De gemeenteraad heeft woensdagmiddag volgens verwachting ingestemd met een omvangrijk crisispakket om de gevolgen van de stijgende prijzen op te vangen. Wel zijn er zorgen.
Tijdens het debat kwamen vrijwel alle fracties met de complimenten voor het gemeentebestuur en de ambtenarij die zich het vuur uit de sloffen hebben gerend om dit pakket in korte tijd samen te stellen. Maar zorgen zijn er bij veel fracties ook. Bijvoorbeeld omtrent studenten en bij woongroepen en andere woonvormen die bij dit pakket eigenlijk buiten de boot vallen.
Wethouder Mirjam Wijnja (GroenLinks): “We doen dit voor de samenleving”
Wethouder Mirjam Wijnja (GroenLinks) van Financiën: “Het pakket dat wij nu presenteren is gebaseerd op wat we nu weten. Zoals u weet is er geopolitiek van alles aan de hand, en elke dag verandert er in die situatie wel iets. Het uitgangspunt bij dit pakket is dat we zo snel mogelijk iets willen doen. Het stutten van problemen in de samenleving is niet de primaire verantwoordelijkheid van het College, maar we doen dit voor de samenleving. Zo’n pakket samenstellen kan niet elk jaar. De financiële situatie van de gemeente is onzeker.”
Lenze Hofstee: “Mensen komen deze herfst al op straat te staan”
Dat de problemen in de samenleving groot zijn benadrukten diverse fracties. Maar ook verschillende insprekers die het woord kregen. Een woordvoerder van het oude RKZ in Helpman bijvoorbeeld: “In 1979 werd het pand gekraakt en later werd het als woongroep gelegaliseerd. Wij zijn niet de eigenaar, dat is Nijestee. Recht op huursubsidie hebben we niet, omdat badkamers bijvoorbeeld collectief bezit zijn.” Jeroen Hoekstra van de Biotoop: “In ons gebouw wonen 180 mensen en er zijn veel bedrijven gevestigd. Het pand is uitgerust met een oude verwarmingsinstallatie waardoor de kosten exploderen. Er dreigt leegloop, bewoners accepteren betalingsachterstanden, omdat men buiten de bestaande regelingen valt.” Lenze Hofstee van Carex: “Wij huisvesten een procent van de bevolking die in de stad woont. Het gaat om grote gebouwen, die slecht geïsoleerd zijn en verouderde installaties hebben. Ze zijn hoog in energieverbruik. Vorig jaar hebben we de tarieven al moeten verhogen, wat voor mensen al heel zwaar was. Wat mensen nu voor de kiezen krijgen, gaat betekenen dat mensen deze herfst al op straat komen te staan.”
Wethouder Eelco Eikenaar (SP): “We kunnen niet iedereen helpen”
Wethouder Eelco Eikenaar (SP) van Armoede is in zijn woordvoering duidelijk en helder: “De noden die de insprekers schetsen zijn heel duidelijk. U komt in grote problemen. Mensen in de Biotoop, in het oude RKZ, die kunnen een beroep doen op de regeling als men aan de inkomenseisen voldoet. Maar feit is dat we niet iedereen kunnen helpen. Ik zeg u dat we er naar gaan kijken, maar ik kan geen belofte doen. Daarvoor is de ongelijkheid te groot.”
Jalt de Haan (CDA): “In mijn klas zitten kinderen die thuis de verwarming niet aan hebben”
De geopolitieke situatie die de levens van mensen op de kop heeft gezet. Fractievoorzitter Jalt de Haan van het CDA vatte het samen: “We hebben in Europa te maken met de grootste oorlog na de Tweede Wereldoorlog met alle gevolgen van dien. Voor deze situatie ontstond woonden we al in een gemeente met veel armoede. In mijn eigen schoolklas (De Haan is leraar in het basisonderwijs, red.) hoor ik verhalen van kinderen dat thuis de verwarming niet brandt omdat er geen geld is voor energie. In die extreme situatie zijn we dus beland. Op tafel ligt er nu een mooi pakket. Maar toch wringt het. Studenten krijgen geen geld voor een energietoeslag. Hoe leg je dit uit?”
Steven Bosch (Student & Stad): “Dit meten met twee maten”
Steven Bosch van Student & Stad: “Met de regelingen die er nu zijn betekent het dat je als student je diep in de schulden moet steken voor je recht krijgt op een compensatie. Voor andere bewoners geldt dat niet. Dat onderscheid, het meten met twee maten. Er ontstaat segregatie. Student & Stad is opgericht om twee groepen bij elkaar te brengen, om de afstand tussen studenten en Stadjers te verkleinen. Maar dit pakket vergroot juist de kloof. Dit is studentwashing.”
Extra juridische controle
Wethouder Eikenaar erkent dat het ook bij het College wringt: “We stimuleren studenten om te lenen en dat is vreemd. We moeten echter de maximale lening meenemen voor we de bijzondere bijstand uit kunnen keren.” Toch blijven de studenten niet helemaal met lege handen staan want de gemeenteraad stemde in met een extra juridische controle. Daarmee wordt onderzocht of die maximale studiefinanciering wel echt nodig is om steun te krijgen.
Jimmy Dijk (SP): “Klassenstrijd”
Dat Groningen het crisispakket presenteert en de handschoen oppakt is voor de SP reden om naar de klassenstrijd te wijzen. Jimmy Dijk: “Waar gezinnen in armoede zitten ontvangen multinationals in Nederland miljardenwinsten. Daar moet het kabinet op ingrijpen”, waarmee Dijk specifiek wijst naar Mark Rutte en Sigrid Kaag.
Mirjam Gietema (D66): “Terug brengen van 140 naar 130 procent”
Mirjam Gietema van D66 stelt in haar woordvoering voor om de bandbreedte van mensen die een toeslag krijgen terug te brengen van 140 naar 130 procent. Wethouder Eikenaar reageert daarop door te zeggen dat ook de groep die rond de 140% van het sociaal minimum zit het zwaar heeft. Gietema laat weten toch aan een amendement te gaan werken om dit mogelijk te maken. Ook maakt D66 zich zorgen of alle maatregelen wel uit te voeren zijn.
