Apenpokkenvirus: “We staan aan vooravond van veel onstabiliteit, het zal anders moeten”

De uitbraak van het apenpokkenvirus in verschillende Westerse landen, waaronder Nederland, is geen verrassing. Dat zegt fractievoorzitter Kirsten de Wrede van de Partij voor de Dieren. Ze zegt tegelijkertijd dat het echt anders moet.

“Mijn collega Esther Ouwehand van de Tweede Kamerfractie heeft de afgelopen jaren een boekje geschreven waarin gewaarschuwd wordt voor de gevaren van virussen. Dit wat we nu zien met het apenpokkenvirus is voor mij geen verrassing. Er wordt ook al heel lang voor gewaarschuwd door virologen en experts. Maar er is heel lang niet naar geluisterd. Er was geen oor voor. De gedachte is dat de mens de natuur onder controle heeft gebracht. Dat we met alle middelen die we hebben geen gevaar hoeven te duchten van de natuur. Dat is een misvatting. We hebben dat gezien bij het coronavirus, we zien dat bij het apenpokkenvirus en we zien dat ook bij het vogelgriepvirus.”

Vogelgriepvirus
Over het vogelgriepvirus hield De Wrede in februari van dit jaar een gloedvol betoog tijdens de Politieke Woensdag. Dit was naar aanleiding van het aantreffen van het virus op een bedrijf in Woltersum. De Wrede liet toen weten: “Nu de vogelgriep hier is uitgebroken maken wij ons enorme zorgen omdat de vogelgriep maar een klinkslag verwijderd is om overdraagbaar te worden op mensen. Virologen sidderen op dit moment wat er gaande is in de natuur. De vogelgriep was een seizoensgriep, maar is nu endemisch geworden. Het gaat niet meer weg, het blijft onder ons. Daarbij is het virus hoog pathogeen geworden, waardoor het gevaarlijker en dodelijker is geworden. De pluimveehouderij is een tikkende tijdbom, dat is waanzinnig risicovol. Niet alleen voor mensen maar ook voor alle dieren om ons heen. De vogelgriep die we nu hebben is ontstaan in de pluimveehouderij. Daar ligt de schuld en daar moet iets veranderen.”

Zoönose
Terug naar het apenpokkenvirus. Want ook bij het ontstaan van dit virus kan gezegd worden dat de mens het veroorzaakt heeft, hoewel ook gezegd moet worden dat niemand het met opzet doet. “De mens probeert overal een stempel op te drukken. Leefgebied van dieren worden verkleind, of dieren worden verscheept en opgesloten in hokken of stallen, waardoor dieren in contact komen met andere dieren waar ze normaal nooit mee in aanraking zouden zijn gekomen. Virussen die deze dieren bij zich dragen springen over, muteren en kunnen uitgroeien tot een zoönose.”

“Klimaatverandering dwingt dieren om te verhuizen”
Ook de klimaatverandering speelt een grote rol. “Als je kijkt naar de wereldbol zoals die er duizenden jaren geleden bij lag, dan was de aarde voor een groot deel bedekt met bossen, waren er veel wilde dieren, was er harmonie. Al die verhoudingen zijn door de opwarming van de aarde compleet op zijn kop gezet. Omdat het warmer wordt, trekken dieren naar andere gebieden, waar ze andere dieren tegenkomen. Het effect is hetzelfde, want er springen virussen naar elkaar over.”

Mammoettanker
De Wrede omschrijft het als een mammoettanker. “Heel lang was de gedachte dat ons niks kon gebeuren. Het coronavirus heeft de ogen geopend. In Nederland zie je dat de bewustwording wel op gang komt. Er is bijvoorbeeld hier, maar ook in Engeland, meer aandacht voor vegetarisch eten. Maar de overheid daarentegen maakt helemaal nog geen goede keuzes. Kijken we naar de rest van de wereld, dan zijn er veel landen waar men zich niet druk maakt. Het is een mammoettanker, waarbij er heel veel kracht nodig is om die een andere kant op te laten varen. Ik denk dat we aan de vooravond staan van enorm veel onstabiliteit. Het apenpokkenvirus is een voorbeeld, maar het aantal zoönosen zal verder gaan toenemen. Het zal anders moeten. En het is heel belangrijk dat we dat zien, maar dat we er ook naar gaan handelen.”