Onderzoek UMCG: ‘Winterslaapmedicijn beschermt mogelijk tegen orgaanfalen bij bloedvergiftiging’

Met een nieuw medicijn zijn onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen erin geslaagd om de organen van muizen te beschermen tegen de gevolgen van een bloedvergiftiging. Dit medicijn is gebaseerd op moleculen die ‘winterslapers’ gebruiken voor hun eigen bescherming.

Bloedvergiftiging (sepsis) is een levensbedreigende ziekte. Mensen die deze ziekte krijgen komen vaak op de Spoedeisende Hulp. De ziekte kan levensbedreigend zijn. Bij sepsis veroorzaakt een verstoorde reactie van het immuunsysteem orgaanfalen, waardoor cellen in organen dood gaan. Nu kan de ziekte alleen bestreden worden als men er op tijd bij is, met behulp van antibiotica, infuzen en behandeling op een intensive care. Orgaanfalen door sepsis voorkomen of genezen is nu nog onmogelijk.

Daar komt volgens de UMCG-onderzoekers mogelijk verandering in, dankzij een nieuw ‘winterslaap-medicijn’. Dit middel is gebaseerd op moleculen die winterslapers gebruiken om orgaanschade te voorkomen. Dieren die een winterslaap houden, verlagen hun stofwisseling, lichaamstemperatuur, ademhaling en hartslag. Dat zorgt ervoor dat ze beschermd zijn tegen orgaanfalen. De dieren doen dit door middel van stofjes die hun lichaam aanmaakt, die ervoor zorgen dat de ‘energiefabriekjes’ in hun cellen blijven werken tijdens extreme omstandigheden.

“Een behandeling van cellen met dit medicijn zorgt er voor dat de mitochondriën hun functie behouden en voorkomt het celdood tijdens extreme onderkoeling”, vertelt onderzoeker Bastiaan Star. “Dit hebben we onderzocht door de cellen in de koelkast te zetten. Ook voorkomt het celdood als we sepsis nabootsen in de cellen. Dit hebben we in het laboratorium ook in muizen kunnen aantonen. In muizen met sepsis leidt behandeling met het nieuwe medicijn tot remming van de ontsteking en biedt het bescherming tegen schade aan de nieren.”

De onderzoekers gaan nu op naar de volgende stap in het onderzoek, nu de testen op  cellen en proefdieren succesvol zijn afgerond. Het medicijn wordt momenteel in een lage dosering getest op veiligheid, bij menselijke deelnemers aan het onderzoek. De onderzoekers verwachten over ongeveer een jaar te kunnen zeggen of het winterslaap-medicijn inderdaad veilig is voor menselijk gebruik. Pas daarna kunnen de onderzoekers beginnen met vervolgonderzoeken naar de effectiviteit van het medicijn in de mens.