“Het is niet de vraag of er een vuurwerkverbod komt maar wanneer”

De discussie over het afsteken van vuurwerk tijdens de jaarwisseling is in een nieuw hoofdstuk aanbeland nu ook coalitiepartij D66 in de Tweede Kamer voor een landelijk vuurwerkverbod is.

In Groningen bleven grote ongeregeldheden tijdens de jaarwisseling uit. Eén agent raakte gewond door zwaar vuurwerk en de Mobiele Eenheid moest ingezet worden in Paddepoel en Vinkhuizen waar het onrustig was. Daarnaast moesten de hulpdiensten diverse keren uitrukken voor brandjes, vernielingen, ongevallen en overlast. In dit artikel een gesprek met raadslid Terence van Zoelen van de Partij voor de Dieren en fractievoorzitter Jim Lo-A-Njoe van D66. Hoe kijken zij terug op de jaarwisseling? En hoe moet volgens hen de komende jaarwisseling gevierd worden?

Jim Lo-A-Njoe (D66): “Een vuurwerkverbod komt niet van de één op de andere dag van de grond”
Het nieuws van deze dag is dat coalitiepartij D66 in de Tweede Kamer voor een landelijk vuurwerkverbod is. Lo-A-Njoe hierover: “Tijdens de afgelopen jaarwisseling hebben we landelijk ingestemd met een verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen. Het idee hierachter was dat we wilden onderzoeken of dit ook zou leiden tot minder ongelukken en minder geweld tegen handhavers. Onze conclusie is dat dit niet het geval is. Dat is heel spijtig. Hadden we dat niet direct kunnen bedenken? Wellicht wel, maar een totaalverbod komt niet van de één op de andere dag van de grond. Daar moet ik wel bij vermelden dat dit geluid niet helemaal als een donderslag bij heldere hemel komt. Tijdens het landelijk D66-congres, op 19 november, hebben we een motie aangenomen waarbij we onze Tweede Kamerfractie hebben opgeroepen om zich in te zetten voor een landelijk verbod op het afsteken van consumentenvuurwerk vanaf de jaarwisseling 2023-2024.”

“Een lokaal vuurwerkverbod heeft geen effect”
In Groningen gold tijdens de afgelopen jaarwisseling geen vuurwerkverbod. Lo-A-Njoe: “Een vuurwerkverbod werkt alleen bij een algemeen landelijk verbod. Er waren twaalf steden in het land waar zo’n verbod wel gold, maar wat je zag was dat het geen effect had. Met zo’n verbod mag er nog gewoon vuurwerk verkocht worden en anders haalt men het wel uit een buurgemeente. En wat je zag was dat er in deze steden volop vuurwerk werd afgestoken.”

“Voor ons is dit het moment om te pleiten voor een landelijk vuurwerkverbod”
Toch bleven grootschalige incidenten in Groningen uit. Lo-A-Njoe: “Daar ben ik blij om. Maar je kunt niet zeggen dat er helemaal niets is gebeurd. En daarnaast moet je ook verder kijken. In Den Haag zijn twaalf agenten gewond geraakt. En er zijn talloze vuurwerkslachtoffers. Voor ons is dit het moment om te pleiten voor een landelijk vuurwerkverbod. De politie vraagt er al jaarlijks om, en daar zijn wij niet doof voor. Wij sluiten ons dan als fractie ook aan bij het landelijk geluid.”

Terence van Zoelen (PvdD): “Het land is een oorlogszone waarbij dieren trillend in hoekjes wegkruipen”
Terence van Zoelen van de Partij voor de Dieren is blij met het geluid van zijn collega: “Ik ben verheugd met dit nieuws. Ik hoop dat het genoeg is. De VVD, CDA en ChristenUnie in Den haag zijn aarzelend als het gaat om een algeheel verbod.” Van Zoelen hoopt dat een verbod er ook snel komt. “Om verschillende redenen. Als we kijken naar huisdieren, dan is het eigenlijk niet te doen. Tijdens de jaarwisseling verandert het land in een oorlogszone waarbij honden, katten en andere dieren trillend in een hoekje wegkruipen. Ondertussen lees ik berichten over meerdere agenten die gewond zijn geraakt. Mensen die op het moment van euforie geen grenzen kennen en hulpverleners belagen. Ik ben ook heel blij dat de politie zich nu duidelijk uitspreekt hierover.”

“Meer en meer mensen vinden het geen leuke dag meer”
“En ook voor veel mensen is het geen leuke dag meer. Je ziet in de samenleving een verschuiving waarbij steeds meer mensen zich storen aan het geknal. Geknal dat veel leed veroorzaakt, en dan vraag ik mij af of je dit moet willen. Ik zag bijvoorbeeld een bericht dat een 11-jarig jongetje zijn oog en hand heeft verloren door vuurwerk. Een jong leven wordt verwoest. Willen we daar mee door gaan? Het is niet de vraag of er een vuurwerkverbod komt maar wanneer. Dat heeft onze burgemeester ook al heel duidelijk gezegd.”

Tekst gaat verder onder de video:

Op de Grote Markt werd op Oudejaarsavond een aftelmoment georganiseerd. Het zijn de eerste schreden op het vlak van de jaarwisseling van de toekomst. Video: Noordermedia

Terence van Zoelen (PvdD): “Een lichtshow of een show met drones zorgt voor verbinding”
In Groningen sorteert men al voorzichtig voor op de jaarwisseling van de toekomst. Op de Grote Markt vond op Oudejaarsavond een aftelmoment plaats waarbij er verschillende toespraken waren, muzikale optredens en een lichtshow. Van Zoelen: “Als raad hebben we ons hier het afgelopen jaar voor ingezet en we hebben hier geld voor uitgetrokken. Het aftelmoment vond plaats in combinatie met Poetry by Night en diverse activiteiten in de wijken. Dat we hier mee aan de slag zijn gegaan is heel belangrijk omdat je met alternatieven moet komen: jongeren moeten zich niet vervelen. Er moet iets zijn om naar toe te gaan. Een lichtshow of een show met drones zorgt voor verbinding. En daar kun je nog veel meer uithalen. Door middel van een stappenplan kun je naar een vuurwerkvrije jaarwisseling toewerken, waarbij je ook wellicht iets kunt leren van andere steden.”

Lichtprojecties
De voorbeelden hoe andere steden hun jaarwisseling inrichten zijn legio. OOG Tv keek het afgelopen jaren verschillende keren in Dublin waar het gemeentebestuur Dublin Winter Lights organiseert: van half-november tot 1 januari waren er lichtprojecties en -shows te zien op zeventien verschillende locaties in de Ierse hoofdstad. Wandelroutes voerden langs de projecties. Behalve lichtshows stonden er ook displays opgesteld waar gedurende het evenement de portretten van mensen op te zien waren die het afgelopen jaar veel voor hun gemeenschap hebben betekend.

Tekst gaat verder onder de video

In de Ierse hoofdstad Dublin wordt het jaar traditioneel afgesloten met lichtprojecties en -shows op diverse locaties in de stad. Video: Dublin City Council

Jim Lo-A-Njoe (D66): “Sommige mensen vinden vuurwerk ook mooi, daarom zien wij een centrale vuurwerkshow wel zitten”
Lo-A-Njoe: “Mijn collega van de Partij voor de Dieren, en ook GroenLinks, willen mogelijk helemaal geen vuurwerk meer zien. Als partij realiseren wij ons dat er ook mensen zijn die het mooi vinden om vuurwerk te zien. Wellicht kunnen we een centrale vuurwerkshow organiseren? Dat zou al enorm helpen qua uitstoot van schadelijke stoffen omdat er dan naar verwachting veel minder particulier vuurwerk wordt afgestoken. En als je het centraal organiseert maakt het zo’n evenement ook controleerbaar en beheersbaar. Een spectaculaire lichtshow is mogelijk ook een optie en heeft daarbij als voordeel dat we dieren niet onnodig opschrikken met het geknal. En daarbij moeten we niet alleen kijken naar de binnenstad, maar ook naar wijk- en dorpsniveau. Bijvoorbeeld het carbidschieten. Dat is een traditie in veel dorpen die we graag zouden willen respecteren, maar ook daar graag op een veilige centrale plek en dit laten doen door ervaren mensen.”

“De inwoners aan het woord laten”
En de fractievoorzitter van D66 heeft nog een boodschap: “Het is misschien ook wel goed om de mensen aan het woord te laten. Hoe willen de mensen in de gemeente Groningen de jaarwisseling vieren? Wij kunnen alles wel beslissen en bepalen vanuit het Stadhuis, maar het is ook belangrijk dat de mensen zich uit kunnen spreken over wat zij willen.”