Bevingsgedupeerden vangen deels bot bij hof, maar OM moet wel meer onderzoek doen

De NAM wordt voorlopig niet vervolgd voor het in gevaar brengen van bewoners van het aardbevingsgebied en het toebrengen van schade aan gebouwen. Maar de kous is nog niet af voor de NAM, want het Openbaar Ministerie moet van de rechter meer onderzoek gaan doen naar één van de aangedragen zaken.

Dat maakte het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden dinsdagochtend bekend. Het Gerechtshof bekrachtigde een bewilligingsverzoek van het Openbaar Ministerie, waarin het OM het Gerechtshof verzoekt af te zien van verdere vervolging.  Daarmee komt de rechtszaak, die in 2015 werd aangespannen door de Groninger Bodem Beweging, voorlopig ten einde.

Langslepend proces

Al in 2015 deed advocaat Gerard Spong namens de GBB en een aantal individuele gedupeerden aangifte tegen de NAM, omdat de aardoliemaatschappij ‘moedwillig mensenlevens in gevaar zou hebben gebracht’ door het ophogen en continueren van de gaswinning in de periode tot 2015. Het OM wilde de zaak toen eigenlijk al niet in behandeling nemen, maar het Gerechtshof besloot in 2017 dat het OM de NAM toch moest vervolgen.

Daarop volgde een langdurig onderzoek, gevolgd door radiostilte.Na protest van de GBB pakte het OM de zaak toch weer op, maar stelde in 2021 opnieuw te weinig bewijs te hebben voor strafvervolging. Deze conclusie is nu (grotendeels) bevestigd door het Gerechtshof.

Gerechtshof veegt zaken van tafel, op één na

De zaken die de Groninger Bodem Beweging en dertien individuele bewoners aanspanden tegen de NAM zijn nu van tafel. Maar naar één zaak moet het OM verder onderzoek gaan doen, namelijk die van één van de bewoners die via de GBB deelnam aan het proces.

Deze oud-bewoner van een vrijstaand gebouw uit 1870 moet alsnog gehoord worden door de rechter-commissaris over de beweegredenen voor deze man om zijn woning te verlaten. Uit de bewijsstukken blijkt namelijk dat het huis van deze man daadwerkelijk op instorten stond, ten tijde van zijn ‘uithuizing’. Daarnaast moet het OM ervoor zorgen dat zowel de bewoner als de NAM alle benodigde documenten aanleveren die van belang kunnen zijn in deze zaak.

GBB blij met vervolgonderzoek van OM

De motivatie van het gerechtshof om deze zaak voorlopig door te laten, stemt de GBB gelukkig. Het hof stelt in deze zaak dat de NAM hier een ‘ernstig strafbaar feit heeft begaan’ en dat het feit dat gaswinning nu wordt afgebouwd daar geen afbreuk aan doet.

“In de beschikking van het hof zien wij erkenning van het leed dat de Groningers door de gaswinning is aangedaan”, laat GBB-voorzitter Jelle van der Knoop weten in een reactie. “Het hof kwalificeert het handelen van de NAM als een ernstig strafbaar feit waarbij het hof benadrukt dat niet is gebleken dat de NAM zich ter voorkoming van schade of letsel heeft ingezet om de winning te beëindigen of te verminderen.”

Volgens advocaten Gerard Spong en Emile van Reydt veegt het Gerechtshof met de uitspraak in deze laatste zaak de vloer aan met de strafrechtelijk argumenten van het OM en de NAM:  “Het hof oordeelt dat strafrechtelijke vervolging in beginsel geboden is. Wat ons betreft is het een historische dag waarop recht wordt gedaan aan de geplaagde Groningse burgers.”