Column Benno de Jongh | De geoorde fuut

Het dossier van De Suikerzijde leest als het boek over het onvermogen van bestuurlijk Nederland om een groot bouwproject van de grond te krijgen. Uiteindelijk komen die vijfduizend woningen op het Suikerunieterrein er vast wel. Maar mensenkinderen, wat een gedoe.

We gaan het hier niet hebben over Stef Blok, misschien wel de arrogantste minister van het afgelopen decennium, ondanks de geduchte concurrentie van Henk Kamp en Hugo de Jonge. ‘De woningmarkt is klaar’, mompelde de studentikoze Blok zelfvoldaan, zich totaal niet bewust van wat zich in de echte wereld afspeelt. Of juist wel, wat zijn beleid om verhuurders in alle gevallen boven woningzoekenden te stellen, des te cynischer zou maken.

We gaan het hier ook niet hebben over de gemeente Groningen, die in 2009 al prioriteit had kunnen maken van woningbouw op het Suikerunieterrein, maar in navolging van de landelijke politiek geen enkele haast leek te hebben. Ook gaan we het niet hebben over de personeelstekorten bij de beroepsgroepen die daadwerkelijk iets bijdragen, zoals bouwvakkers, ingenieurs en constructeurs. En we moeten het ook maar niet hebben over de eis van studenten om ook een paar honderd van de sociale huurwoningen toegewezen te krijgen, als gevolg van de eindeloze groei van het aantal buitenlandse studenten.

We gaan het ook niet hebben over het nutteloze treinstationnetje dat bij de Suikerzijde moet verrijzen, slechts enkele kilometers van het Hoofdstation. U weet wel, het stationnetje dat Groningen van het Rijk krijgt toegeworpen, als ware het een kluifje, in de hoop dat het Noorden eindelijk even stopt met het eindeloze gezeur om de Lelylijn. We moeten het ook maar niet hebben over de inspraak van omwonenden, die zoals gebruikelijk gekenmerkt werd door de in bestuurlijke kringen maar al te bekende drie i’s: invite, instruct and ignore.

Een hoop gedoe dus. En dan ligt de Suikerzijde nog niet eens vlakbij een Natura-2000-gebied, moet je nagaan. Als er in Nederland een huis gebouwd wordt, levert dat niet alleen werkgelegenheid op voor de architect en bouwvakkers. Ook diverse bestuurslagen, de rechterlijke macht én allerlei beroepsbezwaarmakers zijn er uren, dagen, weken zoet mee. Mede mogelijk gemaakt door de belastingbetaler en de Postcode Loterij. Jammer alleen dat er amper meer mensen in dit land zijn die een muurtje kunnen metselen. Maar ook daar gaan we het nu niet over hebben.

Waar we het wél over moeten hebben? Nou, over de onverbiddelijke ster van de show: de geoorde fuut. Als het dossier van de Suikerzijde leest als het failliet van bestuurlijk Nederland inzake woningbouwprojecten, dan is deze vogel het hoofdpersonage. Je kan van de geoorde fuut houden of ‘m haten, of alles tegelijkertijd. Het is hoe dan ook de prefecte protagonist.

In geen ander land spelen dieren zo’n belangrijke rol in bouwprojecten als in Nederland. In India is de koe heilig en in Thailand de olifant. In Nederland wordt de heilige status instant toegekend aan alle onbekende, kleine dieren die zich toevallig hebben genesteld in de buurt van een aspirant bouwplaats. De geoorde fuut is voor Groningen wat de zandhagedis is voor Berg en Dal. En wat de kamsalamander is voor Angeren. Rozenburg heeft de kleine modderkruiper, Nieuwstadt de korenwolf en de Betuwe heeft de rugstreeppad. Dan is er nog de das in Wijchen en de kiewpootkreeft in Zevenaar. De lijst van dieren die huizenbouw of andere bouwprojecten in de weg staan is eindeloos. Maar de geoorde fuut is speciaal. Want de geoorde fuut is van ons.

De geoorde fuut is een trekvogel met een zwarte kop en een goudgele oorpluim.  Zijn ondersnavel is licht naar boven gebogen. De vogel komt voor in Noord-Amerika, Turkije, Japan, zuidelijk Afrika en in de buurt van Hoogkerk. Hij eet voornamelijk kleine vissen, schelpdieren, insecten en Groninger worst. De geoorde fuut staat bekend om z’n ietwat stugge karakter. Hij legt vier geelachtige, witte eieren, die in drie weken worden uitgebroed in een drijvend nest tussen de vegetatie, bij voorkeur vlakbij plekken waar een suikerbietenfabriek heeft gestaan.

De geoorde fuut – niet te verwarren met de kuifduiker – is misschien geen bedreigde vogel, en zelfs niet echt zeldzaam, maar een prachtbeestje is het wel. Hij komt weliswaar in veel andere delen van de wereld voor, maar hij voelt zich het meeste thuis in het westelijk deel van Stad. Dat zie je gewoon. Het is een typisch Groningse vogel: eentje die niet houdt van al te veel poespas. Hij wil rustig eten, paren en broeden.

De talloze milieuclubs die zich hebben verenigd in de Natuur en Milieufederatie Groningen herkennen veel van zichzelf in de geoorde fuut. Ook zij vechten tegen de ‘vooruitgang’, die in werkelijkheid vooral ten koste gaat van de schoonheid van natuur en milieu. Onder de Milieufederatie zijn bekende organisaties als Het Groninger Landschap, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. En ook iets minder bekende clubs als Stichting Nationaal Landschap Middag-Humsterland, Stichting Tinalinge Plus, Stichting Velt afdeling Groningen, het Vleermuisnetwerk en de Lopster Energie Coöperatie.

Al vele tientallen jaren maken deze milieuclubs hun liefde kenbaar voor de geoorde fuut. Eenmaal per jaar houden de bestuursleden van de Milieufederatie een bedevaart naar zuidelijk Afrika, waar de geoorde fuut, Zijn Naam is groot, met honderden tegelijkertijd foerageert. Er zijn yells bedacht om de geoorde fuut liefdevol toe te roepen, zonder het diertje te storen natuurlijk. Aan de wanden van de zit-, eet- en slaapkamers in de huizen van de bestuurders van de milieuverenigingen hangen grote olieverfschilderijen van de geoorde fuut. Naar verluidt is er een lobby gaande om het Peerd van Ome Loeks te verwijderen en daarvoor in de plaats een zeventien meter hoog standbeeld van de geoorde fuut, Zijn Naam zij geprezen, neer te zetten.

Dat de geoorde fuut zichzelf heel goed kan redden en op veel andere plaatsen kan broeden, doet niet ter zake. Dat 10.000 mensen langer moeten wachten op een woning is misschien vervelend, maar dat is niet de kern van de zaak. Want de geoorde fuut, Vrede zij met Hem, zal voor niemand wijken.

Benno de Jongh is freelance journalist, onder meer bij RTV Noord en voor verschillende schaakwebsites en -bladen. Benno schrijft wekelijks een column over een relevant onderwerp uit de gemeente Groningen. Heb jij een goed onderwerp waar Benno aandacht aan moet besteden? Of wil je iets kwijt over de columns? Stuur dan een mail naar benno@oogtv.nl