ProRail: ‘Tests met zelfrijdende trein in Groningen geslaagd, maar systeem vereist ontwikkeling’

Hoewel de tests met zelfrijdende treinen hebben laten zien dat de treinen kunnen doen wat van ze werd gevraagd, is er nog een flinke ‘ontwikkelslag’ nodig om de treinen ook daadwerkelijk veilig op het Nederlandse spoor te laten rijden. Dat blijkt uit aanvullend onderzoek van ProRail naar de proeven in Groningen.

De tests met de zelfrijdende trein (waarbij nog wel een machinist in de cabine zit om te kijken of alles goed gaat) werden in 2019 en 2020 uitgevoerd op het Groningse spoor. Twee jaar geleden mochten er zelfs passagiers mee met verschillende testritten tussen Groningen en Buitenpost.

Treinen deden wat ze moesten doen

Volgens ProRail hebben de treinen alles gedaan wat van ze werd verwacht. Tijdens het testen is geprobeerd om volgens een vooraf ingesteld schema te rijden. Het ATO-systeem (een technologie die geautomatiseerd rijden over het spoor mogelijk maakt) liet zien dat als het vertraging achterloopt op de dienstregeling en daardoor even moet wachten, de opgelopen vertraging weer goed kan maken. Maar de wijzigingen moeten dan niet te laat binnenkomen, anders gaat het toch mis.

Ook werd duidelijk dat de treinen goed reageren op stoptekens. Het systeem laat de trein binnen een bandbreedte van ongeveer drie meter stoppen. Daarnaast was één van de doelen van de tests om te zien of de treinen zuiniger rijden dan machinisten. Dat was het geval bij bepaalde instellingen, maar hoeveel energie er precies wordt bespaard met ATO is volgens ProRail nog niet te zeggen.

Ontwikkelingslag nodig

Hoewel de test zelf goed verliepen, stelt ProRail dat met name de communicatie tussen de treinen en het automatische beïnvloedingssysteem op het spoor (ATBNG) nog aanzienlijk te wensen overlaat. De onderzoekers stellen dan ook dat hier nog een aanzienlijke ontwikkelslag nodig is. “Met de komst van het nieuwe treinbeveiligingssysteem ERTMS op de noordelijke lijnen, zal het ontwikkelen van ATO op de noordelijke lijnen makkelijker zijn dan onder het huidige systemen”, schrijft ProRail.

Ook de eerder genoemde energiebesparing moet in toekomstige tests met de treinen beter worden onderzocht.

Deze zomer meer proeven

En die tests gaan er komen. NS, Arriva en ProRail gaan komende zomer samen tests uitvoeren met automatisch bestuurde treinen tussen het Hoofdstation van Groningen en opstelterrein De Vork bij Haren. Dan worden de treinen op afstand bestuurd, vanuit een zogeheten ‘Remote Operations Center’ via een 5G-verbinding. Dat betekent dat er dit keer geen machinist meer in de trein zit om een oogje in het zeil te houden. De proeven vinden deze zomer ’s nachts plaats.