Natuur van slag door warm herfstweer: ‘Aan alle kanten raakt het verstoord’

Het is bijzonder warm voor de tijd van het jaar. Vanaf vrijdag lopen de temperaturen zelfs op tot twintig graden. Normaal gesproken ligt de temperatuur in de herfst rond de dertien graden. ‘De natuur is flink van slag door de warmte’, ziet de Groningse boswachter Bart Zwiers.

‘Doordat het weer steeds extremer wordt, zien we steeds extreme vormen terug in de natuur’, vertelt de boswachter. Zwiers maakt een ronde over Landgoed De Braak bij Paterswolde, de thuisbasis van Natuurmonumenten. De grond ligt bezaaid met eikels en beukennootjes. Het blijkt een rechtstreeks gevolg van de warmte. ‘Het zijn er uitzonderlijk veel voor deze tijd van het jaar.’

‘Dat de warmte veel invloed heeft, zien we ook als we naar de bomen kijken. Ze houden hun bladeren langer vast dan normaal. Normaal gesproken vallen ze pas van de boom na een flinke nachtvorst.’ Dat ze momenteel nog aan de bomen zitten, is nu nog niet zo erg. Op langere termijn is dat echter een ander verhaal. Dan kan het wel degelijk voor problemen zorgen: ‘Stel je voor dat we een najaarsstorm krijgen en de bomen zitten nog vol met blad. Dat maakt die bomen ontzettend kwetsbaar, ze vallen dan veel makkelijker om.’

Naast de bomen, heeft de warmte ook zijn uitwerking op dieren. Door de warmte gaan egels later in winterslaap. De vogels stellen hun wintertrek uit en insecten kruipen voorlopig nog niet in hun winterverblijf. Ook in tuinen vliegen veel meer wespen en vlinders dan gebruikelijk is voor deze tijd van het jaar. En ook veel amfibieën, zoals kikkers en padden, zouden normaal gesproken een schuilplekje opzoeken. Door de warmte zijn ze echter nog erg actief boven de grond. ‘Het zijn stuk voor stuk verstoringen in de natuur’, zegt Zwiers. En dat blijkt niet zonder gevaar. ‘Dieren kunnen plots overvallen worden als de kou ineens intreedt.’

Hoe de temperatuur zich de komende weken ontwikkelt, blijft afwachten. Wat we wél zelf in de hand hebben, is de manier waarop we met de natuur omgaan. Zwiers heeft daarom nog één laatste tip: ‘Laat alle bladeren vooral op de grond liggen en ruim ze niet massaal op. Ze zijn niet alleen belangrijk voor je tuin, maar ook als winterverblijf voor dieren.’