Vrijwilligers. Al jarenlang zijn ze onmisbaar om bijvoorbeeld festivals in goede banen te leiden. Maar de zoektocht naar vrijwilligers wordt steeds lastiger en daarmee komt de continuïteit in gevaar.
Lowlands-directeur Eric van Eerdenburg liet afgelopen vrijdag op NPO Radio 1 weten dat het vinden van vrijwilligers dit jaar moeilijk is. Ook het Noorderzon Festival in Stad deed dit jaar meerdere oproepen om vrijwilligers aan zich te binden. In het slechtste geval zouden zelfs bars gesloten moeten worden omdat er te weinig personeel is.
Chris Garrit (EM2): “Gesubsidieerde festivals kunnen vrijwilligers betalen”
Chris Garrit van EM2 ziet een verschuiving in de trend. Hoewel volgens hem de oplossing niet zo moeilijk hoeft te zijn. “Ik sta er een beetje dubbel in, want zelf werk ik bij EM2 niet met vrijwilligers. Iedereen krijgt betaald. Maar waar het mij om gaat is dat we het hebben over gesubsidieerde festivals waar miljoenen in om gaan en die tegelijkertijd iconisch zijn voor de stad. Noorderzon is een prachtig festival. Een waardevolle toevoeging voor de stad. En dat moet zo blijven. Maar ik denk dat het werken met vrijwilligers in de komende jaren niet meer houdbaar is. En dan kun je gaan zeggen, we gaan vrijwilligers betalen.”
“Als je met de huidige prijzen een biertje besteld dan verwacht je als gast een bepaalde service”
Volgens Garrit biedt het ook voordelen. “Als je vrijwilligers gaat betalen dan kun je ook wat vragen. Dan kun je zeggen, kom op, aan het werk. Je kunt structuur aanbrengen. Maar dat geldt ook als je bijvoorbeeld een biertje aan de bar haalt. De prijs van 1 euro voor een drankje ligt tegenwoordig ver achter ons, maar vanwege de huidige bedragen verwacht je wel een bepaalde service. Je verwacht dat iemand dat perfect doet, en je wilt niet iemand een biertje zien tappen die dat nog nooit gedaan heeft. We hebben het over festivals waar heel veel subsidie in om gaat. Volgens mij moet je met je tijd mee gaan en moet je mensen betalen, of moet je gewoon vakkundig personeel inhuren.”
Hans Moerkerk (Zondag): “Mensen doen niet meer zo snel iets vrijwillig”
Hans Moerkerk is als ondernemer onder andere betrokken bij Zondag. “Ik merk dat het vinden van vrijwilligers steeds lastiger wordt. Mensen zijn druk, hebben andere verplichtingen en hebben na twee coronajaren veel in te halen. Hier bij Zondag werken we uitsluitend met personeel dat we betalen. En ik zie dat het efficiënt werkt. De eerste dagen is het even wennen, maar inmiddels zijn we in de fase gekomen dat het soepel gaat lopen en dat het team op elkaar ingewerkt raakt. Puur omdat het team in de basis iedere dag hetzelfde is. Ik denk ook dat mensen niet zo snel meer iets vrijwillig gaan doen. De kosten stijgen, kamers moeten betaald worden. Er moet gewoon geld verdiend worden waarbij alle mogelijke manieren worden benut.”
“Een biertje is bij mij niet duurder dan elders”
Financieel is het volgens Moerkerk ook haalbaar: “Qua begroting is het best wel te overzien. En een biertje bij mij is niet duurder dan elders in het Noorderplantsoen. Ik denk dat het belangrijk is dat je voor de toekomst mensen laat meedenken, dat je ze betrekt in wat je aan het doen bent, en dat je betrokkenheid toont. En dat mensen betalen gewoon een goede optie is. Dat je dat niet direct afwijst.”
Paul Grimmius (Paradigm): “Wij hadden dit voorzien, en werken uitsluitend nog met betaalde krachten”
Paul Grimmius van festival Paradigm: “Wij zagen het probleem al aankomen. Daarom hebben we besloten om vanaf dit jaar niet meer met vrijwilligers te werken, maar enkel nog met betaalde krachten. Ik denk ook, als je kijkt naar de landelijke festivals, dat het goed is om mensen die zich voor je festival inzetten, om die te gaan betalen. Zelf hebben wij dit jaar geen problemen gehad om roosters vol te krijgen. Mede denk ik omdat wij mensen dus betalen.”
Johan Broesder: “Wij hebben gewerkt met vergoedingen, maar dat leverde niets op”
Johan Broesder heeft een wat andere mening. Broesder is actief met het organiseren van diverse sportevenementen waaronder de Lauwersmeer Swim Run, Kennedymarsen en verschillende zwemtochten. “Wij merken ook heel duidelijk dat het lastig is om vrijwilligers te vinden. Waar we het nu van moeten hebben zijn de mensen die de vaste kern vormen achter een evenement, of families die er samen in springen. Een financiële bijdrage is volgens mij niet de oplossing. We hebben hier in het verleden ook mee gewerkt, maar het leverde niets op. Je denkt, dat is een mooie vergoeding voor middelbare scholieren, maar er kwam niemand op af. Om dit probleem te tackelen moet je volgens mij gaan werken met een vacaturebank voor vrijwilligers. Een vacaturebank waar mensen hun beschikbaarheid in aan kunnen geven, en ook waar ze kunnen melden wat ze willen doen. Dat er een beter overzicht ontstaat.”
“Zoeken naar een oplossing voor een probleem dat niet kleiner gaat worden”
Garrit: “Het klinkt heel mooi, maar vrijwilligers heb je in alle soorten en maten. Je hebt een groep die zich vol overgave inzet. Maar er is ook een groep die zich aanmeldt om gezelligheid te komen halen, die op zoek is naar psychologische bijstand om over zijn of haar problemen te kunnen praten, of om gebruik te maken van gratis voorzieningen waar je als vrijwilliger in sommige gevallen recht op hebt. Met het betalen kun je iets vragen, en kun je iets verwachten. En dat is volgens mij de oplossing voor een probleem dat in een vergrijzend Nederland niet kleiner gaat worden.”
