Oekraïners op Bevrijdingsfestival: “We begrijpen wat jullie op 5 mei vieren”

Het festivalterrein in het Stadspark is zondag nagenoeg leeg. Het Bevrijdingsfestival is afgebroken. Toch wordt er bij Oekraïners in Groningen nog volop gesproken over afgelopen vrijdag. Volgens Willemijn Kemp van De Sociale Brigade is het een dag geworden met twee gezichten.

Hoi Willemijn! Net als vorig jaar waren jullie aanwezig op het festivalterrein …
“Klopt. Het doel was om geld in te zamelen voor de stichting Zorepad Nadiy die vanuit Kyiv werkt. Zij zijn sinds 2017 actief en hebben zich de afgelopen jaren gericht op diverse projecten. Sinds de oorlog richten zij zich op het liefdadigheidsprogramma ‘Onverwoestbaar Oekraïne 2022/2023’. Ze zetten zich in voor mensen die door de oorlog huis en haard kwijt zijn geraakt. Maar ook helpen ze ziekenhuizen in het door oorlog verscheurde land.”

Hoe hebben jullie geld ingezameld?
“Eigenlijk hebben we dat op verschillende manieren gedaan. In de dagen voorafgaand is een groep van ongeveer twintig Oekraïners in keukens bezig geweest om Oekraïense specialiteiten te maken. Dan moet je denken aan hartige producten als soep en broodjes, maar ook zoete gerechten. Deze werden op het Bevrijdingsfestival verkocht. Maar er werd ook geld ingezameld door middel van een human library, een flashmob, mensen konden op de foto voor een Oekraïens kunstwerk, je kon je haar laten knippen en er was schmink. Als Nederlandse vrijwilligers waren we samen met Oekraïners, maar ook Syrische-Oekraïners en Palestijnse-Oekraïners, die eerst in het land werden opgevangen maar na de inval van Rusland opnieuw moesten vluchten, aanwezig op het festival.”

Tekst gaat verder onder de video:

Tijdens het festival vond er een flashmob plaats.

En dan komt er een grote ‘maar’ …
“We hebben enkele honderden euro’s opgehaald. Maar het had meer kunnen zijn. Daar zijn we toch wel van overtuigd. Op een gegeven moment moest het festival stil worden gelegd vanwege het naderende noodweer. En dan ga je opruimen. Je pakt de spullen in. Sommige mensen zijn direct naar huis gegaan. Een aantal is gebleven om af te wachten wat ging komen. Achter de schermen zijn toen hele mooie gesprekken ontstaan. En de lekkernijen zijn ook grotendeels opgegaan. Maar het doel dat we hadden, dat hebben we niet behaald. Wat nog wel goed is om te vertellen is dat één van de Oekraïners om 15.00 uur Imagine van John Lennon zou zingen bij het ontsteken van het Bevrijdingsvuur. Dit moest ook geschrapt worden. Toen het terrein weer open ging is men druk op zoek gegaan naar deze mevrouw, of ze nog wilde. Dat is gelukkig nog helemaal goed gekomen en was ontzettend indrukwekkend.”

Vrijheid is voor veel mensen de afgelopen jaren wellicht een abstract begrip geweest. De oorlog in Oekraïne heeft dat veranderd: de beelden en de verhalen op televisie. Hoe kijk jij daar tegen aan?
“Vorig jaar februari brak de oorlog uit, waarna we in Groningen al heel snel vluchtelingen op zijn gaan vangen. Vorig jaar op 5 mei werd er door de Oekraïners heel gek gekeken. Het vieren van de vrijheid? Hoezo? Maar nu is bij hen het besef gekomen dat wat wij hebben ontzettend belangrijk is. Dat leven in vrijheid een groot goed is. En dat het belangrijk is om daar soms even bij stil te staan. Zeker de combinatie met 4 mei.”

Kun je dat uitleggen?
“Voor Oekraïners zijn rituelen heel belangrijk. Afgelopen donderdag hebben we met verschillende vluchtelingen naar de televisie gekeken. Naar de Nationale Dodenherdenking op De Dam in Amsterdam. Wij hebben daarbij uitgelegd dat we om 20.00 uur stilstaan bij de oorlogsslachtoffers die tijdens de Tweede Wereldoorlog en bij recente militaire conflicten het leven hebben gelaten. En dat heeft veel indruk gemaakt. Men zit dan met tranen in de ogen. Ook vooral omdat men denkt aan thuis. Aan de mensen die daar in barre omstandigheden vechten voor de vrijheid. Ze zien ook in dat stilstaan bij de vrijheid op 5 mei belangrijk is. Ze begrijpen het. Dat vrijheid een groot goed is. Dat het belangrijk is om te beseffen wat je hebt, dat je kunt doen wat je wilt.”

Ik kan mij voorstellen dat mensen na het lezen van dit artikel zich afvragen of ze wellicht toch nog een donatie kunnen geven …
“Dat is zeker mogelijk. Op onze website vind je meer informatie over de stichting die we steunen. Daar zijn ook contactgegevens te vinden. Mensen die deze stichting willen helpen, die kunnen via deze website contact met ons opnemen.”

Willen jullie de komende tijd vaker de aandacht vragen voor de situatie in Oekraïne?
“Het is belangrijk om verhalen te blijven vertellen. Dus dat is wel de bedoeling. Wellicht dat we de samenwerking zoeken met festivals die de komende periode worden gehouden. Er is ook al geopperd om met een flashmob door het land te gaan, om op die manier aandacht te vragen. Wel is het zo dat het organiseren van zulke onderdelen veel energie kost. We zijn op dit moment met vijftig vrijwilligers. Maar we kunnen nog wel wat extra handjes gebruiken. Dus mensen die ons willen helpen, die kunnen ook zeker contact opnemen.”