Faunapassage laat gemoederen in raad hoog oplopen: “De mond vol van participatie, maar welke participatie?”

Een discussie over een faunapassage bij de Van Ketwich Verschuurbrug heeft de gemoederen in de gemeenteraad woensdagmiddag hoog doen oplopen. Volgens verschillende partijen is er een tegenstelling ontstaan waarbij dier en sport lijnrecht tegenover elkaar zijn komen te staan.

De fracties van Student & Stad, D66, VVD, CDA en ChristenUnie hadden het onderwerp op tafel gelegd. Karoline de Groot van Student & Stad: “Drie weken geleden heeft roeivereniging Gyas te horen gekregen dat over dertien werken er een faunapassage wordt aangelegd bij de brug. Deze passage is bedoeld om groenstroken met elkaar te verbinden, waardoor dieren makkelijker van gebied naar gebied over kunnen steken. Maar wij vinden dat deze faunapassage niet opweegt tegen de veiligheidsrisico’s.”

Faunapassage Van Ketwich Verschuurbrug
Vrijwel alle boten van roeiverenigingen Gyas en KGR de Hunze moeten onder de brug door om op het trainingswater te kunnen komen. De boten konden tot nu toe door twee doorgangen bij de brug. Maar als de faunapassage er ligt, blijft er in de praktijk nog maar één doorgang over. De roeiers kunnen dan niet meer, zoals gebruikelijk, rechts aanhouden onder de lage brug. De kans op botsingen of andere ongelukken wordt volgens de verenigingen daardoor een stuk groter, omdat tegenliggers vanuit een roeiboot vrijwel niet te zien zullen zijn.

Jim Lo-A-Njoe (D66): “We zijn voorstander van een faunapassage, maar ook voorstander van veiligheid op het water”
Voor de wethouder aan een antwoord kan beginnen komt fractievoorzitter Jim Lo-A-Njoe van D66 met een interruptie: “Ik vind het jammer. Wij horen geluiden dat de participatie in dit project gestokt is. Het is belangrijk dat we voorkomen dat er schijntegenstellingen komen. Als partij zijn we voorstander van een faunapassage, maar we zijn ook voorstander van veiligheid op het water. Ik ben benieuwd hoe de wethouder hier naar kijkt. En daarbij wil ik benoemen dat de tegenstelling tussen sport en dieren onnodig is.”

Wethouder Kirsten de Wrede (Partij voor de Dieren): “Nieuwe situatie niet onveiliger dan huidige situatie”
Wethouder De Wrede: “De faunapassage maakt onderdeel uit van de ecologische verbindingszone van noord naar zuid. We willen graag dat kleine zoogdieren en amfibieën veilig kunnen oversteken. Niet via de weg, maar via een faunapassage. Bij de brug gaat deze bestaan uit een looprichel. Uit een verkenning is gebleken dat dit de enige haalbare variant is. Met deze richel lossen we een knelpunt op in de ecologische verbindingen. Als we het hebben over veiligheid: het middelste bruggat is voor het roeiverkeer. Dit is geen onveilige situatie. Nu moet men bij het passeren van de brug ook al controleren op de komst van scheepvaartverkeer van de andere kant. Wij vinden dat de nieuwe situatie niet onveiliger is dan de huidige situatie.”

Jim Lo-A-Njoe (D66): “Niemand zegt dat dit veilig is”
Jim Lo-A-Njoe: “Maar is dit inzicht gebaseerd dat dit veilig zal zijn? Een boordboot is bijvoorbeeld breder dan een sculboot. Je hoort niemand zeggen dat dit veilig is.” De Wrede: “Van dergelijke details ben ik niet op de hoogte. Waar het om gaat is dat als je nu onder de brug doorgaat, moet controleren of er iets van de andere kant aan komt. In de nieuwe situatie zal dat niet anders zijn.”

Wethouder Kirsten de Wrede: “We begrijpen dat Gyas niet tevreden is”
De Wrede vertelt verder: “Als we kijken naar de participatie. Er zijn verschillende gesprekken met Gyas gevoerd over de zorgen die zij hebben. Ook onze eigen ecoloog was hier bij betrokken. We hebben serieus gekeken naar het ontwerp dat zij zelf hebben aangedragen. Maar hun geboden alternatief bleek niet geschikt te zijn omdat daarmee de faunapassage wordt doorbroken. We begrijpen dat Gyas niet tevreden is. Maar we hebben de vereniging blijvend geïnformeerd over de voortgang en planning. Ook u als raad bent hierover met een brief op de hoogte gebracht.”

Karoline de Groot (Student & Stad): “Een proces is toch niet ten einde als een ontwerp is afgekeurd?”
De Groot van Student & Stad: “In januari 2020 zijn er gesprekken geweest met Gyas. Gyas heeft ook begrip voor de komst van een passage. Maar duidelijk is ook dat als deze passage er komt, dat het gevaarlijker wordt. Nu kun je er via twee kanten doorheen varen, straks kan dat niet meer. Gyas en ook KGR De Hunze spreken van een onveiliger situatie. Na deze gesprekken is er radiostilte geweest. Pas na anderhalf jaar is er weer contact gelegd.” Terence van Zoelen van de Partij voor de Dieren: “Maar het alternatief dat Gyas biedt is niet een volwaardige faunapassage. Dan krijg je toch een tegenstelling tussen sport en dier?” De Groot: “Wat is belangrijker? Geen volwaardig alternatief, of een faunapassage die voor sporters onveilig wordt? Wat er nu komt is onveilig. Een alternatief ontwerp is afgekeurd, maar je kunt dan toch niet zeggen dat een proces ten einde is? Daar lijkt het nu wel op, omdat er geen contact meer is geweest.”

