Bed-bad-brood blijft toch bestaan, staatssecretaris zwicht na kritiek (update)

Staatssecretaris Eric van der Burg (VVD) van Asielzaken heeft laten weten dat er toch geld beschikbaar blijft voor de bed-bad-brood-regeling. Dinsdagmorgen werd bekend dat de regeling zou verdwijnen. Dit tot grote onvrede in de Groningse politiek.

Van der Burg schrijft in een brief aan de Tweede Kamer: “In het regeerakkoord is afgesproken dat de LVV wordt uitgebreid naar een landelijk dekkend netwerk waarbij de opvang gericht is op terugkeer. Het kabinet is nog steeds voornemens deze afspraak uit te voeren. Op 25 november 2022 is de eindevaluatie van de pilotfase van de LVV aan uw Kamer gezonden. Momenteel wordt de beleidsreactie op de eindevaluatie opgesteld. Het kabinet gaat met de gemeenten in gesprek over het vervolg van de LVV. Inzet is tot bestuurlijke afspraken te komen in lijn met het regeerakkoord, waarbij financiering wordt mogelijk gemaakt vanuit de asielgelden. Daarnaast is het kabinet met gemeenten in gesprek over de bredere vraagstukken met betrekking tot de asielopvang.”

Manouska Molema (GroenLinks): “Geen signalen ontvangen dat het niet doorgaat”
De reactie van de staatsecretaris volgt na een dag waarbij er veel gezegd en geschreven is over het onderwerp. Dinsdagochtend werd bekend dat er het plan was om de regeling te schrappen. Wethouder Manouska Molema van Asielzaken liet weten dat zij zich overvallen voelt door het nieuws uit Den Haag. Ze noemt het een vreemde keuze. Het ministerie wil van de regeling af vanuit financieel oogpunt. Vanwege de kosten voor migratie moeten er keuzes worden gemaakt. “De Landelijke Vreemdeling Voorziening, LLV, de vroegere bed-bad-brood-regeling is een pilot die in 2019 is opgetuigd. We waren in gesprek over een structureel landelijk netwerk voor de LVV. We hebben geen signalen gekregen dat het niet doorgaat.”

Peter Rebergen (ChristenUnie): “Direct contact gezocht met onze collega’s in Den Haag”
Peter Rebergen is fractievoorzitter van de ChristenUnie. Hij is geschrokken van het nieuws: “De mensen wie het betreft gun je een veilige plek. Je gunt ze een dak boven hun hoofd. Het alternatief is dat deze mensen rond gaan zwerven door de stad. Wij hebben vandaag ook al druk contact gehad met de collega’s in Den Haag.” Rebergen wil zich dan ook aansluiten bij de woorden van Tweede Kamerlid Don Ceder van zijn partij. Ceder laat naar aanleiding van het nieuws weten: “Wat mij betreft gaat dit echt anders. Samen met gemeenten moet dit kabinet gewoon uitvoering geven aan de afspraken voor een landelijk dekkend netwerk, juist omdat dat nu zo belangrijk is voor gemeenten, de openbare orde en fatsoenlijk asielbeleid.”

Bed-bad-brood
De term ‘bed-bad-brood’ staat voor het geven van basisvoorzieningen aan asielzoekers waarbij het niet uitmaakt wat hun verblijfsstatus is. Het gaat om het bieden van opvang die minimaal een bed, wat kleding en wat eten biedt. Officieel moeten uitgeprocedeerde asielzoekers terugkeren naar land van herkomst, maar velen kunnen om verschillende redenen niet terug. In Groningen worden mensen opgevangen door stichting Inlia aan de Helsinkistraat. Naast Groningen wordt bed-bad-brood in nog vier andere gemeenten aangeboden.

Els van der Weele (PvdA): “Dit is onbestaanbaar”
Fractievoorzitter Els van der Weele van de PvdA schrok zich dinsdagochtend een hoedje toen ze het nieuws hoorde. “Dit is onbegrijpelijk, dit is onbestaanbaar. Ik heb mij er vandaag in verdiept, en dan blijkt ook dat er helemaal geen goede redenen zijn om deze regeling af te schaffen. Er worden financiële redenen op tafel gelegd, maar financieel is het niet een grote kostenpost. Ik sluit me dan ook aan bij de reactie van onze wethouder, dat dit volledig uit de lucht is gegrepen, en dat we deze mensen niet op straat kunnen zetten.”

“Het laatste woord is hier nog niet over gesproken”
Van der Weele wijst daarbij ook naar de kernpunten van de PvdA: “Het gaat om kwetsbare mensen. Bij deze groep moet je kijken naar wat ze nodig hebben. En daarbij hebben ze gewoon recht op onderdak, warmte en gezondheid. Onbestaanbaar dat hier aan getornd wordt, en dit kan dan ook niet doorgaan. Ik sluit me ook aan bij de woorden van meneer Rebergen dat ook wij contact zullen zoeken met onze fractie in Den Haag. We zullen proberen dit terug te draaien. Hier is het laatste woord nog niet over gesproken.”

“Kwetsbare groepen kun je niet op straat zetten”
Al eerder draaide de gemeente zelf op voor de kosten van de opvang. Het tweede kabinet Rutte weigerde in eerste instantie mee te betalen aan de opvang. Op de vraag of de gemeente wellicht er voor moet kiezen om wederom zelf voor de kosten op te gaan draaien: “Dat is een vraag die door de hele raad beantwoord zal moeten. Ik kan daar niet in mijn eentje iets over zeggen. Dat is een politiek keuze. Wij vinden in ieder geval dat je kwetsbare groepen niet op straat kunt zetten. Dat is het uitgangspunt.”

