Breekpunten bij PvdD, SP niet principieel tegen Nieuwe Poort en ChristenUnie als financieel geweten

In de Groningse gemeenteraad werd woensdagavond het rapport van informateur Mattias Gijsbertsen besproken. Gijsbertsen adviseerde dinsdag om een nieuwe gemeentebestuur te gaan vormen met GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren, SP en ChristenUnie.

“De afgelopen vier weken zijn er met alle partijen gesprekken gevoerd”, vertelt Gijsbertsen aan het einde van de avond. “Ik heb op tafel proberen te krijgen wat een begaanbare weg is. In sommige gevallen zijn er extra gesprekken geweest om te kijken of het echt kan. Uiteindelijk heb ik moeten constateren dat meerdere coalities perspectief hadden, allemaal met hun eigen aandachtspunten en knelpunten. Op een gegeven moment moet je dan een beslissing nemen. Een beslissing waarbij ik gekeken heb naar inhoudelijke thema’s en patronen. En mooi om te zien, en wellicht kijk ik met een roze bril, is dat die thema’s en patronen zojuist in het debat hier in deze zaal ook zichtbaar werden. De verschillen in benadering leverden een levendig debat op. Je ziet dat er commitment en overlap is, maar er is ook spanning. Ik denk dat die wrijving een hele mooie glans kan geven op het nieuwe te vormen gemeentebestuur.”

Informateur Gijsbertsen: “Wat een leuke mensen allemaal”
Gijsbertsen werd door alle partijen bedankt voor zijn werk en voor de prettige gesprekken die zij met hem hebben mogen voeren. Gijsbertsen zelf daarover: “Toen alle gesprekken geweest waren, toen zeiden de griffier en ik tegen elkaar, wat een leuke mensen allemaal. En daarmee bedoel ik niet dat u als raad een gezelligheidsvereniging bent, want het gaat natuurlijk om de inhoud. Maar wat is het fijn als iedereen elkaar als mens blijft zien. Ik kan u vertellen dat er genoeg gemeenteraden zijn waar dat niet het geval is. Dit is een groot goed, en hopelijk blijft dat ook zo.”

Formatieperiode start vrijdag
De informateur werd aan het eind van de gemeenteraadsvergadering voorgedragen als formateur van het nieuwe gemeentebestuur. Fractievoorzitter Mirjam Wijnja: “De komende periode gaan we formeren. Die periode start aanstaande vrijdag waarbij de agenda en planning vast gaan stellen. We hebben Mattias Gijsbertsen gevraagd om ons daarbij te gaan helpen.”

Debatjes
Eerder op de avond werd het rapport van informateur Gijsbertsen besproken. Partijen kregen de mogelijkheid om terug te blikken op de gesprekken met de informateur maar mochten ook hun visie geven. Ook konden er over en weer vragen worden gesteld. Op verschillende momenten leverde dat interessante debatjes op. Want waarom heeft GroenLinks besloten om bijvoorbeeld niet verder te gaan met D66?

Mirjam Wijnja (GroenLinks): “De basis van het vorige College voortzetten”
Fractievoorzitter Mirjam Wijnja van GroenLinks: “De informatiefase is intensief geweest, waarbij we uitgebreid met elkaar van gedachten hebben kunnen wisselen. Centraal daarbij heeft gestaan, wat kan de gemeente en wat wil de gemeente doen voor de inwoners. Een goed fundament is belangrijk. Het verslag van de informateur beschouwen wij als een goed fundament, waarmee we de basis van het vorige College voort kunnen zetten: groen, sociaal en progressief. Groningen is voor iedereen, en het belangrijk om de belangen van alle inwoners mee te nemen. Deze klus moeten we klaren door ons te verbinden met alle inwoners. Een belangrijke opdracht voor het College, maar ook voor de raad in het algemeen.”

Jalt de Haan (CDA): “Waarom gaat GroenLinks verder zonder D66?”
Jalt de Haan van het CDA: “Ik hoor mevrouw Wijnja nu zeggen dat ze door wil gaan op de ingeslagen weg, maar toch wordt er een andere keuze gemaakt qua partijen. Waarom niet doorgaan met D66?” Wijnja: “Als je kijkt naar de zetels hoe die in het nieuwe gemeentebestuur bezet gaan worden, dan blijft veel hetzelfde. We willen niet opnieuw beginnen, we willen veranderen. En dat past bij de beoogde coalitie.” De Haan: “Maar neem je niet een bepaald risico met SP en PvdD, dat zijn toch partijen met idealen en grote dromen.” Wijnja: “De partijen hebben hoge ambities, maar die hebben wij ook. Sterker nog, op bepaalde onderwerpen kunnen we mogelijk versnellen. De Partij voor de Dieren zien wij als onze grote bondgenoot in de aanpak van de klimaatcrisis. De optelsom geeft vertrouwen.”

De Haan: “Vier jaar geleden hekelde u de taal en toon van meneer Dijk”
De Haan krijgt kort daarna de lachers op zijn hand: “Ik heb het even opgezocht maar vier jaar geleden hekelde u de taal en de toon van meneer Dijk van de SP. Dat heeft u toen tien keer genoemd. Meneer Dijk noemde het zelfs een stok om mee te slaan. Wat is er de afgelopen jaren veranderd in de taal en toon van meneer Dijk?” Wijnja: “Weet u, je went er aan. Daarnaast ziet de wereld er nu compleet anders uit.”

