Discussie over samenwoonverbod: ‘Jammer dat dit samengaat met valse voorstellingen’

Een pittige discussie in de Groningse gemeenteraad over het samenwoonverbod. Volgens wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA) van Wonen wegen de nadelen op tegen de voordelen.

In Groningen kunnen twee mensen alleen een huis kopen of huren als ze een huishouden vormen. Dat betekent dat twee goede vrienden of twee goede vriendinnen, die geen relatie hebben, niet in één huis mogen wonen. De regel is in 2020 ingevoerd, maar vanwege de coronacrisis is er niet over de regelgeving gedebatteerd. Sinds de invoering van de regel zou er bij zes woningen ingegrepen zijn, waar niet volgens de juiste regels wordt samengewoond.

Rik Heiner (VVD): “Als je samen het bed deelt mag je wel samenwonen, anders niet”
Het debat was op de agenda gezet door de VVD-fractie. “We hebben het over het samenwoonverbod”, vertelt raadslid Rik Heiner. “In Groningen is het verboden om samen te wonen. Als je samen het bed deelt mag je wel samenwonen, maar je mag niet in één huis wonen samen met een vriend of met een vriendin. Wij vinden dit ongepast. En wij vragen aan het gemeentebestuur om deze regelgeving te schrappen.”

Julian Bushoff (PvdA): “Wil de VVD een voorzetting van de problemen in de Schilderswijk?”
De introductie kan direct op een scherpe vraag rekenen van fractievoorzitter Julian Bushoff van de PvdA: “Als je de regelgeving afschaft dan is toch het hek van de dam? Dan kun je ook met z’n drieën of met zijn vieren samen gaan wonen. En wat gebeurt er dan? Dan worden er heel veel huizen omgebouwd tot studentenwoningen, en de overlast neemt toe. Wil de VVD een voortzetting van de problemen die spelen in de Schilderswijk?”

Heiner: “Oneerlijk dat deze link wordt gelegd”
Heiner: “U trekt het uit zijn verband. Als je met zijn tweeën in een huis trekt in Helpman of in De Wijert, dan is dat heel wat anders dan de Schildersbuurt. Het is oneerlijk dat deze link wordt gelegd.” Bushoff: “Maar vertelt u dan eens hoe u dit juridisch wilt doen om dit mogelijk te maken. Welk instrument wilt u gebruiken?” Heiner: “Als er twee mensen samen gaan wonen in een woning dan hoeft dat niet direct overlast te geven. Wij vinden dat de regelgeving geschrapt moet worden. Twee goede vrienden of twee goede vriendinnen moeten samen kunnen wonen.”

Heiner: “Twee weduwen die samen gaan wonen, dat moet je toch niet verbieden?”
Heiner staat in het debat niet alleen. Woordvoerder Laurent Dwarshuis van de ChristenUnie oppert bijvoorbeeld om twee personen als maximum te nemen in een woning. En ook de fractie van D66 heeft zijn twijfels bij de regelgeving. Heiner: “En we hebben het niet alleen over jongeren hè? Mensen die samen gaan wonen, daarmee bestrijd je de eenzaamheid. Of twee weduwen die samen gaan wonen omdat het praktischer is. Dat moet je toch niet willen verbieden?”

Elte Hillekens (GroenLinks): “Maatregel wordt alleen gebruikt als er overlast is”
Elte Hillekens van GroenLinks: “De maatregel zoals die er is wordt alleen gebruikt als er overlast is. Het is niet zo dat er mensen met verrekijkers door de straat lopen om te controleren of mensen die samen wonen wel in één bed slapen. Dat is hier helemaal niet aan de orde.”

Mariska Sloot (Stadspartij 100% voor Groningen): “We hebben te maken met een draak van een regel als deze subjectief wordt toegepast”
Die opmerking zet bij Mariska Sloot van Stadspartij 100% voor Groningen kwaad bloed: “Ik ben bijzonder verbaasd. Er is dus een regel, maar we bepalen zelf of deze wordt toegepast? Dat kan toch niet? Als je als automobilist door het rode licht rijdt, dan krijg je toch een boete? We hebben te maken met een draak van een regel als deze subjectief wordt toegepast.”

