Liveblog eindrapport gaswinningsenquête (gesloten)

De parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen presenteerde vrijdagmiddag haar rapport in boerderij De Diek’n in Zeerijp. In dit liveblog hielden we je op de hoogte van de gebeurtenissen en de reacties op het rapport.

Het liveblog van vrijdag is gesloten. Lees hieronder nog eens rustig terug hoe de dag waarop de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen haar eindrapport bekend maakte is verlopen.

22.15 uur:

De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) zegt zich te realiseren dat ‘wij als bedrijf een belangrijke rol hebben gespeeld’ in het laten ontstaan van de crisis door de gaswinning.” Dat meldt de NOS. De NAM gaat niet concreet in op de aanbeveling in het rapport dat het bedrijf zijn claim moet laten vallen op het gas dat nog in de Groningse bodem zit.

Shell en ExxonMobil, die beide voor de helft eigenaar zijn van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), zien de parlementaire enquête als ‘een belangrijke mijlpaal’, maar gaan nog niet in op wat het rapport voor gevolgen heeft voor de bedrijven zelf. Men wil het rapport eerst goed bestuderen.

Marjan van Loon, president-directeur van Shell, uit waardering voor het werk dat door de commissie is verricht. Ze zegt dat Groningen is tekortgedaan: “Het is goed dat de enquêtecommissie de Groningers centraal heeft gesteld. Groningers droegen een groot deel van de lasten van de gaswinning en zagen slechts een klein deel van de lusten terug.”

Ook erkent Van Loon dat Shell, ExxonMobil en de overheid niet goed geluisterd hebben naar de mensen in Groningen toen zij hun zorgen uitten over de veiligheidsrisico’s van de gaswinning.

19.00 uur:

Een delegatie van Groningse bestuurders presenteert maandag tijdens een persconferentie in Nieuwpoort, Den Haag, haar visie over maatregelen die nodig zijn om herstel en perspectief te bieden aan het aardbevingsgebied. Dit naar aanleiding van het vernietigende rapport van de parlementaire enquêtecommissie over de manier waarop de landelijke politiek omging met de gevolgen van de aardbevingen.

Het gaat onder meer om Commissaris van de Koning René Paas, burgemeester Koen Schuiling van Groningen en Johan Remkes, voorzitter van het Nationaal Programma Groningen. Ze reizen naar Den Haag vanwege één van de aanbevelingen van de enquêtecommissie, namelijk dat Groningers zelf zeggenschap moeten hebben over de maatregelen die het rapport aanbeveelt.

De commissie stelt dat Den Haag en de NAM het belang van de Groningers jarenlang genegeerd hebben omdat de opbrengsten van de gaswinningen voorrang kregen. Daarom moeten nu forse investeringen in de regio worden gepleegd, moeten het schadebeleid en de versterking van gebouwen en woningen verbeterd worden.

Volgens premier Mark Rutte zal het nog enige tijd duren voordat het kabinet met een inhoudelijke reactie op het rapport komt. Het bijna tweeduizend pagina’s tellende rapport moet eerst goed bestudeerd worden.

16.28 uur:

“Als je dit zo achter elkaar leest, dan blijft het ongelofelijk dat het zo ver heeft kunnen komen en dat de overheid Groningers niet heeft beschermd. Daar moet verantwoording over worden afgelegd.” Dat schrijft PvdA-Kamerlid Henk Nijboer, in een uitgebreide reactie op het rapport van de bevingscommissie.

Het rapport van de enquêtecommissie laat volgens Nijboer zien hoe het zo ver is gekomen: “Dat geld boven alles ging en de veiligheid door de overheid en de NAM ondergeschikt werden gemaakt. Tot op de dag van vandaag zijn Shell en Exxon bezig met processen en het afwentelen van kosten op de Staat, in plaats van recht te zetten wat zij fout deden. Typerend is dat pas nadat bestuurders aansprakelijk werden gesteld zij in actie kwamen. Niet om Groningers recht te doen, maar om aansprakelijkheid af te wenden.”

De PvdA steunt volgens Nijboer het statement dat er een ‘ereschuld’ is aan Groningen: “Schade, herstel en versterking moeten eindelijk fatsoenlijk gaan plaatsvinden. Maar er moet ook geïnvesteerd worden in de voorzieningen, leefbaarheid en verduurzaming van de dorpen. De sociale spanningen, ongelijke behandeling en het eindeloze leed rechtvaardigen dat. En bovenal dat Groningers zelf de toekomst in handen krijgen over hun dorpen.”

16.05 uur:

15.31 uur:

Nationaal Coördinator Groningen: ‘Extra stimulans om versterking te verbeteren’

“Wat goed dat de Groningers vandaag de erkenning krijgen die ze verdienen”, stelt Regina Bouius-Riemersma (Nationaal Coördinator Groningen) over de uitkomsten van het rapport. “Tegelijkertijd begrijp ik dat bewoners aangeven dat dit vooral een bevestiging is van wat ze al lang weten. Maar voor ons is het wel weer een extra stimulans om de versterking te verbeteren.”

Bouius-Riemersma volgde de presentatie samen met het Groninger Gasberaad in het dorpshuis van Garmerwolde. Daarna vertrok de Nationaal Coördinator naar het versterkingspunt in Ten Boer en sprak bewoners en medewerkers over het eindrapport. “Dat is ook waar we de komende tijd meer op gaan inzetten”, aldus Bouius-Riemersma. “Vanuit de versterkingspunten willen we in gesprek zijn en blijven met de bewoners.”

15.15 uur:

Voor wie de gehele presentatie van het eindrapport van de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen nog eens terug wil kijken. Hieronder is de presentatie in zijn geheel terug te zien.

14.50 uur:

De NAM en Shell vinden dat het bedrijf te weinig heeft geïnvesteerd in de leefbaarheid van het gaswinningsgebied. Dat laten het moeder- en dochterbedrijf achter de gaswinning weten in een reactie. Marjan van Loon, president-directeur van Shell Nederland stelt: “Groningers droegen een groot deel van de lasten van de gaswinning en zagen slechts een klein deel van de lusten terug. Groningen is tekortgedaan. De betrokken partijen, ook Shell, hebben niet goed genoeg geluisterd naar de mensen in Groningen toen zij hun zorgen uitten over de schades aan hun huizen en over de veiligheidsrisico’s van de gaswinning. Wij hebben hier als bedrijf belangrijke lessen te leren.”

ExxonMobil spreekt in een reactie over een ‘belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van de Groningse gasproductie, de aardbevingen en de impact op de regio. Het fossielconcern hoopt dat het rapport ‘meer inzicht zal bieden in de rollen en verantwoordelijkheden van degenen die betrokken zijn bij het Gasgebouw en voor Groningen en zijn inwoners.

 

14.35 uur:

“De conclusie is heel ernstig”, aldus staatssecretaris Vijlbrief van Mijnbouw. In een eerste reactie laat Vijlbrief duidelijk merken dat vandaag niet de dag is voor ‘Haagse discussie’, maar voor herkenning. “Dat herkennen van het leed is het belangrijkste”, aldus Vijlbrief.

Vijlbrief stelt met een moeite te hebben gekeken en geluisterd naar de conclusies van het rapport: “Ik had een soort wrok”, aldus Vijlbrief. “Ik merkte het aan mijn ademhaling, dat was wat ik voelde. Ik voel schaamte over wat hier gebeurd is. Daar moeten we iets aan gaan doen, maar vandaag is niet het moment voor politiek.”

De staatssecretaris stelt het gevoel van de Groninger, na de presentatie van het rapport, te herkennen: “Ik ben al een jaar staatssecretaris, ik zit al een jaar in Loppersum. Ik herken het gevoel van ‘eerst zien dan geloven’ heel goed. De Groningers moeten niet vertrouwen op beloften, of op een rapport. Groningers moeten vertrouwen op daden”

14.25 uur:

14.15 uur:

14.10 uur:

Kamerlid Pieter Omtzigt pleit na het lezen van het rapport voor de aanpak van de ‘dieperliggende oorzaken: “Anders zullen we van onderzoek naar enquête struikelen. Daarmee zullen de inwoners van Nederland niet geholpen zijn. Ik ben benieuwd naar de reacties van de hoofdrolspelers en de reflectie op hun handelen, inclusief de zaken die zij niet in de verhoren verteld hebben.”

13.55 uur:

13.52 uur:

Het Humanistisch Verbond pleit, na de presentatie van het eindrapport voor structurele geestelijke verzorging voor Groningers in het aardgaswingebied. “De aardbevingsproblematiek in Groningen heeft veel menselijk leed veroorzaakt”, vertelt Robbert Bodegraven, directeur van het Humanistisch Verbond. “Tien jaar lang stress, machteloosheid en wantrouwen los je niet één twee drie op. Deze mensen hebben dringend structurele geestelijke verzorging nodig, voor de korte- en langetermijneffecten van deze crisis.”

13.45 uur:

De Statenfractie van D66 zoekt in haar reactie op het rapport oplossingen: “Een fundamenteel betere schadeafhandeling, versterking van onze woningen en het stoppen met de gaswinning, zo snel als mogelijk”, aldus Statenlid Peter Gerrits. “Daarnaast willen we dat Groningen aan de toekomst kan bouwen. Een toekomst zónder gaswinning, maar met duurzame werkgelegenheid, goed en veilig wonen en een goede bereikbaarheid van de hele provincie. Groningen is voor altijd dichtbij.”

13.35 uur:

Agnes Mulder laat namens de Tweede Kamerfractie van het CDA weten dat ‘Den Haag’ aan het werk is gezet door de commissie.

 

13.21 uur:

Geert Wilders, leider van de Partij Voor de Vrijheid, ziet maar één eindschuldige voor het debacle rond de Groningse gaswinning. En die moet zijn biezen pakken:

13.09 uur:

De fractie van GroenLinks in de Provinciale Staten komt vrijdagmiddag niet met oplossingen voor de problemen in Groningen, als gevolg van de gaswinning. “Dat heeft geen zin”, aldus fractievoorzitter Hendri Meendering. “Oplossingen staan of vallen niet met de presentatie van de uitkomsten van de Parlementaire Enquêtecommissie. Wel is duidelijk geworden dat het totaal anders moet en dat de Haagse overheid verantwoordelijk is, zeker voor de vele misstanden in het verleden, maar ook voor de toekomst.”

Volgens Meendering staat er in het rapport weinig nieuws: “Het woord veiligheid stond niet in de Haagse ‘Van Dale’. Dat is nu wel heel duidelijk geworden. Het woord vertrouwen stond er ook niet in.”

13.04 uur:

De Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie wil een zorgvuldig vervolg’ aan de conclusies van de enquêtecommissie. “Allereerst in het gesprek en de ontmoeting in Groningen”, aldus fractievoorzitter Mirjam Bikker .“Daarna volgt het debat met de commissie en het kabinet om de belangrijke lessen te leren voor de toekomst. Juist in het licht van het herstel dat we zoeken, zodat de inwoners van Groningen zien dat deze enquête niet bij woorden blijft, maar daadwerkelijk een vervolg krijgt gericht op nieuw perspectief.”

13.01 uur:

Tekenend, vindt Floor Bremer (Politiek verslaggever RTL Nieuws).

12.55 uur:

PvdA-Kamerlid Julian Bushoff laat weten ‘diep geraakt’ te zijn door het onrecht wat de Groningers is aangedaan. De oud-fractievoorzitter binnen  de Groningse gemeenteraad kreeg dat gevoel met name door de beginwoorden van commissievoorzitter Tom van der Lee:

12.50 uur:

In een eerste reactie op het eindrapport laat de Groninger Bodem Beweging weten dat het betekent dat ‘niemand nu nog om de ongelooflijk trieste waarheid over de gaswinning in Groningen heen kan’

12.45 uur:

Jesse Klaver, fractievoorzitter van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks, spreekt van een ‘een grove schending van de grondwettelijke taak van de overheid’.

12.40 uur:

De Tweede Kamer heeft het gehele rapport van de  parlementaire enquêtecommissie gepubliceerd. Wie wil weten wat de commissie precies schrijft in het tien kilogram wegende rapport, kan dat digitaal doen via deze link.

12.35 uur:

Politiek verslaggever Marloes Lemsom van EenVandaag leest in het rapport een schokkend feit. Huizen die zijn versterkt, zijn alleen veilig genoeg om Groningers bij een beving een half uur de tijd te geven om weg te komen. Daarna bestaat alsnog de kans dat het huis instort.

12.26 uur:

Collega-Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) wil dat de Nederlandse overheid verantwoording aflegt aan de Groningers: “Als je dit zo achter elkaar leest, dan blijft het ongelofelijk dat het zo ver heeft kunnen komen.”

12.20 uur:

Tweede Kamerlid Sandra Beckerman (SP) kon het niet laten om meteen met de pen in het rapport te strepen. Met name de rol van premier Rutte krijgt een penstreep.

12.15 uur:

Vera Bergkamp, voorzitter van de Tweede Kamer, neemt het rapport van de parlementaire enquêtecommissie in ontvangst.

12.12 uur:

Ook op het provinciehuis wordt meegekeken door Staten- en raadsleden uit Groningen

 

12.07 uur:

De belangen van de Groningers zijn structureel genegeerd bij de aardgaswinning, met rampzalige gevolgen voor de Groningers. Dat zegt parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen in het rapport Groningers boven Gas dat vrijdag in Zeerijp werd gepresenteerd.

Lees het bericht met de volledige conclusie van de enquêtecommissie hieronder:

12.00 uur:

Commissievoorzitter Van der Lee begint de presentatie met woorden van middelbare scholieren.

“Je wordt heel snel volwassen. Het voelt soms alsof we geen mensen zijn. Horen we nog wel bij Nederland”

11.50 uur:

Staatssecretaris Vijlbrief volgt de presentatie vanuit het Dorpshuis in Garmerwolde.