Een meerderheid van de gemeenteraad ziet niets in het plan om de winkeltijden voor bakkers te veranderen, waardoor zij ook op zondagochtend open kunnen. Dat bleek woensdagavond.
Raadslid Terence van Zoelen van de Partij voor de Dieren vatte het treffend samen: “Wat we hier vanavond beleven is uniek. Er wordt in deze raad gesproken naar aanleiding van de situatie van één broodjeszaak.” En die ene broodjeszaak is Broodje van Eigen Deeg. Tineke Plagmeijer van deze winkel overhandigde een petitie die ongeveer vierduizend keer ondertekend is. De bakkerij wil graag op zondagochtend open, maar mag dat nu niet. Als wij niet open mogen, dan is het voor ons einde verhaal. Wij hebben die ochtend nodig om quitte te kunnen draaien. De huurkosten stijgen, de energieprijzen, de personeelskosten. Zonder de ochtend is het niet meer rendabel.”
Broodje van Eigen Deeg
In januari kreeg de bakkerij in de Brugstraat van de gemeente te horen dat zij niet langer op zondagochtend open mogen. Al zeven jaar lang is de winkel zondagochtend geopend, terwijl bakkerijen op zondag pas om 12.00 uur open mogen vanwege de zondagsrust. Na een anonieme tip was de gemeente gaan handhaven. Oneerlijk zegt Broodje van Eigen Deeg omdat het koffietentje aan de andere kant van de straat wel open mag. Een petitie om op zondag om 08.00 uur open te kunnen werd gestart en werd dus uiteindelijk 4.000 keer ondertekend.
Wethouder Carine Bloemhoff (PvdA): “Hoeveel vrijheid wil je?”
In de gemeenteraad wordt verschillend gedacht over de situatie. Of zoals wethouder Carine Bloemhoff van Economie het aan het eind van de avond fraai samenvatte: “Dit was een hele mooie discussie. Een discussie die ging over vrijheid. De vrijheid om de ruimte hebben wanneer je open wilt, de vrijheid om een kleine zaak te beschermen tegen de tucht van de markt of bescherming vanwege de collectieve vrijheid om naar de kerk te gaan of om tijd voor je gezin te hebben. Hoeveel vrijheid wil je?”
Tom Rustebiel (D66): “Wij willen een brede zondagochtendopening”
Duidelijk is dat er verschillende knoppen zijn waar aan gedraaid kan worden. Alles open. Alleen bakkerijen open of alles gesloten houden. Tom Rustebiel van D66: “We hebben het vanavond niet over het gemak voor de consument, maar het gaat om het voortbestaan van bedrijven. Een bakkerij mag geen brood verkopen, maar een hotel mag wel een ontbijt aanbieden.” Daan Brandenbarg van de SP: “Kunnen we ook niet alle horeca dichtdoen?” Rustebiel: “Dat lijkt me vreemd. Dat we op zaterdagavond tegen mensen zeggen, ga maar naar huis, want tot zondag 12.00 uur kun je niks krijgen. Wij zijn voorstander van een brede zondagochtendopening.”
Mirte Goodijk (Student & Stad): “Zo rolt het balletje nu eenmaal”
Ook Student & Stad, PVV en de VVD zien een verruiming van de regels wel zitten. Mirte Goodijk van Student & Stad: “De zondagsrust is niet meer van deze tijd.” Dat kan op een interruptie rekenen van Jalt de Haan van het CDA: “Past niet meer in deze tijd? Het is toch ook de taak om op te komen voor een minderheid die de rust belangrijk vindt?” Goodijk: “De meerderheid bepaalt. Natuurlijk moeten we opkomen voor minderheden. Maar de petitie geeft aan dat de inwoners wat anders willen.” De Haan: “Ja, maar dit is een drogreden. De meerderheid zegt het, dus dan is het een goed besluit. Zo werkt het toch niet?” Goodijk: “Maar zo gaat het balletje wel rollen.”
Daan Brandenbarg (SP): “Supermarkten gaan concurreren met bakkers”
Brandenbarg is het niet met Goodijk eens: “U zegt: alles open. Dus ook de supermarkten. Supermarkten die jonge mensen aan het werk zetten. Die op hun beurt gaan concurreren met de bakkers. Wie gaat dan het onderspit delven?” Goodijk: “Broodje van Eigen Deeg beschikt over een eigen klantschare. Ik geloof niet dat hun klanten straks langs de blauwe of gele supermarkten lopen om daar hun broodjes te gaan kopen.”
Daan Brandenbarg: “Dit getuigt van groteske naïviteit”
Ook Ietje Jacobs-Setz van de VVD zegt dat het tijd is om te veranderen: “We moeten meegaan met de tijd. Van alle grote steden hebben wij het strengste beleid. En ja, wij hechten ook waarde aan rust op zondag. Maar wat is rust? Dat kan ook een mooi moment zijn om te kunnen ontbijten met verse broodjes samen met mensen die je liefhebt.” Van Zoelen: “Maar met uw voorstel gaat straks alles open. Wie is dan de winnaar? Broodje van Eigen Deeg of de supermarkt?” Jacobs-Setz: “Ik zit niet in een sportwedstrijd. Broodje van Eigen Deeg wil open. Mijn idee is dat je daar straks lekkere broodjes kunt kopen en je verse jus of broodbeleg bij de supermarkt kunt kopen.” Brandenbarg: “Mevrouw Jacobs-Setz, hou toch op. Zo werkt het niet. Ik vind dit ook getuigen van groteske naïviteit. Grote clubs concurreren de kleine ondernemers weg. De kaasboeren, de visboeren en de slagerijen. Ze zijn er niet meer in de winkelcentra. En als u werkelijk denkt dat mensen voor hun broodjes naar A gaan en voor de verse jus naar B, dan snapt u er werkelijk niets van.”
Sten Wennink (ChristenUnie): “Je kunt ook lekker lunchen op zaterdag”
En er is nog een reden die in deze discussie speelt die door raadslid Sten Wennink van de ChristenUnie op tafel wordt gelegd: “Wanneer we de regels verruimen dan geeft het ondernemersdruk. De opening van zaak A geeft druk op B. Daarnaast vinden wij als fractie dat door de regels aan te passen er een botsing ontstaat tussen economie en samenleving, en een botsing tussen werk en rust.” Jacobs-Setz: “Maar dat is toch een gepasseerd station? De rustdag is toch niet meer?” Wennink: “Het streven is dat er een dag rust is. Waar we het nu over hebben is om de regels verder te verruimen. En dat willen we niet. Je kunt ook lekker lunchen op zaterdag en op zondag thuis croissantjes afbakken. De economie draait al 6,5 dag.”
Daan Brandenbarg: “Er moet meer gewerkt worden terwijl er niet meer verdiend wordt”
En de ChristenUnie staat niet alleen. Ook het CDA, GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren en SP zien niks in een verruiming van de regels. De SP ziet het liefst dat alles op zondag dicht blijft. “Niet uit ideologisch gedachtegoed”, verduidelijkt Brandenbarg. “Wij maken ons grote zorgen over de grote zaken die met een verruiming van de regels hun kans zien. Een goed voorbeeld uit Amsterdam. Een ondernemer van een kleine ijswinkel in de Jordaan wilde op zondag open. Petities en alles erbij. Er kwam groen licht. Maar de ijswinkel is weg en is vervangen door de grote merken. Weggeconcurreerd. Als we de tijden verruimen geeft dit druk. Mensen kunnen niet meer bij hun familie zijn. En er vindt spreiding van omzet plaats. Er wordt niet meer verdiend, maar er moet wel meer gewerkt worden. Dat willen wij niet.”
Terence van Zoelen (Partij voor de Dieren): “Zit Broodje van Eigen Deeg wel op de juiste locatie?”
De Partij voor de Dieren vraagt zich af of de discussie misschien niet op een andere manier moet worden gevoerd. Terence van Zoelen: “We hebben het nu heel erg over de binnenstad. Maar als we de regels verruimen dan betekent dit ook iets voor de ondernemers in de wijken en dorpen. Als wij ons richten op deze specifieke casus. Wij vragen ons af of Broodje van Eigen Deeg wel op de goede plek zit. Er zijn hoge kosten, hoge huurprijzen.” Rustebiel van D66: “Op de juiste plek? Deze plek zorgt in de binnenstad voor toeloop. Dat wil je toch juist hebben?” Van Zoelen: “Qua kosten komt deze ondernemer er op deze plek niet uit. Het is een bijzondere straat met veel toeloop. En ja, het verbaast mij dat er niet quitte kan worden gedraaid. Daarom is het goed om naar de problemen te kijken die hier achter zitten. Hoe kan het dat kleine ondernemers het niet redden? Waarom moeten zij 24 uur de klok rondwerken om voort te kunnen bestaan?”
Wethouder Bloemhoff geeft aan dat zij de afgelopen periode met ondernemers heeft gesproken. “Wat er moet gebeuren, dat moet door deze raad worden besproken. En principieel is het een lastige discussie. Binnenkort volgt er een sessie waarbij we inzichtelijk willen maken welke knoppen er zijn waar aan gedraaid kan worden.”
