De rechtbank in Groningen begint maandag aan de inhoudelijke behandeling van de zaak tegen de Bart J. De 24-jarige Groninger staat terecht voor de moord op de 14-jarige Dinant Paré.
- J. stak de 14-jarige Paré op 6 juni vorig jaar neer in de supermarkt van Albert Heijn in het dorp. De jongeman overleed ter plekke
15.15
De verdachte heeft het laatste woord: “Ernstige dingen heb ik vandaag gehoord. Het is raar hoe je je leven in 30 seconden kan verpesten. Dat wou ik alleen even zeggen.”
De uitspraak volgt op 16 mei om 13.00 uur.
15.05
De advocate vraagt om de maatregel 3 jaar gevangenisstraf, plus TBS.
15.04
De advocate van de verdachte praat over de hulp die de verdachte wel of niet heeft gekregen. “Ik wil zeker niet zeggen dat het incident voorkomen had kunnen worden, maar het was zeer zeker niet uitgesloten als hij eerder behandeling had gekregen,” aldus Özsaran.
14.48
De advocate verwerpt ook de poging tot moord op de medewerker van de PI in Zwolle. Er staat volgens haar niet vast dat de wond mogelijk dodelijk had kunnen zijn. Het is volgens haar onvoldoende duidelijk hoe de verdachte tot die actie is gekomen. Het is net als bij Dinant volgens haar een plotselinge willekeurige actie. Ze vindt het een poging tot zware mishandeling.
14.42
Het ziet eruit als een vrij plotselinge willekeurige actie volgens de advocaat. “Client kon niet onbelemmerd nadenken over de gevolgen van zijn daad, vanwege zijn stoornissen.” De advocaat vraagt de rechtbank om de verdachte van moord met voorbedachten rade vrij te spreken, en hem te veroordelen voor doodslag.
14.38
Het is volgens de advocaat niet aan de orde dat de verdachte de gelegenheid had om na te denken over zijn acties, daarom is er volgens haar geen moord met voorbedachten rade gepleegd. Daarnaast denkt de advocate in tegenstelling tot de Officier van Justitie dat er wel gehandeld kan zijn in een opwelling van woede. “Alles wijst erop dat hij heeft gehandeld in een kortdurende gemoedsopwelling,” aldus Özsaran.
14.30
De zaak gaat verder. De advocaat van de verdachte houdt haar pleidooi. Volgens haar is er geen sprake van een vooropgezet plan. Daarmee opteert ze dus tegen de moord met voorbedachten rade. Er was geen link tussen de verdachte en het slachtoffer, aldus de raadsvrouw. Ook was er volgens advocaat Özsaran geen confrontatie tussen slachtoffer en verdachte.
14.05
Na de strafeis van het OM besluit de rechtbank opnieuw te schorsen. Om 14.45 gaat de zaak verder.
14.03
Maar ook een langdurige gevangenisstraf is volgens het OM op zijn plaats, aldus de officier. Het OM eist dan ook een celstraf van tien jaar en TBS met dwangverpleging tegen J. Het OM vraagt, naar eigen zeggen, om een lagere straf dan normaal vanwege de sterk verminderde toerekeningsvatbaarheid van de verdachte. Maar ‘ongelimiteerde TBS’ is wel op zijn plaats.
13.58
Hoewel er volgens het OM geen aanwijzingen zijn dat er sprake was van een waas of psychose tijdens de handelingen van de verdachte, volgt het OM wel het advies van het Pieter Baan Centrum om TBS te vragen voor de verdachte.
“Als verdachte onbehandeld terug in de maatschappij zou komen, zijn de geweldsrisicos hoog”, aldus de officier. “ Zelfs in detentie zonder behandeling zou het risico op geweld hoog zijn. Een langdure, intensieve behandeling op hoog beveiligingsniveau is nodig.”
13.55
Ook de vernielingen waarvan J. wordt verdacht, staan vast volgens het OM. Zowel de vernieling van de autospiegel als het elektriciteitskastje in Simplon zijn het werk van J., aldus de officier. Meerdere getuigenverklaringen bewijzen dat, zo stelt het OM.
13.50
Het requisitoir van het OM gaat nu verder over het steekincident in de PI in Zwolle. De medewerker werd neergestoken door J. met een antenne tijdens het bezorgen van het ontbijt. Volgens het OM werd hier een tweede moord voorkomen, omdat J. snel werd overmeesterd.
Volgens de officier is er in deze zaak sprake van poging tot moord. Ook hier is sprake van voorbedachten rade, zo stelt het OM. Ook de gevangenismedewerker heeft recht op schadevergoeding.
