‘Komend weekend mogelijk extreme weersituatie”

Op weerfora en weerwebsites gonst het al een aantal dagen dat het mogelijk komend weekend erg warm kan gaan worden. Maar hoe zit het precies? En hoe groot is de kans? Een gesprek met OOG-weerman Johan Kamphuis.

Hoi Johan! Wat is er precies aan de hand?
“Meteorologen en weerliefhebbers kijken bij de voorspellingen naar heel veel data. De weermodellen zijn daarbij heel belangrijk. En nu zijn er nogal wat modellen. De laatste week zien we dat het Amerikaanse GFS met hele bijzondere oplossingen komt. Dat het volgende week zondag erg warm gaat worden waarbij dit model er niet voor terug deinst om temperaturen boven de 40 graden te voorspellen.”

Laten we eerst even kijken wat hier de oorzaak van is. Hoe zit dat volgens jou?
“Waar we mee te maken hebben is dat een hogedrukgebied vanaf de oceaan onze kant op trekt. Dit is een uitloper van een Azorenhoog. Die trekt over het land in de richting van midden- en Oost-Europa. Tegelijkertijd komt er een lagedrukgebied boven het Iberisch schiereiland tot ontwikkeling. Die beide ontwikkelingen zorgen ervoor dat er een diepe stroming ontstaat waardoor woestijnlucht deze kant op gaat trekken. Die bel is als het ware ontsnapt, is op drift geraakt, en wordt opgepakt door de zuidelijke stroming.”

Dat klinkt als behoorlijk bijzonder …
“Het gebeurt vaker. Dus het is niet een unicum. Maar ik ben het wel met je eens dat deze situatie zich niet ieder jaar voor doet. Dit gebeurt eens in de zoveel jaar.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding

De bel met warme lucht is duidelijk zichtbaar op de kaart van ECMWF. Volgende week maandag ligt de bel over België en het zuiden van Nederland.

Terug naar de voorspelling, want de Amerikanen denken dat die bel warme lucht ons dus gaat bereiken?
“Tot nu toe heb ik mijn verhaal met zekerheid uit kunnen leggen. Maar als ik een antwoord ga geven op deze vraag dan moet ik gelijk heel veel vraagtekens en komma’s inbouwen. Voor de duidelijkheid, we hebben het over een mogelijke situatie die zich volgende week voor kan gaan doen. Als ik kijk naar de modellen van vanavond dan moet dit volgende week zondag of maandag gaan gebeuren. Als alle puzzelstukjes precies zo vallen, dan trekt die bel met woestijnlucht over het zuiden van Nederland heen. Het gaat om een omvangrijke bel met warme lucht, wat de kans dat het gaat gebeuren al groter maakt. En dan heb je het dus over een extreme weersituatie.”

Waar hebben we het dan precies over?
“Ook dat is een hele lastige vraag. Als je het hebt over temperaturen, dan verwacht ik dat op zondag de temperatuur in het zuiden tussen de 35 en 37 graden komt te liggen. Hier in Groningen tikken we dan de 30 graden aan. Daarna lijkt de bel met warme lucht verder terrein in noordelijke richting te gaan winnen. Als het zwaartepunt ons land binnentrekt dan zijn extreme waarden van rond de 40 graden lokaal mogelijk. Ik schat de kans hierop rond de dertig procent. Bij ons in het Noorden zullen de temperaturen rond de 30 graden blijven liggen. Maar zoals ik zei, voor deze hele situatie geldt dat precies alles zo moet vallen, zoals het moet. Als de wind bijvoorbeeld aanlandig is, dan kan het hele extreme verhaal de prullenbak in. Maar ook de bewolking moeten we niet vergeten. Als er hoge bewolking is, dan pakt het al minder extreem uit. De details moeten de komende dagen duidelijk worden.”

Mensen die nieuwsgierig zijn, waar zouden zij op moeten letten?
“Bij dit scenario is de temperatuur op 850hPa leidend. Als de temperatuur op 1,5 kilometer hoogte rond de 25 graden komt te liggen, dan ga je te maken krijgen met een extreme situatie, waarbij de temperatuur op de grond vele graden hoger zal zijn. Dat is iets om de komende dagen in de gaten te gaan houden.”

We hebben het nu over het Amerikaanse weermodel. De andere weermodellen lijken er nog niet in mee te gaan …
“Klopt. De Amerikanen zijn al ruim een week iets op het spoor. Dat zie je overigens wel vaker. De Amerikanen denken iets te zien, vervolgens zie je de andere weermodellen volgen, en het komt vervolgens ook voor dat er van alles uiteindelijk niets terecht komt. Als we nu vanavond naar de hoofdoplossing van het Europese model kijken, dan zien we de bel met warme lucht over het zuiden van het land trekken en vervolgens oostwaarts gaan. Maar we zien tegelijkertijd ook een hogedrukgebied ten noorden van ons land ontstaan. Dat zorgt er al voor dat de soep minder heet gegeten wordt dan ze wordt opgediend. Maar zoals ik al zei, de komende dagen zal duidelijkheid gaan brengen.”