Verschillen in het landschap of de cultuur zijn oké, maar verschillen in de aanwezigheid van onderwijs, zorg en openbaar vervoer en het ontbreken van werkgelegenheid niet. Dat is de strekking van het rapport ‘Elke regio telt!’, wat drie adviesraden maandagmiddag aanboden aan minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Dat gebeurde tijdens een publieksbijeenkomst in Veenhuizen.
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli), de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) en de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) concludeert dat de regionale verschillen in brede welvaart de laatste jaren steeds groter zijn geworden. Met name tussen de Randstad en de regio Eindhoven en de rest van het land is het verschil groot. In de regio (en dan met name in de grensgebieden) verschralen en verdwijnen steeds meer voorzieningen, onder andere op het gebied van bereikbaarheid, zorg, onderwijs en cultuur. Dit leidt tot sociaal-economische tekorten en ook tot gezondheidsachterstanden.
“We zien teveel onwenselijke achterstanden in brede welvaart”, schrijven de onderzoekers. “Onwenselijk, omdat ze de vitaliteit en leefbaarheid van gemeenschappen in de regio’s ondermijnen en voor Nederland als geheel tot nadelige effecten leiden.”
Overheid doet mee aan negeren regio
De overheid draagt daar aan bij, aldus de drie adviesorganen. Al met al richt het huidige rijksbeleid zich niet op het waarborgen van een basis van brede welvaart overal in het land. Dat is extra problematisch, omdat Nederland de bijdrage uit de regio goed kan gebruiken bij de klimaatadaptatie, de overgang naar groene stroom, veranderingen in de landbouw en de economie in het algemeen.
Omdat de regio wordt genegeerd, stellen de adviesraden dat ook het woongenot, de kwaliteit van de leefomgeving en de volksgezondheid achteruit gaan. “Wij menen daarom dat er een nieuw perspectief nodig is in het rijksbeleid”, aldus de onderzoekers. “In dit nieuwe perspectief moeten de kansen van regio’s op waarde worden geschat en moeten de mensen die er wonen en werken volwaardig meetellen.”
Geld, programma’s en ‘moderne spreiding’ nodig
Wat moet er dan veranderen? De onderzoekers vinden dat het rijksbeleid zich moet richten op brede welvaart in álle regio’s en het mogelijk maken om budgetten te bundelen. Daarnaast moeten er langjarige en substantiële programma’s voor regionale ontwikkeling komen, inclusief budgetten. Ook moet er gewerkt worden aan een ‘modern spreidingsbeleid’ bij rijksbeleid en moet de ‘regio’ meer vertegenwoordiging vinden binnen het Rijk.
