Tienduizenden boeren waren woensdag aanwezig in Stroe om te demonstreren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Eén van hen was boer Erwin Bijman uit Ten Boer.
Hoi Erwin! Ik hoor loeiende koeien, dus volgens mij ben je weer aanwezig op je bedrijf …
“Haha, ja. Eigenlijk bel je ook net te laat. Er is zojuist een kalfje geboren. Dat blijven altijd speciale momenten, waarbij je toch ook een oogje in het zeil houdt hoe dat gaat. En het is allemaal goed gegaan. Zowel met moeder als kalf gaat het goed. Dus je merkt dat ondanks het boerenprotest het werk op het bedrijf ook door gaat.”
Want eerder vandaag was je op de Veluwe …
“Klopt. We zijn in de ochtend in de auto vertrokken. En het was gigantisch. We moesten flink wat moeite doen om een plekje te vinden waar we onze auto konden parkeren. Vervolgens hebben we een aantal kilometers moeten lopen. De bijeenkomst zou aanvankelijk om 12.00 uur beginnen, maar werd uitgesteld naar 14.00 uur om maar zoveel mogelijk mensen de kans te bieden om aanwezig te zijn. Dat is uiteindelijk niet gelukt. Sommige boeren hebben bijvoorbeeld alleen de toespraak van Caroline van der Plas (BBB) meegekregen, zij hebben het overige programma helemaal gemist.”
Dan ben je daar in Stroe. Je spreekt met collega’s. Wat hoor je dan?
“Iedereen zit er mee omhoog. Je hoort overal dezelfde verhalen. De regelgeving, zoals die nu op tafel ligt, is onmogelijk. We willen allemaal blijven boeren. Iedereen vindt zijn of haar vak fantastisch. Maar op deze manier wordt het ons wel heel moeilijk gemaakt. In onze sector zijn genoeg ideeën om dit op te lossen. En er zijn al heel veel innovaties in de praktijk gebracht. Juist onze sector is altijd aan het innoveren en aan het bewegen geweest. Maar er wordt door Den Haag niet naar ons geluisterd. En wij missen echt een langetermijnplan.”
Kun je uitleggen wat je daar mee bedoeld?
“Het beleid is van de hak op de tak. In 2015 kwam het melkquotum te vervallen. Voor heel veel melkveehouders was dat het sein om een stal bij te bouwen. Ook ik heb dat gedaan. Om te investeren in mijn bedrijf, waarmee ik de investering in dertig tot veertig jaar terug kan verdienen en ik tegelijkertijd iets neerzet voor mij eventuele opvolgers. Ik heb nooit de ambitie gehad om een heel groot bedrijf te worden, maar door de nieuwe stal kreeg ik ruimte voor 120 koeien. Met de melk die dat opleverde kon ik mijn gezin onderhouden. Maar vervolgens worden in 2018 de fosfaatrechten ingevoerd. Waardoor bedrijven ongeveer acht procent aan koeien moesten inleveren. Daarmee ging ik terug naar ongeveer honderd koeien. Dat heeft invloed op je volledige financieringsplan. En hiermee wil ik aangeven dat het van de hak op de tak is, er is geen enkel plan dat aangeeft waar we in 2030 of 2040 moeten staan. We kunnen nergens naar toe werken, het is allemaal kortetermijnvisie.”
Denken jullie vandaag jullie punt gemaakt te hebben?
“We hebben vandaag Den Haag de rug toe gekeerd. En we hebben met de actie van vandaag bereikt dat we het probleem heel duidelijk op de kaart hebben gezet. En het heeft impact. Ik heb een jong gezin. Mijn oudste is vier jaar oud. Die zij vandaag tegen de juf dat papa niet thuis was omdat hij aan het demonstreren is tegen de mevrouw die zo lelijk doet tegen de koeien. Als je als vierjarige dat zegt, dan wil dat wel wat zeggen hè? Wij willen gewoon eerlijkheid. De uitstoot van stikstof wordt niet alleen door ons veroorzaakt.”
Je vindt dat ook andere sectoren een duit in het zakje moeten doen?
“Ja. Zo’n groot containerschip dat over de oceanen vaart. Dat stoot in een jaar evenveel uit als alle auto’s die op deze wereldbol rondrijden. En de vliegtuigen. Vroeger ging je als gezin één keer in het jaar op vakantie. En ik gun iedereen zijn vakantie hoor, maar het is tegenwoordig allemaal wel heel makkelijk om twee dagen naar Kopenhagen of Barcelona te gaan. Mijn punt is dat er met twee maten wordt gemeten. Dit probleem moet eerlijk worden aangepakt.”
Bereiden jullie je voor op nieuwe acties?
“Die geluiden hoor je wel. En dat zouden ook acties kunnen zijn die impact hebben. Maar je hoort ook het geluid dat we de burgers niet de dupe willen laten worden. Ook omdat we heel duidelijk merken dat heel veel mensen ons steunen. Daarom zou het misschien als sector wel goed zijn dat we er bijvoorbeeld voor gaan kiezen om massaal geen belasting meer te betalen. Dat we op zo’n manier ons ongenoegen laten blijken. Maar dat er wat gaat gebeuren, dat staat wel vast. Tenzij Den Haag met een goed antwoord komt.”