13.45
Naast een straf voor moord met voorbedachten rade wil het OM ook een schadevergoeding voor een aantal nabestaanden en een getuige. Maar ook de officier benadrukt dat dit het verlies van Dinant nooit kan compenseren.
13.40
Het doden van Dinant is volgens het Openbaar Ministerie moord met voorbedachten rade. De Officier stelt wel dat het OM denkt dat de aanval samenhangt met psychische situatie van verdachte. Maar van een ‘ogenblikkelijke gemoedstoestand’ is volgens de officier geen sprake.
13.38
Een eventuele blackout steekt volgens het OM ‘raar af’ bij bepaalde details die J. weet, zoals het openen van de verpakking van het mes met zijn tanden.
“Deze zaak onderscheidt zich, omdat de gedragingen van de verdachte volledig op camera zijn vastgelegd”, aldus de officier. “Hij heeft in een weliswaar kort tijdsbestek veel keuzemomenten gehad om het wel of niet te doen. Al deze keuzemomenten kunnen in verband worden gebracht met de aanval op Dinant. ”
13.34
Volgens het OM wachtte J. op het geschikte moment, om de door hem geselecteerde jongen met het mes aan te vallen. Op camerabeelden is duidelijk te zien dat Dinant het beoogde slachtoffer is. Volgens het OM blijkt dat uit een verklaring van J.: “Ik haat bepaalde mensen, niet qua huidkleur. Maar bepaalde loopjes, bepaalde dingetjes.”
Ook refereert het OM, in haar duiding voor ‘voorbedachten rade’, aan de manier waarop J. het gestolen in een hoekje van de supermarkt uit de verpakking haalt. Het argument van J., die stelt dat hij tijdens het fietsen niet in zijn been geprikt wilde worden, is volstrekt onaannemelijk.
13.32
Het gestolen vleesmes was geen passend mes om bijvoorbeeld brood te smeren, stelt het OM. Er was namelijk al een mes voor dat soort in zijn tent in het Stadspark aanwezig. “Het doet vermoeden dat hij dat mes heeft gekocht om een dergelijk delict te plegen zoals hij bij Dinant heeft gedaan”, aldus de Officier van Justitie.
13.29
“Dat verdachte Dinant van het leven beroofde staat vast”, zegt de OvJ. “De vraag is of sprake was van voorbedachte rade (moord) of een handeling in een opwelling (doodslag).
13.24
Volgens het OM begon 6 juni vorig jaar normaal voor Dinant. Dat veranderde bij de supermarkt. “Het leven van Dinant’s dierbaren leven nog dagelijks met een onmeetbaar gemis”, stelt de Officier van Justitie. “Het noodlot bracht Dinant op de verkeerde tijd op de verkeerde plek.” Bart J.
Volgens het OM is de verdachte verschillende keren gehoord door de politie. “Hij ontkent eerst alle betrokkenheid. Aan de hand van de beelden geeft hij mondjesmaat enige duiding van zijn handen. Later bevestigt hij zijn daden.”
13.15
De zaak gaat verder na de lunch. De Officier van Justitie gaat het woord nu voeren.
12.35
Er komt nu een lunchpauze tot 13.15. Daarna volgt het requisitoir van de Officier van Justitie. Daar zal ook de strafeis van het OM verteld worden.
12.34
De rechtbank is van plan om op 16 mei uitspraak te doen.
12.33
De voorzitter vraagt wat J. van de uitkomsten van het rapport vindt: “Flink kut. Daar baal ik wel van. Ik wil gewoon ook een keer werken weer. Ervoor zorgen dat mijn vader en moeder opa en oma worden. Ik zou ook gewoon weer het leven kunnen oppakken zoals ik dat oorspronkelijk deed.”
12.32
J. was volgens de onderzoekers sterk verminderd toerekeningsvatbaar voor wat er op 6 juni is gebeurd, en wat er op 12 juni is gebeurd in Zwolle. De onderzoekers vinden dan ook dat J. een TBS opgelegd moet krijgen. J. vraagt direct aan de voorzitter van de rechtbank: “wat vindt u daarvan?” De voorzitter geeft daar logischerwijs geen antwoord op: “Vandaag stellen we u de vragen.”
12.29
Er zijn meerdere stoornissen bij J. vastgesteld door de onderzoekers. J. is het niet helemaal eens met de definities van wat een stoornis is. Zo vindt hij een verslaving aan cannabis geen stoornis, en ADHD is volgens J. een vorm van autisme. J. heeft namelijk ADHD en een autistische stoornis.
12.28
De voorzitter van de rechtbank vraagt of J. nog steeds vindt dat hij ziek in zijn hoofd is: “Dat zou ik zo niet durven zeggen, maar ik ben wel patiënt.”
