Als het aan minister Robbert Dijkgraaf van onderwijs ligt, stopt het experiment met studentpromovendi aan de Rijksuniversiteit Groningen per 1 augustus 2024. Dat liet Dijkgraaf dinsdag weten aan de Tweede Kamer, op basis van een eindrapport van ResearchNed.
“Gelet op de conclusies uit de eindevaluatie, de bezwaren en zorgen van de promovendi over het experiment en de onzekerheden rondom de rechtspositie van jonge onderzoekers in het hoger onderwijs acht ik het verankeren van het traject promotiestudenten in de wet niet opportuun”, schrijft Dijkgraaf aan de Tweede Kamer.
“De evaluatie laat geen overtuigende meerwaarde zien en het broze draagvlak voor dit experiment weegt zwaar in mijn besluit”, vervolgt de minister. “Promotieonderwijs als nieuwe categorie promovendi in het stelsel niet bij mijn streven naar meer rust en ruimte in het wetenschapssysteem en een goede positie voor alle onderzoekers.”
Ongelijkheid voor promotiestudenten: ‘Draagvlak zeer broos’
In september 2016 startte de RUG met het experiment met promotiestudenten, op initiatief van het ministerie van Onderwijs. Het experiment zorgt al sinds het begin van de proef voor ongenoegen bij de deelnemers. Het inkomen van de studenten is lager dan dat van normale promovendi. Daarnaast hebben ze minder arbeidsrechtelijke bescherming. Verschillende organisaties pleiten dan ook al enige jaren voor het stopzetten van de proef.
Dijkgraaf beaamt de problemen voor deelnemers aan de proef bij de RUG: “De promotiestudenten zijn van mening dat zij grotendeels hetzelfde werk doen zonder de rechten die werknemers hebben of opbouwen. Deze aspecten wegen zwaar voor de promotiestudenten en ik zie dat het draagvlak voor het promotieonderwijs zeer broos is.”
‘Verschillen in rechtspositie reden voor universiteiten om niet mee te doen
Uit de dinsdag gepubliceerde eindevaluatie blijkt dat met name de verschillen in de rechtspositie tussen soorten promovendi, verschillen in de financiële situatie en onduidelijkheid over fiscale gevolgen van de verandering in het promotiestelsel redenen zijn geweest voor andere universiteiten om niet deel te nemen aan het experiment.
Hoewel bij de RUG het aantal werknemerpromovendi is gedaald, terwijl de instroom van promotiestudenten toenam, is er volgens de onderzoekers van ResearchNed geen sprake van verdringing. Ook levert het geen grote kostenbesparing op voor de universiteit: een argument wat door tegenstanders vaak werd aangedragen als reden om te stoppen met het experiment.
RUG moet promovendi die onderzoek niet afkrijgen in dienst nemen
Dijkgraaf besluit daarom om niet door te gaan met het experiment na augustus 2024. Daarnaast wordt de categorie ‘promotiestudenten’ (als het aan de minister ligt) niet in de wet doorgevoerd. Promotiestudenten die hun onderzoek na augustus 2024 nog niet af hebben, kunnen hun proefschrift als werknemerpromovendus afmaken. De RUG moet deze studenten tijdelijk in dienst nemen totdat ze klaar zijn.