Breekpunten bij Partij voor de Dieren
Dezelfde Jalt de Haan probeert van fractievoorzitter Kirsten de Wrede van de Partij voor de Dieren duidelijk te krijgen wat de agrarische sector kan verwachten. De Haan: “Wat kunnen boeren van u verwachten? Worden alle boerderijen gesloten?” De Wrede: “Er wordt een beeld gecreëerd alsof wij tegen de boeren zijn. Waar ik zojuist voor waarschuwde in mijn woordvoering zijn de gevaren van vogelgriep, dat daarmee hetzelfde gaat gebeuren als het coronavirus. De boerenstand heeft het al heel moeilijk. En dat is een gevolg van het beleid van uw partij, meneer De Haan. Een beleid gevoerd op bulkproductie, op export. Neem van mij aan, boeren hoeven van ons geen kwaad te verwachten.”

Kirsten de Wrede (Partij voor de Dieren): “Voor het Suikerunieterrein hebben wij een vorm in gedachten waarmee woningbouw door kan gaan”
De Haan wil ook van De Wrede weten of er breekpunten zijn. De Partij voor de Dieren is immers de partij die tegen woningbouw op het Suikerunieterrein ageert. De Wrede: “Wij zijn niet tegenstander van woningbouw. Voor De Held III en het Suikerunieterrein hebben we ook een bepaalde vorm in gedachten waarmee de bouw door kan gaan.” De Haan: “Maar zeg eens eerlijk, zijn er breekpunten?” De Wrede: “Wij gaan met open vizier de onderhandelingen in. We hebben een lijstje met punten die wij van groot belang vinden. Maar de inhoud hiervan laat ik nog even niet zien.” De Haan: “Maar het is wel belangrijk om een inkijkje te hebben, zodat we vertrouwen hebben. Wat willen jullie echt niet?” De Wrede: “Ik begrijp de vraag. Laat mij dit toezeggen: we hebben de wens dat er snel een gemeentebestuur komt, dat heeft prioriteit. Om er snel uit te komen.”

Jimmy Dijk (SP): “Wij zijn niet principieel tegen een nieuwe Oosterpoort”
En dan is er de Nieuwe Poort, het gebouw dat als vervanging moet gaan dienen voor de huidige Oosterpoort. Een project waarvan de SP altijd gezegd heeft daar niets voor te voelen. Fractievoorzitter Jimmy Dijk van de SP: “Wij zijn niet principieel tegen een nieuwe Oosterpoort. Wij zijn ook niet principieel tegen een vernieuwde binnenstad. Maar er moet wel iets tegenover staan. Daar moeten we de discussie over aan gaan.” De Haan: “Meneer Dijk, meent u dit nou?” Dijk over het voorgestelde College: “Deze partijen samen, dat is de best denkbare optie. De SP is de locomotief op links. Als we ergens stappen kunnen gaan zetten, dan is het nu.”

Tom Rustebiel (D66): “Gaat de OZB verhoogd worden?”
Fractievoorzitter Ietje Jacobs-Setz wilde van de fractie van de ChristenUnie weten waarom zij eigenlijk mee doen. Jacobs-Setz: “Elk besluit kan ook getalsmatig zonder u genomen worden. Hoe zorgt u dat u van belang wordt?” Sten Wennink van de ChristenUnie: “Onze deelname is niet puur symbolisch. Wij zien dat we aansluiting hebben met de andere partijen. Natuurlijk hebben wij onze unieke punten maar er is ook aansluiting.” Jacobs-Setz: “Hoho, dat uw deelname puur symbolisch zou zijn, die woorden heb ik niet gebruikt.” Tom Rustebiel van D66: “De afgelopen jaren hebben wij erg prettig samengewerkt, vooral op financieel gebied. De SP heeft bepaalde plannen, gaat de OZB nu verhoogd worden?” Wennink: “Verhogen van de lasten is niet wenselijk, maar we moeten niet voorsorteren of dit wel of niet gaat gebeuren. We moeten kijken hoe we samen kunnen werken aan een gemeente die een stapje verder vooruit gaat. Waarbij je weet dat elke euro maar één keer uitgegeven kan worden.”

Amrut Sijbolts (Stadspartij 100% voor Groningen): “Waarom komt u niet bij ons in de oppositie?”
Rustebiel: “Maar het voortzetten van de huidige agenda, maar ook een nieuwe agenda betekent dat het geld gaat kosten. Gaat er dan aanspraak worden gedaan op de financiële reserves?” Wennink: “Het is een pittige puzzel die moet worden gelegd, waarbij alle belangen op tafel moeten komen. De gemeente heeft er baat bij om een stabiele positie in te nemen.” Amrut Sijbolts van de Stadspartij 100% voor Groningen: “Het is fijn om te weten dat de ChristenUnie het financieel geweten is van de nieuwe coalitie. Maar als nu halverwege de rit blijkt dat het allemaal niet goed valt, is het dan niet beter om nu te zeggen we gaan lekker de oppositie in om samen met ons, D66, Student & Stad en andere partijen er wat moois van te maken?” Wennink: “Als je kijkt naar alle thema’s, dan is er veel overlap, en dan hebben wij er vertrouwen in.”