12.26
Er was een man die J. een woonplek had kunnen geven, aldus J. “Toen ben ik zo boos geworden dat ik zijn archiefkast kapot heb geslagen.”
12.24
In het rapport staat ook dat J. seksueel afwijkend gedrag vertoond. “Er is opgeschreven dat ik masturbeer tijdens gesprekken, dat heb ik nooit gedaan,” aldus J.
12.23
Toen J. 16 was is hij van school gestuurd vanwege agressie. Op zijn zeventiende is hij in de gesloten jeugdzorg terecht gekomen. “Het leek erop dat u steeds verder afgleed. En het lijkt erop die mede te maken had omdat u alle hulp afwees,” aldus de voorzitter. Er was bij J. sprake van game- en gokverslaving.
12.21
Ik was een wietroker, zegt J. met een schaterlach. “Waarom lacht u?” vraagt de voorzitter van de rechtbank. “Ja omdat ik nu niet meer rook,” aldus J.
12.20
J. vindt dat de conclusies uit het rapport wat het Pieter Baan Centrum heeft opgeleverd wel kloppen. “Ik was het niet helemaal eens met het TBS advies natuurlijk, maar als ik kijk naar wat er is gebeurt en dat het korte tijd later weer is gebeurt, dan is het wel een probleem wat ik heb. Ik moet in behandeling.”
12.19
De voorzitter van de rechtbank stelt vragen of J. uitkeek om naar het Pieter Baan Centrum te gaan, omdat hij dat aan de politie had verteld. J. kijkt om zich heen en reageert niet op de voorzitter. Na een paar keer doorvragen zegt J. niet op de vragen in te willen gaan.
12.17
De zaak gaat nu verder over de rapporten over de persoonlijkheid van Bart J. Hij is zes weken in het Pieter Baan Centrum onderzocht op zijn persoonlijkheid, een week langer dan de bedoeling was.
12.16
“Laten we eerlijk zijn, het is toch best wel gevaarlijk werk wat je doet,” is de conclusie van J. op de bijdrage van meneer Schenk van de PI van Zwolle.
12.15
“Ik heb een posttraumatische stressstoornis ontwikkeld door jouw aanval. Hoewel er na 9 maanden geen sprake meer was van een PTSS, wil dat niet zeggen dat het goed met me gaat. Ik ben niet de persoon die ik voorheen was. Ik ben voorzichtiger en voel me kwetsbaar,” aldus Schenk.
12.12
“Door jou had ik levensgevaarlijk gewond kunnen raken. Door jou had ik dood kunnen zijn. Door jou had mijn vrouw haar man kunnen verliezen, mijn dochter haar vader,” vertelt meneer Schenk van de PI in Zwolle met emotie in zijn stem.
12.05
Er wordt gevraagd waar de impuls vandaan komt om de medewerker van de PI in Zwolle neer te steken. Bart J. herhaalt nog maar eens dat hij nog steeds patiënt is en dat hij ziek in zijn hoofd is.
12.04
J. vindt het hoorbaar vervelend dat hij handboeien om heeft. “Kankerboeien,” zegt hij.
12.00
“Het is gewoon dom van mezelf, een totale hersenloze actie,” zegt J. over het steken met de antenne.
11.58
J. had een antenne in zijn broekzak. “Hij zat toevallig nog in mijn broek, maar ik had niet de bedoeling iemand neer te steken.”
11.57
De steekpartij in de penitentiaire inrichting in Zwolle was ongeveer een week later dan de steekpartij op Dinant.
“Ik wou iemand in zijn hart steken. Ik had er al 2 a 3 dagen last van. Dat ik met een kutgevoel rond liep. Dat komt misschien doordat ik iemand heb vermoord. Niet dat je denkt, yes ik wil het weer doen, maar meer van, je voelt je zo kut, ik denk dat ik het weer ga doen,” zegt J. over de steekpartij in de PI van Zwolle.
11.53
Naast het doodsteken van Dinant heeft J. ook geprobeerd een medewerker van de penitentiaire inrichting in Zwolle in de borst te steken met een afgebroken antenne. De zaak gaat daar nu over.
“Ik wou hem schade aanrichten. Het is fucked up wat er met hem is gebeurd. Ik hoorde ook dat hij een tijdje niet kon werken. Ik dacht dat hij misschien wel vaker zoiets had meegemaakt, dus dat hij wel weer snel zijn ding kon doen,” vertelt J.
11.50
Na een korte schorsing gaat de zaak verder. De voorzitter vraagt of de verdachte wil reageren op de verklaringen van de nabestaanden. “Nee laat maar, ik denk niet dat de nabestaanden zitten te wachten op een reactie van mij,” zegt Bart J.
11.36
Jelani en Dinant pakten allebei een winkelwagentje in de supermarkt, omdat het tijdens de coronacrisis was. Toen zag Jelani een man op Dinant afstormen.
11.33
Jelani, de vriend van Dinant die erbij was op 6 juni in de Albert Heijn in Hoogkerk krijgt het woord: “Dinant was mijn beste vriend.”
11.31
“Er zijn zo veel dingen die me dagelijks aan Dinant herinneren. De strafzaak zorgt er ook voor dat we weer worden teruggeworpen naar de beginperiode. Dat maakt het extra zwaar. Met het neerstekken van Dinant is er ook een mes in het hart van zijn opa en oma gestoken. Wij hebben levenslang en ik hoop de dader ook,” leest de vader van Dinant voor uit de verklaring van de opa van Dinant.
11.26
De vader van Dinant leest nu een verklaring voor van de opa van Dinant.
11.24
De vader van Dinant noemt de inleving van Bart J. tijdens de pro forma zittingen loze woorden: “Voor komt het over alsof je dat voor jezelf zegt in de hoop dat je straf minder zal zijn.”
“Niemand weet wat voor pijn wij voelen. Er is geen straf hoog genoeg voor hetgeen je ons hebt aangedaan,” aldus de vader van Dinant.
11.22
“Dinant hield ervan er verzorgd uit te zien. Hij was lief en sociaal. Hij hielp de oude buurman met de tuin. Hij had oog voor de minder bedeelden, of een jongen op school uit het buitenland die niet goed Nederlands kon,” vertelt vader Paré.
11.20
De vader van Dinant vertelt over het leven van Dinant: “Dinant was een vrolijke, gevoelige, kwetsbare jongen. Hij nam het altijd op voor zijn broertje Jeffrey.”
11.18
De vader van Dinant spreekt. “Een zwarte bladzijde in ons leven. Als er een agent komt vertellen dat Dinant is overleden zakt de grond onder je voeten weg. Er sterft een deel van je.”
11.17
De zaak is hervat. De nabestaanden hebben aangegeven dat ze willen dat de verdachte naar de rechters blijft kijken, en zich niet naar hen omdraait.
11.10
Na een pauze hervat de zaak bijna weer met bijdragen van nabestaanden.
10.49
Voordat J. wegrende keek hij nog door het raam van de Albert Heijn.
“Misschien besefte ik helemaal niet wat ik had gedaan en wilde ik kijken. Het liefst had ik ook gehoopt dat hij zijn verwondingen had overleefd. Ik zag een grote plas bloed en ik zag hem erin liggen. Ik keek of hij het misschien zou redden maar dat was niet zo,” aldus J.
10.47
Een rechter vraagt waarom hij vluchtte: “Het was zo heftig en zo erg dat je er wel bij weg moest lopen. Maar dan vergeet je dat er ook camerabeelden zijn. Toen ik op het politiebureau zat besefte ik dat, of misschien wel eerder. Toen ik op het politiebureau zat hebben we het er pas echt over gehad.”
10.45
Er was een getuige die beweert dat J. tegen Dinant heeft gezegd: “Dat zijn niet de afspraken”.
“Onzin”, aldus J.
10.42
“Mijn ouders waren bang voor mij.” Daarom namen zijn ouders Bart ook niet in huis. “Ik had nog een goed gesprek met mijn vader (op de dag dat hij Dinant doodstak, red.), maar die ging weer naar huis en ik voelde me weer kut”.
10.37
“Hoe kijkt u terug op die 6 juni,” vraagt de voorzitter van de rechtbank: “Een dag waarop iets vreselijks is gebeurd. Voor de familie, maar ook voor mij. Want ik ga mijn straf ook wel krijgen. Het had ook anders kunnen lopen als ik anders had gehandeld. Dan had ik gewoon naar mijn tent moeten fietsen met dat mes in de verpakking,” vertelt J.
“Waarom bent u niet gewoon naar uw tentje in het Stadspark gefietst en daar een wordt aangesneden met uw mes?” vraagt de voorzitter. “Dat klinkt zoveel beter mevrouw, ik wou dat het zo was,” aldus J.
10.34
Verdachte Bart J. zegt met enige regelmaat dat het niet goed met hem gaat. De voorzitter geeft aan dat hij daar wel heel vaak aan refereert: “Ik gebruik het niet als schuld, maar het is wel goed om te weten dat het er was,” aldus Bart J.
