SchilderijOpReis komt na bijna tien jaar weer tevoorschijn in Soedan: “Mijn ogen vielen uit mijn hoofd”

Een schilderij van de Groningse kunstenaar Michiel Thijssing is al ruim zeventien jaar op reis. In 2013 verdween het schilderij van de radar, en onlangs is het weer opgedoken.

Hoi Michiel! Hoe bijzonder is dit verhaal?
“Ja, heel erg bijzonder. Jarenlang wisten we niet precies waar het schilderij was. We wisten wel ongeveer waar het zich bevond, maar sinds een aantal weken is het weer actief op reis. En daarbij kan er gewerkt worden aan het eigenlijke doel van het werk, om mensen blij te maken of om troost te bieden. Zo is het indertijd bedacht.”

Om dit verhaal goed te begrijpen is het denk ik goed om terug te gaan naar het jaar 2004 …
“Toen is het idee ontstaan om dit schilderij te maken inderdaad. Eigenlijk is er qua situatie, in vergelijking met nu, niet zoveel veranderd. Want ook toen stond de wereld in brand. Na de aanslagen op 9/11 was Amerika een oorlog begonnen in Irak, werd er een strijd uitgevochten in de Darfur-regio in Soedan en was er de gijzeling in het Russische Beslan. Tsjetsjeense rebellen gijzelden daar tientallen leerlingen op een school. Het Russische leger ging over tot een bevrijdingsactie waarbij de bestorming volledig verkeerd af liep: 186 kinderen kwamen om het leven. Ik dacht, verdikkeme, wat een ellende is er in de wereld. En toen ben ik het schilderij ‘Let’s make the world better with more color and love’ gaan maken.”

Een schilderij als hoop in bange dagen?
“Ja, als een soort tegenreactie van alle ellende. Maar ik wilde er ook iets mee doen. Ik dacht, misschien kan ik Greenpeace er in betrekken. Maar na een brainstormsessie met vrienden zeiden zij, je moet dit schilderij op reis laten gaan. Het is een ontzettend mooi werk. En zo is het idee ontstaan. We hebben daar een aantal voorwaarden aan gesteld. Zo moet het schilderij om de maand van eigenaar verwisselen, het moet op de betreffende locatie blijdschap of troost bieden, en de locatie waar het zich bevindt moet gemeld worden op een website.”

De reis begon in de voormalige bibliotheek aan de Oude Boteringestraat …
“Ik zal je eerlijk zeggen dat ik er een hard hoofd in had. Op het schilderij staat bijvoorbeeld de boodschap ‘je mag me meenemen’. Ik dacht, dit werk belandt op een studentenkamer. Studenten hangen het boven de bank in hun huiskamer in de hoop dat ik als kunstenaar later een Picasso blijk te zijn, waarmee zij gelijk hun pensioen in orde hebben. Maar het liep anders.”

Het heeft een hele reis afgelegd hè?
“We weten niet alles. Ik weet bijvoorbeeld dat het in het Hoendiephuis heeft gehangen, een plek waar jonge daklozen worden opgevangen. Het heeft bij de Suikerunie gehangen. Het heeft in de huiskamer gehangen van een familie die op dat moment ontzettend veel steun kon gebruiken. Op een gegeven moment is het in Antwerpen opgedoken, weer terug naar Groningen gekomen, en uiteindelijk is het via Istanbul naar Soedan gereisd. Dit gebeurde in het jaar 2007.”

Je had er een hard hoofd in, maar dit had je waarschijnlijk nooit verwacht …
“Nee joh. Ik vond Zwolle al ver. En je droomt dan van locaties als het Vrijheidsbeeld in Amerika of het Rode Plein in Moskou. Maar het kwam terecht in Soedan. Bijzonder, omdat dat één van de conflictgebieden was dat de aanleiding was om het schilderij te maken. In Soedan heeft het op een basisschool gehangen, had het een plek op het Franse consulaat en uiteindelijk kwam het in 2013 bij kunstenaar Rashid Diab terecht. In Soedan is dat een bekende kunstenaar. Maar daarna verdween het schilderij van de radar.”

En nu bijna tien jaar later is het weer opgedoken …
“Dat is te danken aan Marga, zij is de moeder van Miranda waar het schilderij in 2006 is terechtgekomen. Miranda is getrouwd met een Soedanese man, Aladin. Sinds het schilderij in 2007 in Soedan gekomen is zij degene die het project bewaakt in Sudan. Aladin’s moeder is meer dan een maand geleden overleden en hij moest naar naar de Soedanese hoofdstad Khartoem om daar zaken te regelen na het overlijden. Tijdens deze reis heeft Aladin het schilderij naar zijn zus gebracht. Daarop is het kunstwerk weer aan een reis begonnen. Ik kreeg daarop een berichtje van Marga met dit nieuws, en ik kon het niet geloven. Mijn ogen vielen zowat uit mijn hoofd. Het bericht van het overlijden van de schoonmoeder van Miranda viel samen met het overlijden van mijn eigen schoonmoeder. Een bizar toeval. Het schilderij had dus ook op mezelf een helende werking.”

Feit is dus dat het schilderij nog altijd doet waar het voor bedacht is …
“Ja. En dat is bijzonder. En ik hoor ook bijzondere verhalen. Want het schilderij was bijna in Amerika geweest. In 2013 is het dus bij Rashid Diab terecht gekomen, en als het niet zo groot was, was het als handbagage meegenomen naar New York. Voor je beeld, het kunstwerk is tachtig bij honderd centimeter. Anders had het nu waarschijnlijk op een plek in Amerika gehangen.”

Heb je enig idee hoe dit afloopt?
“Ik hoop dat het werk nog heel veel mensen blij mag gaan maken. Ook vandaag de dag is er nog veel ellende in de wereld. Ik hoop dat mijn schilderij families troost kan bieden, of een glimlach. En dat is ook de boodschap die ik mensen mee wil geven. Stuur eens een kaartje naar iemand die het kan gebruiken. Die wat aandacht verdient. Of doe eens boodschappen voor je oude buurman die slecht ter been is. Iedereen kan de wereld een klein beetje beter maken.”

Je beschrijving roept wel wat vragen op. Want het schilderij heeft een lange reis achter de rug. Hoe staat het met de kwaliteit van het werk?
“Dat kan ik niet precies zeggen, maar op foto’s ziet het er erg goed uit. Ik weet bijvoorbeeld ook dat het op de reis naar Soedan in een houten kist is vervoerd. Het is dus met zorg en aandacht overgebracht naar Afrika.”

Eerder liet je weten dat je bang was dat studenten het in hun huiskamer zouden hangen, voor mocht er een nieuwe Picasso opstaan. Is Michiel Thijssing al een Picasso?
“Hahaha. Nee. Sterker nog, ik ben een kunstenaar in ruste. Ik werk momenteel in het onderwijs. Door keuzes in het leven was er op een gegeven moment geen tijd meer om kunstwerken te maken. Maar ik zal je eerlijk bekennen dat door deze aandacht, en nu het schilderij weer op reis is, dat het wel heel erg begint te kriebelen. Ik ga het in de toekomst dan ook zeker weer oppakken.”

De reis van het schilderij is via deze pagina op Facebook te volgen.

OOG Tv maakte indertijd, bij de start een reportage over het kunstwerk: