Energietoeslag voor studenten: “Leg dit niet bij de gemeente neer, Rijk pak je verantwoordelijkheid”

De gemeente Groningen keert geen energietoeslag uit aan studenten, in tegenstelling tot Zwolle en Delft. De fracties van GroenLinks en Student & Stad vinden dat het Rijk in deze situatie veel meer haar verantwoordelijkheid moet nemen.

“Het is appels met peren vergelijken”, vertelt raadslid Ceciel Nieuwenhout van GroenLinks. “Je geeft gemeenten geld om mensen die rond het sociaal minimum zitten te compenseren. Zwolle heeft de mogelijkheid om ook studenten te compenseren, puur en alleen omdat er in deze Hanzestad veel minder studenten wonen. Groningen is één van de grootste studentensteden. Voor ons is het onmogelijk om zoiets uit te voeren omdat er veel te weinig geld beschikbaar wordt gesteld, en we ook niet zo maar even wat geld bij kunnen leggen. We hebben daar geen rekening mee gehouden in onze begroting.”

“Den Haag moet verantwoordelijkheid nemen”
Nieuwenhout vertelt verder: “Kijk, dat is het vervelende aan deze regeling. Het Rijk bedenkt een oplossing, die dan nét niet goed genoeg is. En vervolgens wordt het over de schutting gekieperd en komt het bij de gemeente terecht. Dat is frustrerend, omdat de gemeenten nu het zwarte schaap zijn. En dat zie je bij dit onderwerp, maar ook op andere beleidsterreinen, zoals het sociale domein, maar ook in het openbaar vervoer. Daarom zou de boodschap van onze fractie zijn dat Den Haag veel meer verantwoordelijkheid moet nemen.”

Steven Bosch (Student & Stad): “Probleem wordt veroorzaakt door Rijksoverheid”
Steven Bosch is fractievoorzitter van Student & Stad: “Het is belachelijk dat studenten zijn uitgesloten van de energietoeslag enkel omdat ze student zijn en een studie volgen. De prijzen van aardgas en elektriciteit stijgen en daar hebben studenten net zoveel last van als andere bevolkingsgroepen. Wel is het zo dat dit primair een probleem is dat veroorzaakt wordt door de Rijksoverheid, door studenten uit te sluiten en geen geld beschikbaar te stellen. Als Groningen hetzelfde zou doen als Zwolle zouden er enorme tekorten ontstaan.”

Minister Schouten (ChristenUnie): sluit studenten uit omdat hun woonsituatie zeer divers is
Uit onderzoek van Nieuwsuur blijkt dat alleen de gemeenten Zwolle en Delft een energietoeslag uitkeren aan studenten. De toeslag bestaat uit een bedrag van 800 euro waarbij het kabinet onlangs besloot deze te verhogen met 500 euro. Het is bedoeld voor mensen met een inkomen van maximaal 120 procent van het sociaal minimum. Vanaf het begin is er onduidelijkheid of de toeslag ook voor studenten geldt. Minister Carola Schouten (ChristenUnie) van Armoedebestrijding adviseerde gemeenten om studenten uit te sluiten omdat de woonsituatie, en dus ook de energiekosten, van studenten zeer divers is. Experts laten echter weten dat studenten als groep juridisch gezien niet uitgesloten mogen worden van deze regeling.

Isabelle Diks (GroenLinks): “Studenten kunnen gebruik maken van de bijzondere bijstand”
Vorige maand stelden de fracties van Student & Stad, GroenLinks, PvdA en D66 vragen over de situatie. De inmiddels uitgetreden wethouder Isabelle Diks (GroenLinks) van Armoede liet weten dat het gemeentebestuur ook ziet dat studenten in de problemen komen. “Daarom hebben we gezegd dat deze studenten aanspraak kunnen maken op de bijzondere bijstand. Normaal is deze bijzondere bijstand niet voor de energietoeslag, maar deze hebben we daar nu wel voor open gesteld”, liet Diks weten.

“Woonvorm is ingewikkeld”
Dat er gebruik kan worden gemaakt van de bijzondere bijstand is gedeeld met de onderwijsinstellingen en studentenorganisaties, zodat zij studenten actief kunnen informeren over de mogelijkheden. Diks liet weten dat de energietoeslag veel onduidelijkheden oproept: “Studentenhuizen zijn qua woonvorm heel ingewikkeld. Als er in één huis meerdere studenten wonen dan moet het niet zo zijn dat door de energietoeslag de studenten samen 4.800 euro op gaan strijken, terwijl een alleenstaande moeder het met 800 euro moet doen. Daarom lijkt ons een individuele aanpak beter, waar gebruik van kan worden gemaakt als studenten in de problemen komen.”

Naar de rechter
In Groningen willen verschillende studenten naar de rechter stappen omdat zij de situatie niet eerlijk vinden. Student Jesse laat aan de NOS weten dat hij het onrechtvaardig vindt dat zijn werkende huisgenoot wel een toeslag krijgt en hij niet. De bijzondere bijstand is wat hem betreft ook geen oplossing, omdat je niet zomaar een bedrag krijgt uitgekeerd. De gemeente kijkt namelijk hoeveel geld precies nodig is om rond te komen, waarbij de voorwaarden streng zijn en het proces lang duurt. En mocht het lukken, dan is het nog maar de vraag of het 1.300 euro oplevert.

Ceciel Nieuwenhout (GroenLinks): “Beleid verschilt nu van gemeente tot gemeente”
Ceciel Nieuwenhout: “Door het aan de gemeenten over te laten zal het beleid van gemeente tot gemeente verschillen. Ik denk dat het belangrijk is dat daar een lijn in gaat komen, dat het overal hetzelfde is. En je zult moeten gaan werken met een onderscheid. Als je naar Groningen kijkt dan zie je dat studenten met meerdere personen in een studentenhuis wonen, maar je ziet ook studenten zelfstandig wonen in een studio. Als je met meerdere personen in een studentenhuis woont heb je een andere financiële verdeling nodig, omdat zes of acht keer 1.300 euro niet bij de situatie past. Ondertussen is ook de ene woning energiezuiniger dan de andere. Ook daar zal je naar moeten kijken. Dat je een regeling maakt per situatie.”

Steven Bosch (Student & Stad): “Bijzondere bijstand werkt niet”
Bosch noemt de bijzondere bijstand niet geschikt voor deze situatie: “Het is in enkel heel erg weinig situaties toepasbaar en daarom is het middel geen hulp en geen oplossing. Je moet bijvoorbeeld ouder zijn dan 21 jaar, je moet de afrekening al binnen hebben, terwijl die voor veel mensen later binnen komt, en de aanvraagprocedure is ingewikkeld. Gelukkig is in de laatste raadsvergadering voor de vakantie een motie aangenomen waarin het gemeentebestuur is gevraagd onderzoek te doen of de Delftse situatie in Groningen kan worden toegepast. Dat horen we in september.”

Nieuwenhout: “Dossier goed blijven volgen”
Nieuwenhout zegt het dossier goed te willen blijven volgen: “Voor je het weet begint straks het stookseizoen. En als het nodig is komen we in actie. We kunnen wachten tot na het reces, maar als we in september nog vragen moeten stellen, waarbij de beantwoording vaak enkele weken op zich laat wachten, dan zit je al in het stookseizoen. Daar moeten we alert op zijn.”