Rik Heiner (VVD): “Er komen 65 faunapassages, je kunt er toch ook 64 aanleggen?”
Lo-A-Njoe: “De vaarroute op het Noord-Willemskanaal is de enige plek waar geoefend kan worden. Als dit niet meer kan is het einde roeisport. En ik ben wel benieuwd of er eigenlijk ook gesproken is met KGR De Hunze.” Rik Heiner van de VVD: “Het project Ring Zuid gaat bestaan uit 65 faunapassages. Wat is het probleem als we daar nu 64 van maken?”

Wethouder Kirsten de Wrede: “De faunapassage verandert niets aan de situatie”
De Wrede: “Deze faunapassage is belangrijk vanwege de drukte op deze weg. De weg gaat dwars door de leefgebieden van dieren. Een faunapassage maakt het mogelijk dat dieren van gebied naar gebied kunnen oversteken, zonder dat ze daarbij gevaar lopen. Een faunapassage eruit trekken, dat gaat niet. En over roeiers die trainen: we hebben het over één faunapassage bij een brug. Als gemeentebestuur zien we het belang dat er getraind kan worden. Maar het gebied waar getraind wordt is niet alleen de brug. De faunapassage verandert niets aan de situatie. Er kan gewoon getraind blijven worden.”

“Uitkomst van een gesprek zal niet anders zijn”
De Groot: “Maar er wordt niet gesproken met Gyas. Is de wethouder bereid om dat gesprek weer op te zetten, zodat er een veilige faunapassage voor iedereen komt?” De Wrede: “Uiteraard gaan we graag in gesprek. Met Gyas en ook met De Hunze. Maar de uitkomst zal niet anders zijn. Er is geen alternatief. Er is geen andere faunapassage denkbaar.”

Jim Lo-A-Njoe: “Neemt de gemeente de aansprakelijkheid op zich als hier een ongeluk gaat gebeuren?”
Dat kan op een scherpe vraag rekenen van Lo-A-Njoe: “Betekent dit dat de gemeente de aansprakelijkheid op zich neemt voor het eerstvolgende ongeluk dat daar gaat plaatsvinden? Als roeiers heb je een bepaalde snelheid nodig om onder de brug door te komen, maar je hebt ook zicht nodig. Gaat u die verantwoordelijkheid op zich nemen? Daarnaast valt mij op dat verenigingen nauwelijks hebben meegesproken over dit onderwerp. Hier in het stadhuis hebben we de mond vol van participatie, maar welke participatie? Heel vreemd.”

Karoline de Groot: “Er zijn twee opties, of het ontwerp wordt aangepast of er komt geen faunapassage”
Van Zoelen: “Door deze bijdragen komt de tegenstelling tussen sport en dier lijnrecht tegenover elkaar te staan. We kunnen toch ook vaarroutes verleggen, of er kan ergens anders geroeid worden?” Heiner: “Het aanpassen van een ontwerp is geen tegenstelling. Je kunt ook gewoon meedenken met de sporters.” De Groot: “De roeiers moeten daar langs. We kunnen niet even ergens nieuw water creëren. En wij willen die tegenstelling ook niet, maar deze wordt wel gecreëerd. Veiligheid en natuur komen lijnrecht tegenover elkaar te staan. Volgens mij zijn er twee opties. Of het ontwerp wordt aangepast, of de faunapassage wordt niet aangelegd. Hier gaan gewoon ongelukken gebeuren. Of is de gemeente bereid om 24 uur per dag iemand bij de brug neer te zetten die iedereen gaat begeleiden?”

Jim Lo-A-Njoe: “Is KGR De Hunze betrokken in de gesprekken?”
De Wrede: “Er is veel contact geweest met Gyas. We hebben ook serieus gekeken naar hun alternatief. Maar dat voldeed niet. En nogmaals, waar we het hier over hebben is een faunapassage bij een brug. De rest van de vaarweg kan gebruikt worden zoals altijd.” Lo-A-Njoe: “Is De Hunze betrokken in de gesprekken?” De Wrede: “Daar kan ik niks over zeggen. Dat moet ik uitzoeken.”

Wethouder Kirsten de Wrede: “Je kunt heel lang praten, maar als je niet tot elkaar komt, dan stopt het”
De Groot: “U zegt dat er gesprekken met Gyas zijn geweest. Maar dat is lang geleden. Dat contact is plots gestopt. En nu hebben we deze onveilige uitkomst als oplossing.” De Wrede: “Het gesprek is gestopt omdat hun ontwerp niet voldeed. En dan kun je heel lang gaan praten, maar als je niet nader tot elkaar komt, dan houdt het op. Dan stopt het.” De Groot: “Nee, dan houdt de faunapassage op.” De Wrede: “Daar ben ik het niet mee eens. U drijft het op de spits.”

Vervolg?
Op dat moment grijpt voorzitter Els van der Weele in: “Ik zie dat er nog veel vragen zijn, maar ik heb ook het idee dat we niet tot een oplossing gaan komen.” De wethouder stelt voor om een schriftelijke ronde te initiëren waarbij alle fracties vragen kunnen stellen en er zo spoedig mogelijk antwoord komt. Lo-A-Njoe: “Ik stel een sessie voor, met expertise erbij, zodat we hier goed over kunnen praten, en tot die tijd wordt er niks aangelegd.” De Wrede: “Daar kan ik niet gelijk akkoord op geven.”