Verkiezingsdebat Provinciale Staten: “Speldenprikjes, jargon maar vooral debatjes tussen de lijntjes”

Het verkiezingsdebat dat maandagavond gehouden werd in Forum Groningen heeft weinig spektakel opgeleverd. Partijen debatteerden keurig tussen de lijntjes, hoewel her en der lijsttrekkers op sommige onderwerpen flink uit de bocht schoten.

Het debat werd georganiseerd door Dagblad van het Noorden, RTV Noord, OOG Tv en Forum Groningen en werd live uitgezonden. De kijkers thuis konden kijken naar zes debatten, konden kennismaken met de nieuwe partijen en kregen analyses voorgeschoteld. Conclusie van de avond is dat de partijen zich veelal keurig lieten uitpraten, dat op verschillende onderwerpen er veel overeenstemming was, maar dat er hier en daar toch ook duidelijke speldenprikjes werden uitgedeeld en het soms zelfs even uit de bocht vloog.

Debat: Gaswinning in Groningen
Een debat dat vrij pittig verliep ging over de gaswinning. Lijsttrekkers kregen de stelling ‘de provincie doet te weinig om de bevingsregio vooruit te helpen’ voorgeschoteld. Opmerkelijk was dat zowel VVD als PvdA hier voor waren, terwijl ze zelf de afgelopen jaren aan het stuur hebben gestaan. Tjeerd van Dekken van de PvdA: “We hebben in Groningen nog veel te doen. Met de eisen die zijn neergelegd na de parlementaire enquêtecommissie is een begin gemaakt wat er in Groningen nodig is, maar we zijn er nog lang niet.” Agnes Bakker van de SP: “Het is belangrijk dat we eerst de problemen gaan oplossen. Dat mensen die schade willen verhelpen naar één loket kunnen. Wat meneer Van Dekken doet is nu al voorsorteren op een perspectief, terwijl we eerst de shit op moeten lossen, voor we allemaal nieuwe ontwikkelingen hier naar toe gaan halen.”

Floor van Scherpenzeel (JA21): “Uw partijleider, meneer Rutte, is te moe om te reageren op het gaswinningsrapport”
Mirjam Wulfse is lijsttrekker van de VVD: “Ik ben het wel eens met de SP. We hebben nog niet wat we willen, maar we moeten ook perspectief bieden. We moeten perspectief binnen halen. We moeten werken aan schade en herstel, maar de provincie Groningen moet ook de economische motor worden.” Dat kan op een pittige reactie rekenen van Floor van Scherpenzeel van JA21: “Er moet wat gebeuren, maar ondertussen is uw partijleider te moe om te reageren op het rapport, maar heeft wel tijd om acht talkshows te bezoeken.” Wulfse: “Ja, het duurt te lang. Ik ben ook moe, maar ik pak door.” Scherpenzeel: “U kunt Rutte toch opbellen?” Van Dekken: “JA21 zegt dat zij de gaskraan weer open willen draaien. Die gaswinning moet toch op nul?” Jan Ottens van 50Plus: “Laten we eerst afwachten wat er gebeurt. Commissaris van de Koning René Paas (CDA) heeft de afgelopen jaren niets gedaan, VVD en PvdA hebben alle ellende veroorzaakt die we nu hebben.” Van Dekken: “We hebben het over een nieuwe periode, waarbij de gaswinning naar nul moet, en waarbij er hard gewerkt moet worden aan de versterkingsoperatie.”

Tekst gaat verder onder de foto:

De ChristenUnie liet weten dat de stikstofdoelen voor 2030 niet heilig zijn. Foto: Foto: Ingmar Vos – ingmarvosfotografie.nl

Debat: Stikstof
Een ander belangrijk thema waar het tijdens de verkiezingen over gaat is stikstof. In Groningen een belangrijk thema met een grote agrarische sector maar ook met verschillende Natura 2000-gebieden. Stelling: ‘de provincie Groningen moet zich verzetten tegen de stikstofdoelen van Den Haag’. Ton van Kesteren van de PVV: “Wat we zien is dat de provincie een uitvoeringsorgaan is van het Rijk. Groningen is zelfs koploper in de uitvoering, terwijl aan boeren niks wordt gevraagd.” Johan Hamster van de ChristenUnie: “Er is veel aandacht voor de boer. Ik denk dat we een proces moeten aangaan waarbij we samen toewerken naar een oplossing, en daarbij is 2030 of 2035 niet heilig. Maar laten we wel beginnen.” Dat kan op een optimistische reactie rekenen van Gouke Moes van BBB: “Mooi dat de ChristenUnie die draai maakt. Het CDA deed dat al eerder. We kunnen concluderen dat de BBB al veel voor elkaar krijgt. Mijn punt is dat 2030 niet in de wet staat. Lopen we als provincie achter de plannetjes van Den Haag aan?”

Bram Schmaal (Groninger Belang): “We moeten het samen met de boeren op gaan pakken”
Dat is tegen het zere been van Sander Claassen van D66: “Als je het probleem vooruit schuift dan ben je niet serieus bezig om de natuur te herstellen. Dat is boerenbedrog waarbij niet het eerlijke verhaal wordt verteld. We moeten natuur herstellen, we moeten hard aan de slag gaan voor de mensen om woningen te bouwen.” Bram Schmaal van Groninger Belang: “De natuur moet verbeterd worden. Maar we moeten dat samen met de boeren gaan oppakken. Niet de boer op afstand zetten. Den Haag moet niet voor ons bepalen hoe we dit oppakken.” Jan Jacob Hilberdink van Volt is het daar mee eens: “Met stikstof gaat het niet goed, maar de landelijke politiek bepaalt wat wij moeten doen. Ik kijk naar jonge boeren. Die moeten toch ook een toekomst hebben?”

Bram Schmaal (Groninger Belang): “De ChristenUnie gedraagt zich als een mak lammetje dat zich door Den Haag laat slachtofferen”
Van Kesteren: “Stikstof is nodig voor de voedselvoorziening. Als je stikstof terug wilt dringen moet je heel Nederland lam leggen. Dan kies je voor collectieve armoede. Dat wil de PVV niet.” Hamster: “We moeten absoluut met boeren samen gaan werken. De wet waar we het over hebben, die is er nog niet. Als die er is, dan moet de BBB zich daar ook aan houden. En we moeten ons realiseren dat het onteigenen van landbouwgronden ook op het palet staat als maatregel om de doelen te behalen.” Schmaal: “De ChristenUnie gedraagt zich als een mak lammetje dat zich door Den Haag laat slachtofferen. Dit hele plan moet eerst terug naar Brussel.” Claassen: “nait soez’n moar doun. Er ligt 35 miljard euro klaar om een transitie op gang te helpen in de sector.” Moes: “Dat is dikke onzin. Boeren hebben de afgelopen dertig jaar laten zien dat we de beste landbouw van de wereld hebben, dat er qua innovatie enorme stappen zijn gezet. Natuur kun je herstellen, maar we varen helemaal blind op stikstof. We hebben niet een stikstofprobleem, we hebben een probleem met de wetgeving. Den Haag denkt in grafieken, de praktijk is weerbarstiger.” Claassen: “Het gaat slecht met de grutto …” Moes: “Dat heeft niks met stikstof te maken!”

Tekst gaat verder onder de foto:

De SP wil dat er geen cent belastinggeld meer naar Groningen Airport Eelde gaat. Foto: Rick ten Cate – tencatefotografie.nl

Debat: Toekomst van Groningen Airport Eelde
Wat moet er met Groningen Airport Eelde gebeuren? Ondanks dat het vliegveld in Drenthe ligt is de provincie aandeelhouder. De stelling luidt: “Groningen Airport Eelde moet koste wat kost open blijven?” Agnes Bakker van de SP: “We blijven maar miljoenen pompen in Eelde. We blijven geloven in sprookjes terwijl de afgelopen jaren 7% van de bushaltes in Groningen is verdwenen.” Mirjam Wulfse van de VVD: “Dat klopt niet. Er is 70 miljoen euro naar het openbaar vervoer gaan en er ging 1,2 miljoen naar het vliegveld. Het vliegveld is belangrijk voor de isotopenfabriek in de provincie. De isotopen worden met vliegtuigen over de hele wereld vervoerd. En het UMCG ontvangt via het vliegveld transplantatievluchten.” Bakker: “De traumahelikopter en de orgaanvluchten zijn belangrijk. Maar daarvoor hoeven we toch niet een heel vliegveld open te houden? Er gaat heel veel belastinggeld naar toe.”

