Niemeyer-fabriek als creatieve hub: “Dit is wat je moet willen, investeer in City of Talent”

Het plan van nachtburgemeester Merlijn Poolman om tabaksfabriek Niemeyer voort te laten bestaan als creatieve hub kan op enthousiaste geluiden rekenen van Sherlock Telgt van Backbone. Hij ziet het plan wel zitten.

Hoi Sherlock! Je bent enthousiast …
“Ja! Maar ik zou wel willen benadrukken dat het niet om mij gaat. Het is niet zo dat Sherlock iets moet. Ik zie alleen dat we in de stad een probleem hebben. Er zijn weinig tot geen betaalbare ruimtes waar ondernemers, artiesten, kunstenaars, musici aan de slag kunnen. In december eindigt het huurcontract van Backbone aan de Travertijnstraat waardoor er nog minder ruimte beschikbaar is. Dat botst met je ambitie om City of Talent te zijn. Want ja, er is wel talent, maar er is bijna geen ruimte waar zij zich kunnen ontplooien.”

Denk je dat de Niemeyer-locatie geschikt is?
“Ja. Toevallig hebben we zelf onlangs ook gekeken naar deze locatie, waarbij we hier in een andere setting over gesproken hebben. De oppervlakte van Niemeyer is 40.000 vierkante meter. Dat is vier keer zo groot als Backbone. Het is de perfecte plek om creatief talent de ruimte te geven. Ondertussen hoor ik mensen zeggen dat er gewoon huizen gerealiseerd moeten worden, dat er appartementen in het gebouw moeten komen. Ik denk dat dit de ideale plek is voor start-ups, bedrijfjes, voor creatievelingen. Kijk, je kunt heel veel huizen gaan bouwen, en dat is ook belangrijk, maar je moet de mensen ook vertier geven. Er moeten ook plekken zijn waar mensen zich kunnen ontwikkelen, waar leuke dingen gebeuren.”

De City of Talent dus?
“Ja, we roepen al tig jaar dat we dat zijn. Maar we zien dat we een groot tekort hebben aan betaalbare plekken waar mensen zich kunnen ontwikkelen. En dan heb ik het bijvoorbeeld ook over het tekort aan ateliers in de stad. Wat krijg je dan? Dan krijg je een braindrain. Mensen verlaten je stad, zoeken hun heil ergens anders. Is dat erg? Ja. Want op zulke plekken worden de festivals en evenementen voor morgen bedacht. Het zijn die plekken die je stad levend en bruisend houden. Eigenlijk is het ook heel krom. We hebben in Stad een Academie Minerva, we hebben een Prins Claus Conservatorium. Zij zijn bezig om jong talent naar de stad te krijgen. Men volgt een opleiding, haalt een diploma, en daarna valt het stil. Afgestudeerden hebben vaak te weinig vet op de botten om dure ruimtes te huren, een creatieve broedplaats is dan het middel dat als overbrugging kan dienen, om het talent in de stad te houden. Het is een investering in de toekomst.”

Je kunt kritisch naar dit plan kijken door te zeggen, oké, leuk. Maar het levert financieel niks op …
“Misschien moet je daar wel niet naar willen kijken. Je moet investeren in je maatschappelijk rendement. Je moet investeren in het welzijn, in je stad. Je stad moet leefbaar blijven, waarbij er ruimte moet zijn voor ontplooiing. En dat vergt moed. Ik roep nu iets, onze nachtburgemeester doet dat ook. Maar eigenlijk zouden ook de mensen van Academie Minerva en het Prins Claus Conservatorium zich nu moeten melden. Want juist deze partijen zijn ook op zoek naar zulke ruimtes.”

Niemeyer sluit later dit jaar de deuren. Jij moet aan de Travertijnstraat in december je deuren sluiten. Hoe zie je dat?
“Als Niemeyer een creatieve hub wordt dan zal het niet op 1 januari in kannen en kruiken zijn. Als dit lukt, en we zeggen als Stad we gaan hier voor, dan zou je Backbone eigenlijk open moeten houden tot het moment dat Niemeyer open kan. Dat je rustig kunt werken aan de plannen, en dat je een mooie verhuizing kunt organiseren. Zodat in de tussentijd je niemand op straat hoeft te zetten. Want de zorgen bij de ondernemers die in Backbone zitten, die zijn best wel groot.”

Maar aan de Travertijnstraat gaan huizen verrijzen …
“Ja, dat is het plan. Maar het plan moet nog ontwikkeld worden. Kijk, het huurcontract eindigt op 31 december. Maar dat wil niet zeggen dat op 1 januari de eerste steen van de eerste woning gelegd gaat worden. Wat je ziet is dat de planontwikkeling nog jaren kan duren. Kijk bijvoorbeeld naar de Folkingedwarsstraat. Vijf jaar geleden moest een organisatie daar vertrekken omdat er op die plek huizen komen. Tot op de dag van vandaag wordt het pand beheerd door leegstandsbeheer. Hetzelfde zie je bij Tuin in de Stad. Het Free Café moest daar jaren geleden weg, maar het pand staat er nog. Ik vrees ook voor eenzelfde scenario bij Backbone. Dat op 1 januari Carex er in gaat komen, dat zij nog jaren kunnen blijven. Dan zeg ik, laat ons dan liever nog een tijdje zitten. En werk in de tussentijd aan Niemeyer.”

City of Talent, creatieve broedplaatsen. We hebben het over een onderwerp dat zich op de korte termijn aandient. Mis je visie?
“Goh. Misschien is het goed om een vergelijking te maken met andere steden, bijvoorbeeld in het buitenland. Kijk naar Berlijn. Daar wordt over zulke dingen heel goed nagedacht. Maar je moet het ook durven, je moet inderdaad een visie hebben. We hebben nu een nieuw gemeentebestuur, en ik ben heel benieuwd wat zij willen. Het pand van Niemeyer is wat mij betreft erg geschikt. Enerzijds moet je er voor zorgen dat het pand bewaard blijft voor de stad. Net als de Suikerunie hoort Niemeyer bij Groningen. Dat moet je blijven laten zien, ook voor het nageslacht. Maar het kan tegelijkertijd een prachtige locatie zijn voor creatievelingen, waar van alles gebeurd, waar van alles ondernomen kan worden.”

Verslaggever Ecco van Oosterhout maakte een reportage over het plan van nachtburgemeester Merlijn Poolman: