Wethouder in lastige spagaat bij energietoeslag studenten: “Ik baal dat we tegen onze inwoners staan”

Een politiek en juridisch moeras waarbij de gemeente lijnrecht tegenover de studenten is komen te staan. Wethouder Eelco Eikenaar (SP) van Armoede baalt ontzettend van de situatie maar zegt in de zaak van de energietoeslag voor studenten niet anders te kunnen.

Eikenaar reageerde woensdagmiddag op vragen van de fractie van Student & Stad. Raadslid Mirte Goodijk: “Vorige week vonden in Groningen meerdere rechtszaken plaats over het uitsluiten van studenten bij de energietoeslag. En dat is niet een nieuw onderwerp. In verschillende settingen hebben we, ook hier in deze zaal, over dit onderwerp gesproken waarbij de frustraties duidelijk op tafel zijn gelegd. Het probleem is ook niet de gemeente, maar de slechte en problematische regelgeving vanuit het kabinet. Wel zijn we geschrokken van de discrepantie. In deze zaal heeft het gemeentebestuur altijd gezegd achter de studenten staan, terwijl vorige week in de rechtszaal een ander geluid te horen was. Men zag de noodzaak niet, waren de woorden. Wij willen graag dat de wethouder dit uitlegt.”

Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “Hoe kijkt u terug op de woorden dat studenten voor het geld op wintersport gaan?”
Dat kan op instemming rekenen van Jalt de Haan van het CDA: “Je vraagt je af hoe het te verenigen is. In de rechtszaal is het geen noodzaak, en hier zeg je dat het wel belangrijk is. Hoe kijkt men tegen de noodzaak aan?” Leendert van der Laan van de Partij voor het Noorden: “Vorige week is tijdens deze rechtszaak gezegd dat studenten het geld zouden gebruiken om op wintersport te gaan. Ik ben wel benieuwd hoe Student & Stad hier op terugkijkt.” Goodijk: “Ja, heel pijnlijk. Sommige studenten hebben een bevoorrechte positie. Maar er zijn heel veel die het heel lastig hebben om überhaupt hun huur te kunnen betalen. En dan moeten ook nog boodschappen op tafel komen. En als je dan zegt dat gemeenschapsgeld naar de wintersport gaat. Ik vond het heel gênant.”

Mirte Goodijk (Student & Stad): “Ik wil duidelijkheid over de discrepantie”
Irene Huitema van de PvdA: “Ik vind dit lastig. We hebben de afgelopen periode hier vaak over gesproken. Er heeft een goede voorbereiding plaatsgevonden waarbij gekeken is naar een passende oplossing. Maar nu wordt alles opgehangen aan iets wat vorige week is gezegd.” Goodijk: “Dat is ook het punt in onze vragen. We hebben gekeken naar oplossingen. Maar er is nooit naar voren gekomen dat de gemeente de noodzaak niet zag. Terwijl dat nu wel ten tonele wordt gespreid. Ik wil duidelijkheid over deze discrepantie.”

Wethouder Eikenaar: “Studenten kunnen niet naar de rechter om het Rijk aan te spreken”
Wethouder Eikenaar is duidelijk: “Over de discrepantie. Die is terecht waargenomen, en die is er ook. En het is ook geen verrassing. Als gemeentebestuur vinden wij dat we studenten moeten compenseren omdat wij ook zien dat studenten in de problemen komen. Maar het probleem is dat we niet het geld hebben gekregen om dit te doen. Daarnaast hebben we niet de middelen om het uit te voeren. En er is een derde aspect. Het gaat om een rijksregeling die door de gemeente wordt uitgevoerd. Studenten kunnen niet naar de rechter om het Rijk aan te spreken. Men kan enkel naar de rechter om de gemeente aan te spreken. Als wij de zaak verliezen, dan moeten wij uitkeren. Dan krijgen wij de rekening. En het gaat om heel veel geld.”

“We hebben letterlijk gekopieerd en geplakt wat het ministerie zegt”
Eikenaar: “Waar we voor gekozen hebben is dat we de lijn van het ministerie gevolgd hebben. We hebben letterlijk gekopieerd en geplakt wat het ministerie zegt. Dat betekent dat als deze rechtszaak verloren gaat, dat indirect het Rijk verliest. Wij kunnen dan zeggen, luister ministerie, wij hebben de regeling gevolgd, maar we hebben verloren. Terwijl we de argumenten gevolgd hebben. Dat deze discrepantie er zal zijn, dat mag ook niet een verrassing zijn. Ik heb dit eerder aangekondigd. En de opmerking over de wintersport. Dat was niet nodig. Totaal niet nodig.”

“Als wij verliezen, dan verliest indirect het Rijk”
Van der Laan: “Maar zijn daar excuses dan niet op hun plaats?” Eikenaar: “U kunt die woorden als excuses opvatten.” Andrea Poelstra van D66: “Ik snap de redenering niet zo goed. Waarom de lijn van het Rijk volgen. We kunnen toch onze eigen lijn bewandelen? En als we kijken naar oplossingen. We kunnen toch energietoeslag per adres uitkeren?” Eikenaar: “Ook als we dat doen dan brengen we een onderscheid aan tussen inwoners die wel student zijn en die geen student zijn. Dan heb je hetzelfde juridische probleem. Altijd kom je weer uit bij het onderscheid. De rechtszaken in Amsterdam en Utrecht op dit terrein gingen verloren omdat men de zaakjes niet goed voor elkaar had. Wij hebben dat wel. Als wij verliezen, dan verliest indirect het Rijk.”

“Ik baal als een stekker”
De Haan: “En toch klopt dat niet. U zegt politiek wat anders dan wat er in de rechtszaal gezegd wordt. Maakt dat je rechtszaak niet zwakker? Als ik advocaat zou zijn van de studenten dan zou ik wel weten hoe ik het aan zou pakken.” Eikenaar: “Maar dat is niet gebeurd. Deze discrepantie heeft in de zaal geen rol gespeeld. Kijk. Ik baal als een stekker dat wij door deze situatie tegenover onze inwoners zijn komen te staan. We zijn een juridisch en politiek moeras ingetrokken. Terwijl het het Rijk is dat de zaakjes niet op orde heeft. Er sprake is van een houtje-touwtje-regeling. Ik vind het echt knudde.”

Hoger beroep
Goodijk: “Dank voor de excuses. Wel ben ik benieuwd of de gemeente in hoger beroep gaat, mocht de rechtszaak verloren gaan.” Eikenaar: “Daar kan ik nu nog niets over zeggen. De rechtszaak loopt nog, er moet nog een uitspraak komen.”