Grote zorgen over tekort schietende aanpak vogelgriep: “Niet verder verspreiden is cruciaal voor mens en dier”

De fractie van de Partij voor de Dieren in de provincie wil dat het provinciebestuur een voortvarende rol in gaat nemen bij de aanpak van het vogelgriepvirus. De partij laakt ook de huidige houding van de overheden waarbij verantwoordelijkheden worden doorgeschoven.

Aanleiding is de recente uitbraak in natuurgebied De Onlanden waar ruim zevenhonderd kokmeeuwen werden geveld door het virus. “Deze uitbraak laat opnieuw pijnlijk zien dat de overheid achter de feiten aanloopt”, vertelt fractievoorzitter Meint Kolthof van de partij. “Terreinbeheerders en vrijwilligers lopen tegen veel obstakels aan, draaien op voor de kosten van het ruimen van dode dieren en staan soms zelfs bloot aan risico’s voor hun gezondheid door het ontbreken van beschermingsmaterialen. Hulp vanuit het Rijk blijft vooralsnog uit. Wij willen dat de provincie de regie naar zich toetrekt, en samen met de Veiligheidsregio robuuste maatregelen treft.”

“Gevaar is dat het vogelgriepvirus muteert met de varkensgriep”
Dat de partij zich grote zorgen maakt over het virus is niet nieuw. Eerder sprak de gemeentelijke fractie al verschillende keren haar zorgen uit. “De kans dat er een zoönose gaat ontstaan, waarbij dieren mensen besmetten, en het virus dusdanig muteert, dat er een pandemie uitbreekt, die groeit. Als we in Groningen naar de situatie kijken, dan zien we dat inmiddels veel zoogdieren die hier voorkomen, zoals zeehonden, otters, bunzingen, steenmarters, dassen en vossen, besmet raken. Daarmee wordt de stap van besmetting van deze zoogdieren naar de mens kleiner, omdat de mens zelf ook een zoogdier is. Experts van de Wageningen Universiteit waarschuwen ondertussen dat er mutaties kunnen gaan ontstaan tussen de vogelgriep en de in Nederland veel voorkomende varkensgriep. Het is niet meer een ver-van-je-bed-show. Wereldwijd zijn er inmiddels 458 mensen overleden aan de vogelgriep.”

“Als Den Haag niets geeft, dan moeten we zelf de aanpak naar ons toetrekken”
Ondertussen kijkt de partij bezorgd toe hoe de uitbraak wordt aangepakt. “Al meer dan een jaar schuiven het Rijk en de provincies op papier verantwoordelijkheden heen en weer. De mensen in het veld, die de dode vogels moeten ruimen, zijn de dupe van deze nonchalance en traagheid. Er is nog steeds geen praktische handreiking voor grondeigenaren en terreinbeheerders. Als we uit Den Haag niets kunnen verwachten, moet de provincie de aanpak voortvarend naar zich toe trekken om een veilige omgeving voor haar inwoners te bewaken. Zoveel zieke dieren in druk bezochte natuurgebieden is vragen om problemen.”

“Het moet eerst mis gaan”
Daarbij wil de partij ook kijken naar een regionale aanpak: “Je hebt absoluut gelijk dat het niet een Gronings probleem is. De Onlanden liggen voor het grootste deel in Drenthe. Daarom werken we ook samen met onze collega’s in deze provincie. De uitbraak doet zich nu vooral voor in De Onlanden, maar er zijn meer gebieden waar vogels hun thuis hebben. Het Zuidlaardermeergebied bijvoorbeeld of het Reitdiepgebied en het Hunzedal. Je zult echt actie moeten ondernemen. En persoonlijk verbaast het mij. Het heeft er alle schijn van dat het eerst mis moet gaan, voor we in actie gaan komen.”

“Voorkomen van verdere verspreiding is cruciaal”
Kolthof wil dat de provincie mee gaat betalen aan de kosten van het ruimen, en helpt met het inzetten van extra menskracht. “Het voorkomen van verdere verspreiding van het virus is cruciaal voor zowel mens als dier. Het leed dat besmette dieren ondergaan is afschuwelijk, ze sterven een langzame dood door onder andere aantasting van longen, hart en hersenen. Populaties van kwetsbare beschermde soorten kunnen verdwijnen door de vogelgriep.”

Snelkookpan
Omdat het vogelgriepvirus niet meer zal verdwijnen is het volgens de partij belangrijk dat er gekeken gaat worden naar de lange termijn visie. Zo kan de provincie er voor kiezen om ruimtelijke regels aan te passen. Zo zou er een verbod moeten komen op het nog langer toestaan van gemengde bedrijven met varkens en kippen. Daarnaast zouden intensieve veehouderijen geweerd moeten worden in de nabijheid van waterrijke natuurgebieden. En moet het aantal dieren in bedrijven terug worden gebracht. Volgens Kolthof zijn bedrijven waar tienduizenden dieren opeengepakt zitten een snelkookpan voor virussen.

“Als het virus over gaat springen van mens naar mens, dan ga je te maken krijgen met een ramp”
Kolthof: “Ik heb niet een glazen bol, maar de risico’s waar we het over hebben, die worden groter. Dat wij nu hier aandacht aan besteden is ook omdat de politiek er is, om te signaleren als het fout dreigt te gaan. Je hebt het over een gevaar, en er is een knop waar je aan kunt draaien. En dat is een forse reductie van de veestapel. En ja, we zullen wat moeten doen. Want het virus springt nu nog niet over van mens naar mens. Maar als dat wel gaat gebeuren, en die ingrediënten zijn aanwezig, dan heb je het over een ramp waarbij de coronacrisis zal verbleken.”

Verslaggever Mirre van de Klok ging eerder deze maand op pad met boswachter Bart Zwiers van Natuurmonumenten in het door vogelgriep getroffen gebied: