De drinkwaterproductie in Groningen staat nu al onder druk en zal tot 2030 alleen maar stijgen. Dat stelt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu in een rapport over waterbeschikbaarheid. Daarom moet de Rijksoverheid nu al de regie nemen bij maatregelen om tekorten te voorkomen.
Het probleem dreigt in heel Nederland te gaan spelen, maar in Groningen dreigt nu al een tekort. “Hierdoor kunnen problemen ontstaan bij een onverwacht grotere vraag naar drinkwater”, schrijft het RIVM. “Een knelpunt is dat drinkwaterbedrijven nu al vaak de hele hoeveelheid oppervlakte- of grondwater gebruiken waarvoor ze een vergunning hebben. Ze hebben daardoor niet genoeg reserves. Ook kan door recentere afspraken met de overheid om de natuur te beschermen, vaak niet de hele hoeveelheid water worden gebruikt die in oudere vergunningen was toegestaan.”
Volgens Waterbedrijf Groningen bevestigt het RIVM hiermee de noodkreet die drinkwatersector in september vorig jaar sloeg. “Voldoende drinkwater is niet langer vanzelfsprekend, dat wordt meer en meer zichtbaar en wordt nu ook bevestigd in het RIVM rapport”, zegt Riksta Zwart directeur van Waterbedrijf Groningen.
Het waterbedrijf loopt, naar eigen zeggen, al enige tijd tegen de grenzen van haar vergunnings- en productiecapaciteit aan. Ook klimaatverandering speelt een rol. “Bij een belangrijke bron, de Drentsche Aa, konden we de afgelopen jaren door klimaatverandering steeds moeilijker voldoende water innemen”, aldus het waterbedrijf. “Tijdens de droge zomers moesten we onze waterinname regelmatig afschalen. Al deze factoren bij elkaar zorgen ervoor dat ook in Groningen een watertekort wordt voorzien in 2030 als er niet snel verandering komt.”
Oplossingen
Volgens het RIVM zijn er genoeg mogelijke oplossingen om te voorkomen dat er een structureel tekort aan drinkwater ontstaat. “Om de tekorten tegen te gaan, is het belangrijk dat het Nederlandse watersysteem zowel droogte als langere natte perioden aankan”, aldus de onderzoekers. “Bijvoorbeeld door regenwater minder snel af te voeren en grotere voorraden in de duinen en het IJsselmeer aan te leggen. Daarnaast stimuleren de waterpartijen dat mensen en bedrijven bewust en zuinig water gebruiken. Ook worden nieuwe winlocaties gezocht of bestaande vergunningen uitgebreid. Dit kunnen ook andere soorten bronnen zijn, zoals brak oppervlakte- of grondwater.”
Rijk moet helpen
Maar dan moet het Rijk ingrijpen, zodat deze maatregelen op korte termijn in gang worden gezet, zo stellen de onderzoekers van het RIVM: “Door tegengestelde belangen wordt het vinden van draagvlak hiervoor echter steeds lastiger. Het verhogen van de productie of het winnen op nieuwe locaties kan namelijk invloed hebben op de beschikbaarheid van water voor andere watergebruikers in de omgeving. De extra winning legt ook beslag op de schaarse ruimte in ons land. De overheid moet daarom regie nemen om de belangen van landbouw, scheepvaart, industrie, recreatie en natuur af te wegen.”
Waterbedrijf Groningen vindt ook dat het Rijk moet helpen. “Wij nemen als drinkwaterbedrijf in Groningen onze verantwoordelijkheid”, besluit Zwart. “Maar kunnen dit niet alleen. Daarvoor is ook de hulp van de overheid hard nodig.”
Update: Dit bericht is aangevuld met een reactie van Waterbedrijf Groningen.
