Lerares initieert lesmethode Groningens Ontzet: “De aandacht voor 1672 is ondergesneeuwd”

Vijfduizend boekjes over Groningens Ontzet zijn er de afgelopen periode rondgebracht op alle basisscholen in de gemeente Groningen. Initiatiefneemster en lerares Jacobien Knol van de Sint Michaëlschool heeft hoge verwachtingen.

Hoi Jacobien! Je hebt een eigen lesmethode ontwikkeld …
“Nou, ik heb het initiatief genomen om het te ontwikkelen. In 1972 zat ik in groep 8 en alle kinderen kregen toen een groen boekje met informatie over Groningens Ontzet. Ik vond dat zo bijzonder dat ik dat boekje altijd bewaard heb. Dit jaar hebben we een jubileumjaar. En ik dacht, zoiets moet er weer komen. We moeten de kinderen onderdompelen in het Groningens Ontzet, zodat ze weten wat er gevierd wordt.”

Nu hoor ik de lezers van dit artikel denken: is die kennis dan niet meer paraat? Is er geen aandacht meer voor?
“Het is ondergesneeuwd geraakt. Het vak geschiedenis is een aantal jaren geleden opgegaan in Wereldoriëntatie. Maar als je bedenkt dat vakken als Nederlands, Engels en burgerschap tot de belangrijkste pijlers horen, dan weet je waar geschiedenis staat. En dan ben je nog afhankelijk van de interesse van de docent. Als een leerkracht er aardigheid aan beleeft om energie te steken in geschiedenis, dan heb je geluk. Maar in de meeste gevallen sneeuwt het gewoon onder.”

Dat klinkt verbitterd …
“Nee, zo bedoel ik het niet. Het heeft te maken met hoe je het onderwijs inricht. Ik verblijf op dit moment op Terschelling. Als kind kwamen we hier ook al heel graag. Maar toen we jong waren vonden we het niet leuk om lange wandelingen te maken. Ik heb een hele lieve vader die juist in de zomertijd altijd heel veel tijd voor ons uittrok. We maakten lange wandelingen waarbij hij ons inspireerde, waarbij hij uitleg gaf over alles wat we tegen kwamen. En als kinderen vonden we dat prachtig en daardoor waren die wandelingen erg leuk. Daarmee wil ik zeggen, hoe richt je de wandeling van A naar B in. Hoe maak je het aantrekkelijk, wat ben je bereid om te geven.”

En jij vindt het onderwijzen van Groningens Ontzet belangrijk …
“Ja. Ik herinner me bij het jubileum van 1972 dat we als kinderen allemaal op de Grote Markt stonden. Er was die dag koninklijk bezoek, en als kinderen hebben we toen massaal gezongen. En niet alleen op de dag zelf, maar ook in de aanloop er naar toe gonsde het in de stad dat er wat stond te gebeuren. Een jubileum van Groningens Ontzet. Dat zou groots worden. De kennis over deze belangrijke dag ontbreekt tegenwoordig bij de jongeren. En dat is heel erg jammer.”

En daarom is er op jou initiatief een geschiedenisboekje gemaakt …
“Klopt. Dat was een behoorlijke klus. Ik vond het namelijk heel belangrijk dat het niet alleen een snoepje zou gaan worden voor de Sint Michaëlschool, maar dat alle kinderen in de gemeente Groningen er iets aan zouden hebben. Om het te realiseren hadden we een bedrag van 15.000 euro nodig, waar ik fondsen voor ben gaan zoeken. Dat is gelukt waarna Kirsten Bos, zij heeft geschiedenis gestudeerd, is gaan schrijven. Frank de Wit tekende voor de vormgeving.”

Waren er geen geschiedenisboekjes over Groningens Ontzet?
“Jawel. In 2007 is er een boekje uitgebracht, geschreven door Egbert van der Werff, dat deels bedoeld was voor educatie. Maar in de praktijk bleek dit te moeilijk te zijn. Kirsten heeft voor een opzet gekozen die toegankelijk is voor basisschoolkinderen. Want dat is waar het om gaat. Kinderen moeten het begrijpen, ze moeten het leuk vinden.”

En toen lagen er een tijdje geleden ineens vijfduizend boekjes …
“Haha, ja. Toen werd het echt. Het was een enorme stapel. En die zijn we gaan rondbrengen bij alle scholen in de gemeente. Van tevoren had ik uiteraard telefonisch contact gezocht met de scholen, dat het kosteloos beschikbaar zou worden gesteld, en iedereen was enthousiast. We hebben heel veel hulp gekregen bij het uitdelen en rondbrengen. Eén van de opa’s van de kinderen op de Sint Michaëlschool heeft bijvoorbeeld alle scholen in de omliggende dorpen bezocht en daar de boekjes gebracht. Geweldig!”

Afgelopen week liet burgemeester Koen Schuiling (VVD) weten dat het hem een goed idee lijkt om kinderen op Groningens Ontzet vrij te geven. Tim Smit, die erg begaan is met de Groningse geschiedenis, liet daarop weten dat dit een goed idee is maar dat kinderen dan in de dagen voorafgaand veel geschiedenisonderwijs moeten krijgen …
“Met de spreiding van de schoolvakanties is dat een lastig verhaal, maar ik ben het wel met hem eens. Zeker voor wat betreft de aandacht in de les. En weet je ook wat het is. Je kunt er één keer aandacht aan besteden, maar dat beklijft niet. In de leerpsychologie gaat men er vanuit dat je iets zeven keer moet herhalen voor het blijft hangen.”

Dat betekent ook dat je eigenlijk verschillende leermethodes nodig hebt om het voor iedereen toegankelijk te maken omdat we het over verschillende leeftijden hebben?
“Toevallig wil het zo zijn dat er op dit moment ook een stripboek in ontwikkeling is. Dit project heeft wat vertraging opgelopen, maar het gaat waarschijnlijk dit jaar nog wel het levenslicht zien. Het stripboek zie ik als een hele mooie versterking voor het leerboek dat wij gemaakt hebben. En ik hoop dat we het in de toekomst nog verder uit kunnen breiden, wellicht in combinatie met een PowerPointpresentatie of andere vormen zodat we elke leeftijd zo goed mogelijk kunnen bedienen, en er ook genoeg uitdaging blijft.”