Gemeentebestuur zoekt naar mogelijkheden om fraude energielabels aan te pakken: “Lastige spagaat”

Het gemeentebestuur zoekt naar mogelijkheden om de bouwfraude bij energielabels aan te pakken. Dat heeft wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA) van Wonen woensdagmiddag laten weten.

Van Niejenhuis reageerde daarmee op vragen van CDA-woordvoerder Izaäk van Jaarsveld: “De volkshuisvesting is nog steeds een woningmarkt. We zien voorbeelden van mensen die 21, 22, 23 of 24 jaar oud zijn en nog in hun ouderlijk huis wonen. Ondertussen zien we dat vastgoedinvesteerders miljoenen verdienen met het sjoemelen met energie-indexen bij de verhuur en verkoop van huurwoningen in de gemeente. Als fractie willen wij weten wat de gemeente hier tegen doet. Grijpen we in? En hoe grijpen we in? En kunnen we het heft in eigen handen nemen, als aanvulling op de punten waar het Rijk in haar controlerende functie tekort schiet?”

Wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA): “Formeel hebben wij geen positie”
Van Niejenhuis: “Het is van den zotte dat er veel mensen zijn die moeite hebben om een plek te vinden, en wanneer ze een woning hebben dan ook nog teveel huur blijken te betalen. U vraagt of we als gemeente bereid zijn om acties te ondernemen. Formeel hebben wij geen positie. In een eerder stadium, toen dit onderwerp ook ter sprake kwam, hebben we contact gezocht met de Inspectie Leefomgeving en Transport, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het Openbaar Ministerie. Op dit moment moet ik constateren dat het nog niet goed gelukt is om het los te trekken en om het in een actie te krijgen.”

“Onderzoek wat we wel kunnen doen in de bevoegdheden die we hebben”
De wethouder vertelt verder: “De publicatie van stadsblog Sikkom van afgelopen week over dit onderwerp helpt dan wel enorm. Daarmee wordt dit onderwerp geagendeerd, en door dit artikel spreken wij er nu hier over. Voor ons is dit aanleiding om nog een keer contact op te nemen met de partijen die ik al noemde. Daarbij zullen we aangeven dat we als partijen dit samen moeten aanpakken. Dat er een gesprek ontstaat met wie wat gaat doen. Ondertussen zullen wij als gemeente gaan onderzoeken wat we wel kunnen gaan doen in de bevoegdheden die wel tot ons palet behoren.”

Tweede Kamer
Van Niejenhuis geeft aan dat er een rol is weggelegd voor de politieke fracties: “Volgende week wordt er in de Tweede Kamer gesproken over de Wet Goed Verhuurdersschap. Daar ligt een taak voor u. Als voorbeeld. Wanneer een Huurderscommissie op dit moment constateert dat een energielabel niet klopt, dan wordt dit niet aangepast. Het gevolg is dat een nieuwe lichting studenten het volgende jaar opnieuw teveel betaald. Het wordt geconstateerd, maar er is op dit moment geen ruimte om het aan te passen. Daarom zou het heel praktisch zijn als deze mogelijkheid er wel gaat komen.”

“Lastige spagaat”
“U vraagt ook of wij samenwerken met deze sjoemelende vastgoedverhuurders. Ik kan me voorstellen dat als zij een vergunning indienen voor de ombouw van een kantoor naar een gebouw met een woonfunctie, dat er wordt samengewerkt. Dat is gelijk ook de lastige spagaat waarin we verkeren. Er zijn veel spoedzoekers, mensen die snel een woning nodig hebben. Daarom komt het voor dat we soms ook zaken doen met deze ondernemers om mensen maar onderdak te geven. Naar aanleiding van het artikel is het heel goed om alles nog eens opnieuw in kaart te brengen: met wie werken we samen, en willen we dat eigenlijk wel?”

Rik Heiner (VVD): “Kunnen we de samenwerking niet opschorten?”
Rik Heiner van de VVD: “Maar deze malafide verhuurders. Kunnen we de samenwerking met deze mensen niet opschorten tot het Openbaar Ministerie met een uitspraak komt?” Van Niejenhuis: “Dat zou zo moeten zijn. Maar dat moet eerst vastgesteld worden. We kunnen niet op basis van een krantenartikel acteren. Er is onderzoek nodig. En wanneer de onderzoeksresultaten er zijn kun je werken aan een reactie.”

“We kunnen niet alle informatie delen”
Heiner: “Als dit onderzoek is afgerond, als het in kaart is gebracht, kan de raad dan op de hoogte worden gebracht?” Van Niejenhuis: “Uiteraard. Maar daarbij zullen we wel een afweging moeten gaan maken in welke informatie wel wel en welke we niet kunnen doen.”

Steven Bosch (Student & Stad): “Financieel bijspringen bij contra-expertises?”
Ook fractievoorzitter Steven Bosch van Student & Stad heeft een vraag aan de wethouder: “Een belangrijk onderdeel van het tegengaan van fraude is de constatering hiervan en de uitvoer van een contra-expertise. Dat is nu vrij duur. Als het Openbaar Ministerie zegt te weinig bewijs te hebben, is de gemeente dan bereid om financieel bij te springen om de contra-expertise te bekostigen?”

“Contra-expertises vraagt veel aan capaciteit”
De wethouder: “Dit soort zaken worden al meegenomen in de inspecties die we al uitvoeren. Bij nieuwbouw is dit vrij makkelijk. Je stapt een woning binnen en omdat de wanden nog niet zijn afgewerkt heb je snel een beeld. Bij bestaande bouw is het lastiger. Het uitvoeren van meer contra-expertises vraagt wat aan capaciteit. Daarom lijkt het mij zinvol om in gesprek te gaan met partijen. Wie heeft welke verantwoordelijkheid. Wat kunnen we als gemeente doen? Eerst in kaart brengen en in het bestaande handhavingsprogramma meenemen.”

“Meer contra-expertises betekent dat we andere taken niet meer uit kunnen voeren”
Bosch: “Het is mijn politieke mening, maar als er al vier jaar lang grootschalige fraude wordt geconstateerd. Is het dan niet gewoon tijd om die extra stap te zetten? Om te zeggen: we gaan het komende jaar honderd contra-expertises uitvoeren? Als een soort van eerste stap?” Van Niejenhuis: “Ik kan mij niet uitlaten over aantallen. Als de gemeenteraad wil dat we dit doen, dan doen we dat. Maar dat zal betekenen dat we andere taken niet meer uit kunnen voeren. De afdeling die contra-expertises uit kan voeren is onderbemand, waarbij men nu al keihard werkt. Je zult dan keuzes moeten maken.”

“Moeilijke afweging”
Van Jaarsveld geeft aan dat hij de wens heeft om snel over dit onderwerp in debat te gaan. Daarbij is het volgens de politicus belangrijk dat er rekening moet worden gehouden met de spagaat die in de reactie van de wethouder duidelijk naar vore komt: “Dat is een moeilijke afweging.” Het onderwerp werd vorig jaar al aan de orde gesteld door de fractie van de SP.