aldus Forum Groningen.

16 maart 19.01:

Het voorlopige opkomstpercentage in de gemeente Groningen lag om 19.00 uur op 46,30%. Daarmee hebben nu al meer mensen een bezoek gebracht dan tijdens de verkiezingen in 2018. Toen had om 21.00 uur 44,1% van de stemgerechtigden een stem uitgebracht.

16 maart 18.01:

In de gemeente hebben vandaag 122 stembureaus de deuren geopend. Twee van die stembureaus zijn te vinden in de Der Aa-kerk en in het GRID. Hoe gaat het er daar aan toe? Waar stemmen mensen op? En wat zijn hun beweegredenen? Een reportage:

16 maart 17.14:

Behalve vandaag kon er ook gisteren en eergisteren gestemd worden. Op maandag en dinsdag waren er in de gemeente zestien stembureaus geopend. Dit was gedaan vanwege de coronapandemie om drukte te spreiden en om mensen op maandag en dinsdag de mogelijkheid te bieden om in alle rust een stem uit te brengen. Dinsdagavond lag het opkomstpercentage op 6,4%. Of het daarmee nu een succes kan worden genoemd? Verslaggever Marijn Mulder ging op onderzoek uit:

16 maart 2022 16.47:

Het tussentijdse opkomstpercentage lag om 16.30 uur op 33,8%. Is dat veel of weinig? Als we het vergelijken met eerdere verkiezingen dan ligt het percentage hoger. In 2010 had om 16.30 uur 33,6% een stem uitgebracht, in 2014 ging het om 33,1% en in 2018 om 24,6%. Uiteindelijk gingen in 2010 en 2014 iets meer dan 54% naar het stembureau, in 2018 lag het opkomstpercentage op 44,1%. Daarbij moet wel vermeld worden dat de verkiezingen in 2018 herindelingsverkiezingen waren die van oudsher minder goed scoren.

Opkomstpercentage 16.30 uur in historisch perspectief:

2010 33,6%
2014 31,1%
2018 24,6%
2022 33,8%
16 maart 2022 16.22:

Een bijzonder stembureau is te vinden aan het Hanzeplein in de stad. Daar kunnen namelijk dit jaar blinden en slechtzienden geheel zelfstandig hun stem uitbrengen. Waar zij voorheen een volmacht moesten geven aan een persoon in hun omgeving, of de hulp moesten inroepen van een medewerker van het stembureau, kunnen zij nu zelfstandig een stem uitbrengen. Dit kan door middel van een zogeheten soundbox. Verslaggever Jeroen Kroeze maakte een reportage:

16 maart 2022 16.11:

Met de verkiezingen van vandaag kiest Groningen een nieuwe gemeenteraad. In totaal zijn er in onze gemeente 45 raadszetels te vergeven. Na de verkiezingen gaat men, vaak onder leiding van de grootste partij, op zoek naar een nieuw gemeentebestuur. Welke partijen kunnen en willen samenwerken om de komende vier jaar de gemeente te besturen? De laatste gemeenteraadsverkiezingen vonden plaats in november 2018 en waren toen zogeheten herindelingsverkiezingen. GroenLinks werd de grootste partij. Samen met D66, PvdA en de ChristenUnie kwamen zij tot een akkoord om de gemeente te gaan besturen. Het opkomstpercentage lag in 2018 op 44,05%. Welke partij krijgt vandaag de meeste stemmen? Welke partijen komen er in de raad? En komt het opkomstcijfer boven de 44%? Dat zijn de belangrijkste vragen die vandaag beantwoord worden. In onderstaande grafiek een overzicht van de partijen en hun zetels die de afgelopen jaren in de gemeenteraad zaten.

16 maart 2022 15.54:

In de stembureaus is het niet rustig te noemen. “We hebben twee stembureaus in de binnenstad bezocht”, vertelt verslaggeefster Danja de Jonckheere. “In de stembureaus in de Der Aa-kerk en in het GRID liep het flink door. Alle leeftijdscategorieën waren ook vertegenwoordigd, hoewel het aantal jongeren misschien net iets in de meerderheid is. Als je met de mensen praat dan merk je dat ze zich gedegen hebben voorbereid. Velen hebben een stemwijzer ingevuld en stemmen ook op de partij die daarin geadviseerd wordt. Als je specifiek vraagt naar thematiek, dan vinden mensen de woningnood en het klimaat belangrijke thema’s.”

16 maart 2022 15.41:

In de gemeente kan op 122 locaties gestemd worden. Bijzondere locaties zitten daar ook bij. Zo kan er voor het laatst gestemd worden in het tijdelijke stadhuis aan de Radesingel. “Tijdens de volgende verkiezingen is het stadhuis aan de Grote Markt weer open”, schrijft de gemeente.

16 maart 2022 15.31:

Op de kieslijst staan zestien partijen. Afgelopen maandag zond OOG Tv in samenwerking met het Dagblad van het Noorden en Forum Groningen een verkiezingsdebat uit. Tijdens het debat konden kijkers kennismaken met de partijen en kreeg men een indruk in waar ze ongeveer staan in het politieke spectrum. Het debat is hieronder terug te bekijken: