Gemeenteraad ziet niets in vouchers voor studenten: “Kans dat we energietoeslag-rechtszaak verliezen groeit”

De 3,6 miljoen euro die de gemeente Groningen van het Rijk heeft gekregen om studenten te ondersteunen in de energiecrisis kan beter nog even op de plank blijven liggen. Een plan om het geld in vouchers uit te geven ziet een meerderheid van de gemeenteraad niet zitten.

Dat bleek woensdag tijdens een verkenning van het alternatief inzetten van middelen voor de bijzondere bijstand om studenten te helpen in de energiecrisis. Raadslid Karoline de Groot van Student & Stad: “Eerder is door de raad besproken dat het geld uitsluitend voor studenten moet worden ingezet. Afgelopen week hebben wij ons hoofd gebroken hoe we dit geld het beste in kunnen zetten, waarbij we te maken hebben met verschillende richtlijnen waar we ons aan moeten houden. De beste optie lijkt een voucher van 75 euro te zijn om die aan studenten te geven waarvan ze zeven keer naar de bioscoop kunnen of drie keer een festival kunnen bezoeken. Op die manier kunnen studenten meedoen in de samenleving. Ik ben benieuwd wat de andere fracties van de voucher vinden, en als ze er niets in zien, of ze dan het geld voor andere doelen in willen gaan zetten.”

Daan Brandenbarg (SP): “Hoe weegt u het risico?”
Daan Brandenbarg van de SP: “Ik ben wel benieuwd hoe Student & Stad het risico weegt. Binnenkort komt er een uitspraak van de rechter waarbij er een kans is dat Groningen studenten moet gaan compenseren.” De Groot: “Die uitspraak ligt er al in verschillende steden. Op dit moment volgt Groningen de adviezen van het Rijk op. Wij zien nu niet het probleem dat als die situatie zich aandient, dat het Rijk niet met het geld over de brug komt.” Brandenbarg: “U denkt dat het Rijk wel bij past, en anders de gemeente bij gaat passen?” De Groot: “Klopt.”

Karoline de Groot (Student & Stad): “Studenten hebben tot op heden geen toeslag gekregen”
Brandenbarg: “Ik vind dat een bijzondere opstelling. Student & Stad klopt zich altijd op de borst dat ze erg veel rekening houden met het weerstandsvermogen van de gemeente. En nu neemt u dat risico maar.” De Groot: “We hebben die 3,6 miljoen euro van het Rijk gekregen. Studenten hebben tot op heden geen toeslag gekregen. Die 3,6 miljoen euro is bedoeld om het bij studenten terecht te laten komen. Wij vinden dat we beter nu wat kunnen doen, dan gaan afwachten.”

Hans Moerkerk (Stadspartij 100% voor Groningen): “Zijn financiële middelen niet beter dan een voucher?”
Hans Moerkerk van Stadspartij 100% voor Groningen: “Ik kan Student & Stad volgen als het gaat om het mee kunnen doen in de samenleving. Dat is belangrijk, dat vinden wij ook. Maar ik vraag mij af of studenten hiermee geholpen zijn. Zijn echte financiële middelen niet beter om in te zetten voor de energierekeningen van studenten?” De Groot: “Ja. We hebben ook gekeken naar andere mogelijkheden om niet in de vorm van een voucher te werken. Maar die optie is er niet. Deze voucher neemt niet de financiële zorgen van studenten weg, maar het helpt ze wel. De rest is afwachten.”

Jalt de Haan (CDA): “Kunnen we niet beter twee of drie maanden wachten?”
Moerkerk: “Maar loop je niet een risico? Stel dat straks het geld toch mag gaan vloeien, dat je dan geen geld meer hebt?” De Groot: “Geld uitgeven is een politieke keuze. De afgelopen jaren hebben we terecht heel veel andere inwoners geholpen met verschillende regelingen. Deze groep hebben we nog niet geholpen.” Jalt de Haan van het CDA: “Het is inderdaad een politieke keuze. Als blijkt dat na een voucher het geld alsnog uitgekeerd moet worden dan gaat het ten koste van andere uitgaven. Maar wat ik mij afvraag is waarom Student & Stad dit nu wil uitspreken. Waarom niet twee of drie maanden wachten als er ook een rechterlijke uitspraak ligt.” De Groot: “We weten niet hoe lang het gaat zijn. Paar maanden? Ik denk dat het belangrijk is om nu iets te gaan doen.”

Terence van Zoelen (Partij voor de Dieren): “Een voucher heeft niet een directe relatie met het ondersteunen van studenten bij energiekosten”
Terence van Zoelen is raadslid voor de Partij voor de Dieren: “Afgelopen week is in de media verschillende keren de term pechgeneratie gevallen. Duidelijk is dat landelijk beleid al jaren niet in het voordeel van studenten uitpakt. Er ligt 3,6 miljoen euro, maar dat mag op dit moment pas aan studenten worden uitgekeerd als ze eerst maximaal zijn gaan lenen. Het gevolg is dat het geld er niet terecht komt, waardoor je na gaat denken hoe de middelen er toch gaan komen. De enige mogelijkheid lijkt een voucher, die wat ons betreft niet een directe relatie heeft met het ondersteunen van studenten ten aanzien van gestegen energiekosten. We begrijpen dat de studenten het willen hebben, maar we begrijpen ook het gemeentebestuur om het geld nog even op de plank te houden als de rechter besluit dat de energietoeslag toch aan studenten moet worden uitgekeerd. Er is helaas geen andere mogelijkheid om de uitspraak van de rechter af te wachten om ook compensatie van het Rijk terug te krijgen. Deze gang van zaken is ronduit schandalig, maar het gaat om veel geld.”

Eelco Eikenaar (SP): “De kans om te verliezen is aan het groeien”
Wethouder Eelco Eikenaar (SP) gaat in die uitleg mee. “Groningen is een studentenstad met veel studenten die hier wonen. De afgelopen periode hebben we gezien dat de kosten flink oplopen van bijvoorbeeld boodschappen en energie. Dat merkt iedereen in zijn of haar portemonnee. Als gemeentebestuur vinden wij dat er een goede regeling moet komen voor studenten. De minister heeft echter sttudenten als groep uitgesloten. En dat kan ons als gemeente in grote problemen brengen. Als je mij vraagt hoe groot de kans is dat we de rechtszaak verliezen … Ik ga mij niet aan percentages wagen. Maar je ziet dat Amsterdam en Nijmegen rechtszaken verloren hebben. De Raad van State doet bepaalde uitspraken. Dan kun je op je vingers natellen dat de kans om te verliezen aan het groeien is, hoewel het ook geen enkele zin heeft om in een glazen bol te gaan kijken.”

“We weten niet zeker of er een compensatie komt”
Eikenaar: “Als we verliezen dan hebben we echt een fors probleem. We hebben dan een enorm financieel gat. Ik ga dan naar de minister kijken voor compensatie. Het Rijk is echter op dit dossier geen betrouwbare partner gebleken, maar we zullen de minister er wel keihard op aanspreken. Maar of er een compensatie komt, dat weten we niet zeker.”

“Wij neigen er naar om het geld liever nog even beschikbaar te houden”
Moerkerk: “Wat is de schade als we een rechtszaak verliezen?” Eikenaar: “Dat is heel moeilijk om te zeggen. Het hangt er van af hoeveel studenten er in aanmerking voor komen en of die allemaal een aanvraag gaan doen. En het hangt ook af van de uitspraak. Hoe ziet die er uit? Maar het kan om enorme bedragen gaan die hiermee gemoeid kunnen zijn. Echter het exacte risico is moeilijk te duiden. En natuurlijk zijn wij tot het gaatje gegaan om te kijken wat we voor studenten kunnen betekenen. Een bon voor boodschappen mag niet. Je komt op een indirecte vorm uit. De vraag is of een voucher in deze vorm ideaal is. Of wil je het geld liever beschikbaar houden? Het gemeentebestuur neigt naar het laatste. Daar neigt u als raad ook naar. Ik kan u verzekeren dat het bedrag het komende jaar voor dit doel bestemd blijft. In een later stadium kunnen we hier dan opnieuw over spreken.”