Tamar en Joost gaan in podcast op zoek naar hun Molukse roots: “Wie zijn we eigenlijk?”

Met een podcast op zoek gaan naar je roots om daarmee puzzelstukjes op hun plaats te leggen. Zus en broer Tamar en Joost Tanasale doen het in een podcast waarvan komende week de derde aflevering online komt te staan.

Hoi Tamar en Joost! Hoe is het idee ontstaan om deze podcast te gaan maken?
(Tamar) “Eigenlijk is dat wel een mooi verhaal want we waren hier beide op ieder zijn eigen manier mee bezig. Voor mij is het twee jaar geleden begonnen. Ik bevond mij tussen Molukkers, maar dat voelde op één of andere manier niet zo fijn, zonder dat ik kon duiden waarom niet. Mijn manier om het te verwerken is om liedjes te schrijven, en liedjes te zingen. Dat ben ik toen gaan doen. Op hetzelfde moment was Joost bezig om onderzoek te doen naar de historie van onze opa. Onze opa is Moluks. Ik wist wel dat onze opa een bijzondere geschiedenis had, maar daar is tijdens onze jeugd geen invulling aan gegeven. Er werd niet over gesproken.”

Jullie jeugd ligt inmiddels ver achter jullie, waarbij er tegenwoordig gezinnetjes zijn gesticht. Hangt dat er ook mee samen?
(Joost) “Ik denk het wel. Kijk. Wij zijn beide geboren en getogen Stadjers. We hebben een Nederlandse moeder. We voelen ons ook Nederlands. Maar als je zelf kinderen krijgt, en je gaat je kinderen opvoeden, dan ga je wel nadenken over wat je je kinderen mee wilt geven. En dan ga je ook bij jezelf te rade wat je zelf niet weet. En dan kom je tot de ontdekking dat er gewoon puzzelstukjes ontbreken. Tamar is liedjes gaan schrijven, ik ben mij gaan storten op een boek om het één en ander helder te krijgen. En die beide vormen combineren we in een podcast.”

Straks meer over de podcast. Misschien is het goed om eerst te vragen wie jullie opa was …
(Joost) “Dat is zeker een belangrijke en ook relevante vraag. Als je het hebt over Molukkers, dan weet je dat ze sowieso heel erg aan Nederland geileerd zijn vanwege de KNIL-connectie. De meeste Molukkers zijn in 1951, na de onafhankelijk van Nederlands-Indië, naar Nederland gekomen. Onze opa en onze vader kwamen in 1962 naar Nederland. Eenmaal in Nederland hebben zij bijvoorbeeld nooit in kampen gewoond. Hoe zit dat? Nou, onze familie was altijd al erg op Nederland gericht en onze opa was geen militair, maar als telegrafist in dienst bij de PTT op de Molukken en later in Merauke op Nieuw Guinea, waar hij ook de lokale RMS-leider was. Het westelijke deel van het eiland hoorde na de onafhankelijkheid van Indonesië nog bij Nederland.”

Had hij voor die tijd een goed leven op de Molukken?
(Joost) “Zoals je wellicht weet heeft het Japanse keizerrijk flink huisgehouden in Azië tijdens de Tweede Wereldoorlog. Onze opa heeft gezien hoe de Japanners mensen op gruwelijke wijze vermoordden en is zelf door de Japanse militaire politie flink gemarteld. Maar hij heeft tijdens de oorlog ook zijn eerste vrouw verloren, die dus niet onze oma is. Ik denk dat je gerust kunt zeggen dat de oorlog allesbepalend is geweest. Als hij zijn vrouw niet kwijt was geraakt, dan hadden wij hier nu waarschijnlijk niet gezeten.” (Tamar) “Alle informatie die we voor deze podcast boven tafel hebben gekregen heeft opa tot een rond karakter gemaakt. En het is vertederend. De informatie over zijn eerste vrouw, hoe verliefd ze waren, hoe mooi ze was, hoe mooi haar naam was.”