Dennis Ram (PVV): “Ik ben blij en opgelucht, je vangt mensen op die hier niks hebben te zoeken”
Een heel ander geluid is er te horen bij de PVV. “Ik ben blij en opgelucht”, reageert fractievoorzitter Dennis Ram op het nieuws. “Deze regeling is überhaupt heel vreemd geweest. Je vangt mensen op die hier niks hebben te zoeken. Je vangt mensen op die zich in een uitzichtloze situatie bevinden. Je hebt het over de kwaliteit van leven. Maar ze kunnen niks. Ze kunnen niet aan het werk, ze kunnen niks opbouwen. Voor deze mensen is het veel beter dat ze teruggaan naar hun geboorteland.”

“Het gaat om mensen die geen enkele verbinding hebben met de Nederlandse cultuur”
Volgens Ram klopt het ook niet. “Je stimuleert ondermijnende activiteiten. Het enige wat ze kunnen is illegaal aan het werk gaan. Waarom zou je dat willen? Waarom zou je mensen die hier illegaal verblijven willen opvangen? Dat klopt toch niet? We hebben het over mensen die vervreemd zijn van de samenleving. Die opgesloten zitten in hun cultuur. Die geen enkele verbinding hebben met de Nederlandse cultuur. Ik snap er echt niks van. Nederland is ook vol. We kunnen heel veel mensen al niet een normale woning bieden. En ondertussen gaan we dan maar mensen opvangen die hier geen toekomst hebben, die hier illegaal zijn. Ik kan dat niet met elkaar rijmen.”

Jalt de Haan (CDA): “Vreemd dat het niet eerst met de gemeente is besproken”
Fractievoorzitter Jalt de Haan van het CDA baalt van het nieuws. “Wij zijn echt geschrokken. Ook omdat het vanuit het niets komt. Sowieso is er nog veel onduidelijk. De minister heeft nog niet gereageerd, want wat gaat dit nu precies allemaal betekenen? Dus sowieso lijkt het mij verstandig om op die duidelijkheid te wachten. Wat ik wel heel vervelend vindt is dat dit nieuws, zoals het vanochtend bekend werd gemaakt, niet eerst besproken is met de vijf gemeenten waar bed-bad-brood wordt aangeboden. De gemeente is net zo verrast als dat wij zijn.”

“Aanbieden van opvang is een rijkstaak”
De Haan vindt ook dat de regeling in stand moet worden gehouden. “Deze mensen mogen niet op straat komen. Ze zijn uitgeprocedeerd, maar het laatste wat je wilt is dat ze op straat belanden. Omdat we geen gesloten asielketen hebben, wil je een menswaardige opvang. Op straat leven is voor niemand goed. Enerzijds vanwege de verstoring van de openbare orde die dit teweeg brengt, maar ook met betrekking tot de gezondheid van de mensen. Dus bed-bad-brood in stand houden. Of met een goed alternatief komen. Maar dat is wel een rijkstaak, wat ons betreft. Wij willen niet dat dit vanuit de gemeente gefinancierd gaat worden. Aan de andere kant vinden we wel dat we grip op migratie moeten houden. Je moet kijken naar wat haalbaar is voor de Nederlandse samenleving.”

Yaneth Menger (Stadspartij 100% voor Groningen): “Ik vind het onbeschoft en inhumaan”
Yaneth Menger van Stadspartij 100% voor Groningen is boos: “Als je de stijgende kosten en het tekort aan asielzoekerscentra in ogenschouw neemt, en daarbij optelt dat de noodlocaties, die als een malle opgericht moeten worden, en heel veel geld kosten, het zich wel laat raden waar dit gaat eindigen. Als slotakkoord wordt nu vanuit het Rijk gezegd dat er geen geld meer is voor mensen die illegaal in ons land verblijven. Dat is een politieke keuze. Geld waarvan uit de sobere opvang bed-bad-brood was geregeld. Opnieuw een klap in het gezicht van de gemeenten. Opnieuw het Rijk die een groot maatschappelijk probleem over de schutting flikkert bij gemeenten. Ik vind het onbeschoft en inhumaan. Het tekent het faillissement van het immigratiebeleid van de overheid.”

“Stop met gemeenten een oor aan te naaien”
Menger: “Alle gemeenten en regio’s moeten zich verenigen en met de vuist op tafel slaan bij de ministerie. Dit kan niet, en dit mag niet gebeuren! Ik kan wel allerlei doemscenario’s gaan schetsen, maar dat ga ik niet doen. Het enige wat nodig is, is politieke wil van Den Haag, en dan specifiek het ministerie van Financiën om de portemonnee te trekken, en onmiddellijk stoppen met gemeenten met de kloten voor het blok te zetten, en een oor aan te naaien. Excuses voor mijn taalgebruik, maar ik ben echt boos.”

In Den Haag vindt woensdag een Kamerdebat plaats over dit onderwerp. Volgens De Haan is er dinsdag veelvuldig contact geweest met de collega’s in Den Haag. Ook in de gemeenteraad wordt over het onderwerp gesproken. De PVV heeft vragen gesteld die door de wethouder beantwoord zullen worden.