Beren op de weg óf maken veel beekjes een groot water bij zoektocht gemeentelijke schoonmakers?

Op 1 november volgend jaar komen schoonmakers weer in dienst van de gemeente Groningen. Uit een collegebrief blijkt dat er in het proces wat tegenslagen zijn.

In de gemeenteraad werd gesproken over deze brief. Daarbij valt op dat de oppositie vooral beren op de weg ziet en de coalitie het beschouwt als een zwakke tegenwind die nu eenmaal onderdeel is van het proces. Woordvoerder Eric Jan Vaes van de VVD vat het kernachtig samen: “Wij twijfelen aan de brief. Twee jaar geleden werd door de gemeenteraad besloten om schoonmakers weer in vaste dienst te nemen. Schoonmakers zouden hierdoor er 2.200 euro op vooruit gaan en ook zou het tevredenheidsgevoel toenemen. Dat was ook het uitganspunt van de motie indertijd: loon en arbeidsvoorwaarden zouden verbeteren. Nu ligt het aanbod op tafel, en nu blijkt dat schoonmakers er helemaal niet op zitten te wachten om over te stappen naar de gemeente. Hoe kan dat nou? Als het verhaal waar is, beter salaris en betere voorwaarden, dan zouden mensen toch staan te springen om over te stappen?”

Niet overstappen naar ander pensioenfonds
En dat blijkt niet het geval te zijn. Het probleem is dat flink wat schoonmakers al langer bij een werkgever zitten en niet meer over willen stappen naar een ander pensioenfonds. En een deel van de schoonmakers werkt in verschillende gebouwen waardoor het contract dat de gemeente biedt, niet een verbetering is, omdat het niet fulltime is. Dat zorgt, in combinatie met een schrale arbeidsmarkt, voor het mogelijke probleem dat er niet voldoende gekwalificeerd personeel gevonden kan worden.

Jimmy Dijk (SP): “We kunnen het salaris verhogen, of we geven een startpremie?”
Fractievoorzitter Jimmy Dijk van de SP: “Deze gemeenteraad heeft twee jaar geleden een wijs besluit genomen door de schoonmaak in te gaan besteden. Uit de brief blijkt dat er wat moeilijkheden zijn, dat men verwacht dat er niet genoeg schoonmakers over gaan stappen. Kunnen we daarom niet onderzoeken of het salaris in plaats van 14 euro naar 15 euro per uur kan? Dat we meer scholing bieden? Of dat we kijken naar secundaire arbeidsvoorwaarden zoals het aanbieden van reiskosten? Of kunnen we mensen gaan verleiden door het geven van een startpremie?”

Izaäk van Jaarsveld (CDA): “Publieke regie werkt alleen als je jezelf kunt beheersen, en meneer Dijk kan dat niet”
Dat kan op een kritische vraag rekenen van woordvoerder Izaäk van Jaarsveld van het CDA: “Het links idealisme viert hoogtij, en ik weet niet of ik hier nu gelukkig van moet worden. En op zich begrijp ik het linkse doel. We willen de schoonmakers helpen. Dus we gaan ze in dienst nemen, hoewel nu blijkt dat niet iedereen wil. Dus dan hebben we daar ineens premies voor over. We trekken alles uit de kast. Als je het mij vraagt werkt publieke regie alleen als je jezelf kunt beheersen. En meneer Dijk kan dat zo te horen niet.”

Jimmy Dijk (SP): “Als je wilt dat het slaagt is een grotere inspanning nodig”
Dijk: “U zegt ‘helpen’, maar de schoonmakers hebben zelf actie gevoerd om in gemeentelijke dienst te komen. Als je publieke regie wilt, dan vraagt dat om andere politieke afwegingen. Als je wilt dat het slaagt, is een grotere inspanning nodig. Onlangs heeft u ingestemd met een gemeentebegroting vol publieke regie. En nu gaat u moeilijk doen.” Van Jaarsveld: “Waar het hier om gaat is dat er wat hobbels op de weg zijn. Het doel was om de positie van schoonmakers te verbeteren en is de oplossing om ze in dienst te nemen. Maar het lijkt erop dat het middel inmiddels het doel is geworden, en dat we sowieso schoonmakers in dienst willen hebben.”