Nu zijn er misschien mensen die nieuwsgierig zijn waarom hier tijdens jullie jeugd nooit over is gesproken …
(Joost) “Het onderwerp was geen taboe. En er werd ook wel eens wat over gezegd, maar nooit meer dan dat. Als mens begrijp je een verhaal als er tussen de feiten lijntjes worden gespannen. Die lijntjes ontbreken bij ons. Wij hebben tijdens onze opvoeding her en der een puzzelstukje meegekregen, maar het waren te weinig puzzelstukjes om te kunnen zien wat de puzzel eigenlijk uitbeeldt. En dat is wat we boven water proberen te krijgen.”

De nieuwsgierigheid naar de roots snap ik heel goed. Maar jullie hadden er ook voor kunnen kiezen om het niet te delen met het grote publiek …
(Tamar) “Het delen van informatie zit in mij. Als ik iets beleef dan schrijf ik een liedje. Voor mij is het belangrijk om het te delen met anderen.” (Joost) “Voor mij is het iets minder logisch, maar het zijn hele bijzondere verhalen. Verhalen die ook met de verhalen van andere mensen verweven zijn. We hebben inmiddels twee afleveringen online staan, en we krijgen hele mooie reacties. Mensen vinden het herkenbaar, maar mensen vinden ook dat wij er op een gezellige manier over praten.”

Het lijkt me ook een onderwerp dat best wel lastig is …
(Joost) “Je kunt er heel veel over zeggen. Als je kijkt naar de geschiedenislessen die wij op school kregen dan werd vooral belicht wat we met de VOC allemaal wel niet bereikt hebben. Maar dat er ook een keerzijde is, dat er slachtingen hebben plaatsgevonden, dat we slaven hebben verhandeld, dat kreeg veel minder aandacht. Maar wij kiezen in onze podcast geen partij.” (Tamar) “Wij hebben het gevoel dat we er tussen in zitten. We zijn boos, maar we hebben ook begrip voor beide kanten. Dat is ook wat we uitspreken in de podcast. We gaan er denk ik sowieso wel luchtig mee om.”

De laatste jaren is er veel aandacht voor dit onderwerp. Terwijl niet iedereen weet hoe de koloniale geschiedenis er uit ziet en waarom dingen tegenwoordig zo zijn …
(Joost) “Ik denk dat we op een kruispunt staan. Ik ben het met je eens dat de aandacht toeneemt. Ik verwacht ook dat het de komende jaren steeds meer een onderdeel gaat worden van de samenleving. Een maatschappelijke verandering. Puur omdat nieuwe generaties op gaan staan en het beleid gaan bepalen. Dat gaan we ook in het onderwijs terugzien. En een onderdeel wordt dat je ook naar de donkere kant gaat kijken. Dat je daar lering uit gaat trekken voor de toekomst.”

Jullie podcast heet ‘podkas van mijn opa’ …
(Tamar) “De podcast wordt opgenomen in de tuinkas van onze vader. Daarom heeft het de naam ‘podkas van mijn opa’ gekregen. Het is een combinatie van een gesprek tussen Joost en mij waarbij we op zoek gaan naar onze roots, maar er is ook muziek te horen. Zoals ik al vertelde schrijf ik liedjes over de dingen die ik mee maak. Die liedjes zijn in de podcast te horen.” (Joost) “En dat werkt eigenlijk heel goed. Het wordt daardoor een hele mooie combinatie.”

Wat hopen jullie hiermee te bereiken?
(Joost) “Ik denk dat het belangrijk is dat deze verhalen gehoord worden. En wellicht ook dat het gesprekken bij anderen op gang kan helpen, hoewel wij dat doel aanvankelijk zelf nooit zo voor ogen hebben gehad. In Nederland zijn er waarschijnlijk veel meer families waarbij de precieze geschiedenis niet een open boek is. Niet omdat men het niet wil, maar puur omdat men het er niet over heeft. Wellicht is onze podcast een mooi middel om die gesprekken op gang te helpen.”

Beluister hier afleveringen 1 en 2 van ‘Podkas van mijn opa’