Stolpersteine onthuld bij voormalig Joods bejaardentehuis in binnenstad

Bij het voormalige Joodse bejaardentehuis Beth Zekenim aan de Schoolholm in Groningen zijn maandagmiddag 38 Stolpersteine onthuld. De monumentjes herinneren aan de bewoners en medewerkers van het tehuis (nu een wooncomplex voor studenten), die in 1943 werden afgevoerd richting de concentratiekampen.

De Stolpersteine (struikelstenen) werden, in het bijzijn van burgemeester Koen Schuiling, nabestaanden en afgevaardigden uit de Joodse gemeenschap, onthuld op het speciaal vernieuwde voorplein van Schoolholm nummer 26.

Na de onthulling trok een deel van het gezelschap naar de synagoge aan de Folkingestraat. Daar werd het Jizkor, een herdenkingsgebed voor overleden familieleden, voorgedragen en gaf de Groningse singer-songwriter George Welling een optreden.

Ernstig zieke bewoners allemaal afgevoerd

In dit pand (nu een complex met studio’s voor studenten) zat tot 1943 het Joodse bejaardentehuis Beth Zekenim. Hoewel veel van de bewoners slecht ter been of ernstig ziek waren, zijn alle bewoners en medewerkers van het tehuis in 1943 afgevoerd naar het doorgangskamp Westerbork en vervolgens naar de concentratiekampen.

Verrassing bij Woldring over geschiedenis

Het gebouw kwam in 2016 in handen van Woldring Verhuur Groningen. Woldring, de Synagoge Groningen en de Stichting Stolpersteine Schilderswijk Groningen deden daarom uitgebreid onderzoek gedaan naar de schrijnende verhalen en de identiteit van alle bewoners van Beth Zekenim. Dit onderzoek leverde uiteindelijk 38 namen op, die maandagmiddag werden uitgesproken.

“Het kwam voor mij als een verrassing wat de geschiedenis van het pand is”, vertelt Joop Woldring, eigenaar van het pand en initiatienemer voor het leggen van de stenen. “Ik kwam er pas na een jaar achter. Ik vond het belangrijk om de namen te achterhalen, zodat deze stenen gemaakt konden worden. Ik hoop dat mensen die nu een stadswandeling gaan maken, op deze manier iets leren over het pand en dat zo de geschiedenis niet vergeten wordt.”

	Stolpersteine, of struikelstenen, zijn gedenkstenen die worden geplaatst op de trottoirs en voor de huizen van de mensen die door de nazi’s verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze betonnen stenen van 10 x 10 cm hebben op de kop een messing plaatje waarin de naam, geboortedatum, deportatiedatum, plaats en datum van sterven zijn gestanst. Door heel Europa liggen inmiddels meer dan 70.000 stenen.

 

Nabestaanden

De onthulling werd bijgewoond door veel nabestaanden, zoals de zusjes van Sonja Kater.  Zij zat naast het bejaardentehuis ondergedoken en werd op hetzelfde moment verraden. “In eerste instantie wilden we niet komen. Het leek ons te moeilijk. Uiteindelijk had ik contact met een onderzoekster en toen besloten we toch te gaan. We zijn hier met veel familieleden. Nu ik hier ben vind ik het heel mooi. Ik heb bewondering voor de mensen die het onderzocht hebben en voor meneer Woldring. Het is belangrijk dat dit gebeurt want zo lang je over mensen blijft praten, blijven ze bestaan.”