Ton van Kesteren (PVV): “Wil je vliegen naar de Middellandse Zee, stem dan PVV”
Jan Hartog is lijsttrekker van de SGP: “Wij willen het vliegveld open houden. Er zijn veel voorzieningen die geld kosten. Op Eelde is een vliegschool gevestigd waarmee zestig tot zeventig piloten op jaarbasis worden opgeleid. Belangrijk om dat te houden.” Ton van Kesteren van de PVV: “Voor een luttel bedrag wordt er enorme voorspoed voor Groningen gerealiseerd. Ik zeg, als je in de toekomst wilt vliegen naar de Middellandse Zee, stem PVV.” Sander Claassen van D66: “We hebben wel een taak om de luchtvaart te verduurzamen, waarbij wij vinden dat het Rijk ook over de brug moet komen. Eelde is nu al koploper als het gaat om verduurzaming.. Traumavluchten moeten we waarborgen.” Meint Kolthof van de Partij voor de Dieren: “Ik ben het daar niet mee eens. Waterstofvliegen is toekomstmuziek. Misschien dat in 2030 vijf man in een waterstofvliegtuig ergens naar toe kunnen vliegen. In 2017 is er 46 miljoen euro in GAE gestopt omdat er een rendabele bedrijfsvoering uit zou komen. Het is niet gelukt. Stop er mee. En isotopen kun je ook vanaf vliegveld Bremen laten opstijgen.”

Meint Kolthof (Partij voor de Dieren): “D66 wil geld blijven pompen in milieuvervuilende rechtse hobby’s”
Claassen: “U kunt onze partij als klimaatdrammers. En dat doen we ook. De Tweede Kamer is de plek waar we vol inzetten op een vliegtaks. Waar het hier om gaat is dat we de traumavluchten moeten behouden en dat we vol moeten gaan inzetten op verduurzaming.” Kolthof: “Die tijd hebben we niet. D66 wil geld blijven pompen in milieuvervuilende rechtse hobby’s. “Bakker: “Als bedrijven gaan investeren in Eelde en als op die manier het vliegveld open kan blijven, dan is dat prima. Maar wat ons betreft gaat er geen belastinggeld meer naar Eelde.”

Tekst gaat verder onder de foto:

Volt wil dat toekomstige zonnepanelen vooral op daken van bedrijven gelegd gaan worden.

Debat: Windmolens en zonneparken
Wanneer het gaat over verduurzaming van het vliegen met vliegtuigen is het een kleine stap naar de energietransitie. Een transitie waarbij bijvoorbeeld windmolens en zonneparken belangrijk zijn. De stelling luidt dan ook: ‘Groningen heeft genoeg ruimte voor meer windmolens en zonneparken.” Jan Ottens van 50Plus: “Daar hebben we geen ruimte voor. Groningen is al koploper als het gaat om de energietransitie. Wij staan bovenaan. Windmolens op zee vinden we wel goed.” Jan Jacob Hilberdink van Volt: “Als je panelen plaats, plaats ze op daken van bedrijven. En we moeten er voor zorgen dat huurders in staat worden gesteld om te verduurzamen. Dat het niet alleen is weggelegd voor private woningeigenaren. Welvaart moet gelijk verdeeld worden.” Johan Hamster van de ChristenUnie: “We hebben beperkte ruimte voor een grote opgave. Het is een proces dat we goed met de inwoners moeten oppakken. Niet van bovenop aanvliegen.”

Melissa van Hoorn (GroenLinks): “Je moet burgers bij de energietransitie betrekken”
Melissa van Hoorn van GroenLinks sluit zich daar direct bij aan: “Er zijn veel initiatieven van inwoners. Om bijvoorbeeld een windmolen te realiseren. Dat moeten we ondersteunen door die ruimte te creëren.” Dat kan op een kwade reactie rekenen van Dries Zwart van de Partij voor het Noorden: “Wat een onzin hoor ik hier. Sinds 2018 zijn we bezig met de energietransitie. Inwoners zouden meegenomen worden. Er is niks van terecht gekomen. We hebben het overgelaten aan de gemeenten, en gemeenten hebben niks gedaan. En nu gaan we alles beter doen? Wie is daarvan op de hoogte? Niemand heeft ooit gehoord van RES 2.0. Je negeert hier weer de bevolking.” Van Hoorn: “Participatie is belangrijk. Waar komen ze zonneparken? De burgers moeten daarbij betrokken worden.” Zwart: “Het is niet waar! Sinds 2019 levert GroenLinks een gedeputeerde. En nu ineens de ommezwaai. Praten met de mensen. Jullie hebben daar de afgelopen jaren niks van waargemaakt.” Robert Pestman van Belang van Nederland: “Ik ben het met Zwart eens. Er is geen ruimte voor windmolens en zonneparken. Er is gerommeld met RES 1.0. Kijk hoe het bij de N33 is gegaan? En nu wordt er ineens wereldvreemd gereageerd.” Van Hoorn: “We hebben het nodig. We willen allemaal van ons mobieltje gebruik maken. We willen Netflixen. Met alleen wind op zee zijn we er niet.”

Tekst gaat verder onder de foto:

Vrijwel alle partijen vinden dat de bus door dorpjes en kernen moet blijven rijden. Foto: Bram Koster

Debat: Openbaar vervoer
En het ging over het openbaar vervoer. Onlangs werd bekend dat in Groningen een flink aantal bushaltes is verdwenen. En niet alleen in Groningen maar ook in de rest van het land staat het busvervoer onder druk. Stelling: “Ook buslijnen voor weinig passagiers moeten blijven rijden.” Tjeerd van Dekken van de PvdA: “Als je alles weg haalt dan vereenzamen mensen. Dan neemt het contact af. Alles laten verschralen dat is iets dat we niet moeten willen. We moeten ook kijken naar de betaalbaarheid.” Robert de Wit van het CDA: “Wij vinden dat de bus moet blijven rijden. Ook als deze bus zo nu en dan leeg rond rijdt. Dorpen en kernen moeten bereikbaar blijven. Dorpen en kernen floreren onder bereikbaarheid.” Bram Schmaal van Groninger Belang: “Het zijn mooie woorden. Maar het probleem is dat we tegenwoordig heel veel geld stoppen in verschillende ov-projecten zoals het autonoom rijden. Dat kost veel geld dat niet naar de dienstregeling gaat. We moeten andere keuzes maken. Daarnaast is het openbaar vervoer vooral gericht op Stad en niet op het Ommeland.” Jonathan Scotto di Minico van Jezus Leeft: “Er zijn grotere problemen in de provincie. Bussen zijn maar een klein issue.”

Gouke Moes (BBB): “Wij zien niets in een Lelylijn als je ook huidige lijnen kunt versterken en verbeteren”
Floor van Scherpenzeel van JA21: “Ik ben het daar mee eens. Er zijn grotere uitdagingen. We hebben woningen nodig. Maar ondertussen willen Forum voor Democratie en BBB niet bouwen in de randen. We kunnen bussen laten rijden, maar je hebt ook huizen nodig.” Tyler ter Meulen van Forum voor Democratie: “Het is van God los. We hebben het over hele moeilijke linkse groene gekke dingetjes. Dat moeten we juist realiseren, maar ondertussen gaan we moeilijk doen over bussen. Bussen zijn belangrijk. Juist in Groningen waar de leefbaarheid al erg is afgenomen.” De Wit: “Het zijn niet alleen bussen, maar je moet ook andere voorzieningen overeind houden. Sportverenigingen bijvoorbeeld. Maar ik heb wel een vraag voor de BBB. U wilt geen Lelylijn aanleggen?” Moes van BBB: “De Lelylijn kost veel geld, waarbij we niet precies weten hoeveel. We kunnen beter eerst versterken wat we al hebben. De lijn naar Zwolle, de Niedersaksenlijn, de Wunderlinie. Daarvan weten we wat het kost.” Scherpenzeel: “Groningen krijgt de komende jaren veel geld vanwege de ereschuld. We kunnen straks toch alles realiseren? Inzetten op alle twee?”

Komende woensdag kan er gestemd worden voor de Provinciale Staten en de Waterschappen.