Jim Lo-A-Njoe (D66): “We hebben hier mee ingestemd, maar in het papierwerk zat het één en ander verstopt”
Fractievoorzitter Steven Bosch van Student & Stad omschrijft het als ‘raar beleid’: “De regels zijn doorgeslagen. In de afgelopen periode zijn door deze regel zes mensen op straat gezet. Stop met discrimineren.” Ook Jim Lo-A-Njoe van D66 voelt zich er niet senang bij: “Deze regelgeving is ingesteld om pandjesbazen dwars te zitten. Tot op bepaalde hoogte kunnen we deze regel wel begrijpen. We hebben hier ook mee ingestemd, maar in het papierwerk zat het één en ander verstopt. Wij zien totaal geen noodzaak om dit in andere wijken in te voeren.”

Leendert van der Laan (PvhN): “Heeft u dit zich echt niet gerealiseerd?”
Leendert van der Laan van de Partij voor het Noorden: “Meneer Lo-A-Njoe, heeft u dit zich echt niet gerealiseerd?” Lo-A-Njoe: “Wij hebben het hier over een regel waarbij de overheid beslist hoe je moet samen wonen. Dat is geen vrijheid. Dat is niet goed.”

Wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA): “We willen huurders beschermen en pandjesbazen aanpakken”
Wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA) van Wonen verbaast zich over de discussie: “Ik zie in dit debat heel veel aannames. Als gemeenteraad heeft u het gemeentebestuur de opdracht gegeven om de grenzen op te zoeken in wat mag. Met het doel om huurders te beschermen, en om pandjesbazen aan te pakken. Daarbij vinden wij dat de nadelen opwegen tegen de voordelen. Wij vinden dat wonen niet zonder een stevige overheid kan. We moeten zorgen dat er gebouwd wordt, maar naast bouwen moet er ook gereguleerd worden. Iedereen moet een plekje krijgen, en zonder regulatie krijgt niet iedereen een plekje. Zonder regulering zouden mensen die onder modaal verdienen geen plekje in de stad kunnen krijgen.”

Wapenwedloop
De wethouder omschrijft het als een wapenwedloop tussen pandjesbazen en huurders. “We willen de ‘verkamering’ van woningen tegen gaan. Daar hebben we op ingezet door middel van studio’s. Maar wat zie je dan? Malafide partijen gaan studio’s splitsen. En de aantallen kunnen dan snel oplopen. Van één naar twee bewoners, bij vijftig wooneenheden naar honderd. Meer mensen betekent meer overlast, en mensen die in slechtere omstandigheden op kleinere oppervlaktes leven. We hebben gewerkt aan regelingen die voorkomen dat de ene stap weer ongedaan wordt gemaakt door een volgende.”

“Wij willen mensen niet dwarszitten, zeker niet in deze tijden”
Van Niejenhuis noemt de manier waarop de VVD de situatie voorspiegelt vervelend: “Wonen is tegenwoordig onbetaalbaar. Samen wonen kan een bittere noodzaak zijn om deze tijden te doorstaan. Onze intentie is om mensen te beschermen, niet om te dwars te zitten. Dat is ook niet aan de hand. En ik vind het echt vervelend dat de situatie wel zo wordt voorgesteld. Het is een valse voorstelling van meneer Heiner.”

“Als je op het punt van bevallen staat dan mag je door het rode licht rijden”
“Er zijn de afgelopen periode vijf meldingen en één handhavingsverzoek binnen gekomen van mensen die samen wonen, maar geen relatie hebben. Daar gaan we uit komen. Er is niemand op straat gezet, er is niemand illegaal. Wat mevrouw Sloot zei. Het is geen samenwoonverbod, het is woonbescherming. Je mag inderdaad niet door het rode licht rijden. Maar als je zwanger bent, en je staat op het punt van bevallen, dan zegt de agent, rijd alsjeblieft door naar het ziekenhuis. Zo kijken we tegen de situatie aan.”

“Jammer dat deze discussie gepaard gaat met valse voorstellingen”
“Hoeveel mensen er in Groningen samen wonen, zonder een relatie te hebben, is mij niet bekend. Als gemeentebestuur zijn we niet bereid om de regel te schrappen. De regel voegt iets toe. En het is jammer dat deze discussie gepaard gaat met valse voorstellingen. Dat is niet constructief. Ik vind het ook jammer dat D66 zich op deze manier opstelt. Dat is niet in lijn hoe er de afgelopen jaren is samengewerkt.”