Foto: Mirre van de Klok
Het programma rond de Nationale Herdenking van oorlogsslachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog in Groningen bracht donderdagavond veel inwoners op de been. In een uitgebreid programma werd stilgestaan bij de gevallenen in en na de Tweede Wereldoorlog.
Kort na half zeven ging het programma van start bij het Joods Monument naast de Van Mesdagkliniek aan de Hereweg. Onder andere nabestaanden van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap, burgemeester Koen Schuiling en een vertegenwoordiging van de gemeenteraad legden kransen en bloemstukken bij het monument.
Na de plechtigheden en toespraken bij het Joods Monument vertrokken zo’n tweehonderd aanwezigen, waaronder een aantal veteranen van verschillende conflicten waar Nederland bij betrokken is geweest, in een stille tocht richting het stadscentrum. Onderweg sloot nog een aanzienlijk aantal deelnemers aan bij de stille tocht. Voorafgegaan door Gruno’s Postharmonie kwam het gezelschap aan op het Martinikerkhof, langs een erewacht van de Groningse afdeling van het Rode Kruis. Een aanzienlijke menigte kwam samen op het Martinikerkhof om de herdenking mee te maken.
Na het luiden van de klokken van de Martinitoren, een muziekstuk van de Clan MacBeth Pipe Band en een korte toespraak van Nico Beets (Stichting herdenking 4 mei Groningen) legden commissaris van de Koning René Paas en burgemeester Schuiling de eerste, gezamenlijke, krans bij het monument van Sint Joris en de Draak aan het Martinikerkhof.
Gevolgd door het signaal ’taptoe’ en twee klokslagen uit de Martinitoren werd twee minuten stilte in acht genomen. De stilte werd gevolgd door het Wilhelmus.
In zijn toespraak na de twee minuten stilte sprak burgemeester Schuiling. Daarin ging hij met name in op de verantwoordelijkheid van de huidige generaties om zich ook nu te kunnen verplaatsen in (het leed van) anderen:
“De levenden hebben een verplichting naar de doden. We mogen niet doen alsof het vandaag alleen over het verleden gaat. (..) Ook nu vervaagt de herinnering en dat moeten we voorkomen. Dat begint met het besef dat de slachtoffers apart zijn gezet door mensen en veroordeeld door mensen. Ook nu plakken we vaak snel etiketten op mensen. Dat kan gevaarlijk zijn en verwoestende gevolgen hebben. We mogen daarom niet terugdeinzen voor onze verantwoordelijkheid in en voor de wereld. (..) Mensen die zich tijdens de oorlog, soms met gevaar voor eigen leven, inzetten voor anderen, deden dat omdat ze zich konden verplaatsen in het leed van anderen. Empathie, medemenselijkheid en mededogen. Dat kunnen we ons eigen maken en doorgeven aan de volgende generaties.”
Na een toespraak van Koen Schuiling en een gedicht van stadsdichter Myron Hamming volgde nog een reeks aan kransleggingen en een defilé langs het monument. Belangstellenden waren daarna welkom in de Martinikerk, met live muziek en een theatervoorstelling.
Op verschillende andere plekken in de gemeente werd donderdagavond ook stilgestaan bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en slachtoffers van andere conflicten. Zo startte er rond 19.15 uur ook een stille tocht vanaf het Het Dok in Lewenborg naar de Nieuwe Begraafplaats aan de Noorddijk. Ook hier werd precies om 20.00 uur stilgestaan en stilte gehouden.
Verder vond in Hoogkerk een herdenking plaats bij het monument aan de Boeiersingel. In Engelbert was er een herdenking bij de Nederlands Hervormde Kerk in het dorp. In Haren was ook haar Hervormde Kerk het toneel van een herdenking en een kranslegging. In Ten Boer vond een herdenking plaats bij de Kloosterkerk.
Eerder op de donderdag stonden er al verschillende herdenkingen op het programma in de gemeente. Onder meer bij de voormalige plek van het Scholtenhuis aan de Naberstraat en bij het monument voor omgekomen Canadese soldaten bij het Stadhuis vonden kransleggingen plaats. OOG-verslaggever Mirre van de Klok maakte hier de onderstaande reportage over.
Aan het Jozef Israëlplein werd stilgestaan bij de slachtoffers van het Engelse vergissingsbombardement van 1941, waarbij acht Stadjers het leven lieten. Ook aan de Hoornsedijk bij het Paterswoldsemeer was een Engels vliegtuig onderwerp van een herdenking. De bommen onder dit vliegtuig zorgden hier in 1941 niet voor slachtoffers, maar Duitse kogels in de Engelse bommenwerper zorgen voor een dodelijke crash van het toestel.
Naast herdenkingen bij bestaande monumenten verrees donderdagmiddag ook een aantal nieuwe in de gemeente. Zo werden bij 19 adressen in Haren borden geplaatst ter herinnering aan bewoners die de oorlog niet overleefden. Aan de Peizerweg in Hoogkerk verscheen donderdagmiddag een herdenkingssteen, ter herinnering aan verzetsstrijder Hessel Nijholt.
Ook de hulpdiensten eerden donderdagmiddag de overledenen binnen hun korps. Zo bracht de Groningse brandweer donderdag een groet aan haar collega’s die vielen tijdens de oorlog bij het monument bij de kazerne aan het Sontplein. De Groningse politie eerde haar in oorlog overleden ambtsgenoten op het politiebureau aan de Rademarkt.
De politie heeft in de nacht van zaterdag op zondag drie mensen aangehouden na een…
Donar heeft zondagmiddag in Zwolle goede zaken gedaan door het hoger geklasseerde Landstede Hammers te…
Zondagmiddag zijn een auto en scooter op elkaar gebotst op de kruising Oostersingel/W.A. Scholtenstraat in…
De stichting Hulpacties van het Dagblad van het Noorden, de Leeuwarder Courant en het Friesch…
Het jaar 2024 was een bijzonder jaar voor Groningen, met zowel hoogtepunten als uitdagingen. FC…
De stichting Dierenopvangcentrum Groningen is één van de deelnemende goede doelen bij het Serieus Request…