Jan Visser (GroenLinks): “Er komt straks een sociaal plan, dan weten we het toch pas echt?”
Veel beekjes maken een groot water. Woordvoerder Jan Visser van GroenLinks ziet enkel een beekje: “Laat ik allereerst zeggen dat schoonmakers bij de gemeentelijke gebouwen horen net als de collega’s op de werkvloer. Ze horen er bij en de brief van het gemeentebestuur laat zien dat het de goede kant op gaat. Maar wat hier vandaag gezegd wordt, is dat niet voor de muziek uitlopen? Er komt straks een sociaal plan, en dan weten we pas echt of schoonmakers ja of nee gaan zeggen. Kortom, ik zou willen pleiten voor meer enthousiasme, dat de vakbonden steviger betrokken worden en voorlichting geven en dat de wethouder de raad bijvoorbeeld in januari opnieuw informeert over de situatie.”

Terence van Zoelen (Partij voor de Dieren): “Ik heb er wel vertrouwen in dat men de weg naar de gemeente vindt”
Zijn college Terence van Zoelen van de Partij voor de Dieren gaat daar in mee. “Schoonmaker is een mooi beroep. Ik ben het lang geweest en ik heb de ontwikkelingen gezien. Ik werkte in de rode toren op de Kempkensberg. Een gebouw met dertien verdiepingen. We maakten dat met negen personen schoon. Zes jaar later maakte ik het gebouw samen met nog een collega schoon. Ik heb de winst maximalisatie gezien. En ik zou mijn handen op elkaar kunnen drukken als ik in dienst zou kunnen komen bij een goede werkgever. Door een goed loon te bieden, een goede cao, kunnen we concurreren met de schoonmaakbedrijven, en dan heb ik er wel vertrouwen in dat men de weg naar de gemeente vindt.”

Eric-Jan Vaes (VVD): “Ik hoor verhalen van intimidatie. Dan wil je toch juist overstappen?”
Het CDA is tijdens de vergadering niet de enige partij die kritisch is. Ook D66, Partij voor het Noorden en de VVD stellen zich kritisch op. Woordvoerder Eric-Jan Vaes van de VVD: “In de schoonmaakwereld zullen ongetwijfeld mensen zijn die er met plezier werken. Maar ik hoor ook verhalen over intimidatie. Ik hoor verhalen over mensen die aan het lijntje worden gehouden. Dat zijn allemaal redenen om te vertrekken, en toch staat men niet te springen als ze bij de gemeente in dienst kunnen komen. Dit kost de gemeente 8,2 miljoen euro, maar de vraag is of het dit waard is geweest. Of hadden we misschien beter ergens anders in kunnen investeren? In armoede of in de energietransitie bijvoorbeeld?”

Wethouder Mirjam Wijnja (GroenLinks): “Alle voorstellen die gedaan worden nemen we mee”
Wethouder Mirjam Wijnja (GroenLinks) van Financiën sluit zich vooral aan bij de woorden van Jan Visser. “Problemen zijn er om op te lossen. Toen we hier in 2020 aan begonnen lag de gemeente cao wat hoger dan de schoonmaak cao. Door onderhandelingen is laatstgenoemde verbeterd. Maar de onderhandelingen bij de gemeente lopen nog. Alle suggesties die geopperd zijn, die nemen we mee. Dus de voorstellen van meneer Dijk om het uurloon te verhogen, te kijken naar ontwikkelmogelijkheden of een startpremie, daar gaan we naar kijken. Met een aantal suggesties zijn we ook al bezig.”

“Kwartiermaker gaat aan de slag”
Wijnja: “Er is de afgelopen periode al veel gebeurd, en de komende tijd gaat er nog meer gebeuren. Zo gaat vanaf 1 januari een kwartiermaker aan de slag om alles op te bouwen. Het betrekken van de vakbonden loopt inmiddels. Ook willen we kijken naar de mogelijkheid om mensen voldoende uren te bieden, zodat ze alleen maar bij de gemeente hoeven te werken. Met de huidige situatie op de arbeidsmarkt moeten we sowieso hard aan de slag gaan om voldoende gekwalificeerd persoon te vinden. Het voorstel is om de gemeenteraad in januari verder te gaan informeren over de situatie.”