10.28
De rechter gaat verder over de mogelijke obsessie met messen van J. :”Op een gegeven moment droeg ik standaard een mes bij me. Dat komt omdat je normaalgesproken je keukenspullen in een laatje hebt liggen. Maar ik had geen keuken, dus ik moest improviseren.”
De voorzitter van de rechtbank wil meer weten over de obsessie. Bart J. wil er eigenlijk liever niet op in gaan en lijkt de obsessie voor het gemak maar te ontkennen. “Ik heb nu toch ook geen mes bij me,” aldus J. met een lachje.
10.26
De rechter refereert aan een antwoord van J. aan de politie. Toen vertelde hij dat hij opluchting voelde na het steken. J. wil er verder niet op in gaan. J. zegt met enige regelmaat dat hij er geen woorden aan vuil wil maken omdat hij het niet helemaal opnieuw terug wil halen.
10.24
Als Bart J. verhoord wordt zegt hij tegen de politie: Ik wil iemand zien vallen. “Ik weet niet meer wat ik op dat moment wou.”
10.22
Op de vraag waarom Dinant de persoon is die werd neergestoken: “Geen idee, ik kende hem niet. Het ging gewoon echt heel slecht met mij. Meerdere therapeuten hebben gezegd dat ik ziek in mijn hoofd was. En dat blijkt. Het verbaast mij op dit moment denk ik: kutzooi, klote, wat een beladen iets voor de familie. Dat heb ik gedaan, wat erg,” vertelt Bart J.
10.20
De rechter vertelt dat Dinant zich tevergeefs probeerde te verweren. “Heel erg dat u het zo vertelt. Dat doet echt wat met me. Ik was helemaal verwilderd in die tijd dat het gebeurde. Heftig om te horen,” aldus J.
10.15
J. geeft aan dat hij depressief was en speelde met de gedacht om zichzelf van het leven te beroven: “Gedachten dat je jezelf wel wil verwonden, maar dat je toch denkt dat je een ander wil verwonden.”
De rechter vraagt hoe het kan dat hij eigenlijk zichzelf misschien wel van het leven wilde beroven, maar er dan toch voor koos om iemand anders van het leven te beroven: “Verkeerde impuls”, aldus J.
10.10
J. stal een mes uit de Albert Heijn, naar eigen zeggen voor bij het tentje in het Stadspark waar hij overnachtte. “Om een worst aan te snijden,” aldus P. Het mes had een lemmet van 20 centimeter. “Ook daar kun je een worst mee aansnijden, aldus J. Hij had er op dat moment naar eigen zeggen geen kwade bedoelingen mee.
J. haalde het mes uit de verpakking, en zegt de tie-wraps er met zijn tanden af gebeten te hebben. “Ik dacht dat ik er beter mee kon fietsen zonder verpakking.”
10.00 uur
De rechtszaak gaat verder met het zwaarste vergrijp, de moord op Paré. De verdachte ontkent niet en herhaalt dat hij spijt heeft van zijn daad.
J. ontkende eerst bij de politie dat hij het was op de beelden van de beveiligingscamera van de Albert Heijn. “Ik heb ontkend, want ik herkende mezelf totaal niet op dat filmpje.” Op de vraag of hij zichzelf niet zo wilde zien antwoord J.: “Klopt.”
De rechter behandelt vervolgens het bewijs tegen de verdachte. In totaal werden er elf letsels gevonden bij het slachtoffers, waaronder zeven steekwonden. Hier is Paré aan overleden. Het DNA van J. is gevonden op het mes en ook op camerabeelden is de moord op Paré te zien.
09.50 uur
De rechter behandelt eerste de lichtere vergrijpen. J. wordt er onder meer van verdacht autospiegels te hebben vernield. Ook wordt J. ervan verdacht een elektriciteitskastje te hebben gesloopt in Simplon. De verdachte schiet heen en weer in zijn beantwoording van de vragen over de vernielingen. Soms herinnert hij zich niets, soms zegt hij ervan te weten. De verdachte benadrukt dat hij toendertijd in een psychose zat.
09.40 uur
Naast de moord op Paré wordt J. ook verdacht van het steken van een begeleider uit de gevangenis met een antenne. Daarnaast worden J. een aantal vernielingen toegedicht.
09.30 uur
J. wordt geboeid de rechtszaal in geleid. Op advies van zijn begeleiders in de PI waar hij verblijft, moet dat zo blijven tijdens de rechtszaak. J. vormt een veiligheidsrisico en viel ook in voorarrest meerdere mensen aan.
09.20 uur
Het is erg druk in de rechtzaal. Een deel van de pers heeft de rechtszaal moeten verlaten. Ook de publieke tribune is erg vol.
