Raad lijkt in te gaan stemmen met herhuisvesting VRIJDAG, maar 12 miljoen euro extra is hete aardappel

Een meerderheid van de gemeenteraad lijkt in te gaan stemmen met de herontwikkeling van de locatie Sint Jansstraat en de herhuisvesting van VRIJDAG. Dat bleek woensdagavond.

Mirte Goodijk van Student & Stad wist tijdens de vergadering goed de toon te zetten: “Onlangs hebben we een werkbezoek gebracht aan VRIJDAG. Daarbij kregen we ook een kijkje in de keuken. En eigenlijk is VRIJDAG niet in één zin samen te vatten. Zij proberen ook mensen te bereiken die niet de weg naar kunst en cultuur kunnen maken. Ook is men in de wijken actief, waarmee men kansenongelijkheid en jeugdcriminaliteit tegengaat. Dit is een mooie plek om alle lof uit te spreken voor VRIJDAG. Als het gaat om de herhuisvesting: het is niet leuk dat er nog eens 12 miljoen euro op tafel moet worden gelegd. Het is vervelend dat de bouwkosten zo zijn gestegen, maar wij roepen wel op tot financiële beheersing van dit plan.”

Vijftig miljoen euro
De bedoeling is dat VRIJDAG in de komende jaren gaat verhuizen naar een nieuw gebouw aan de Sint Jansstraat. Dit gebouw gaat daarnaast ook een woon- en commerciële functie krijgen. Voor VRIJDAG betekent het dat hun locaties aan de Walstraat en het Prinsentheater komen te vervallen. De plannen voor de nieuwbouw kennen een lange aanloop. Het gemeentebestuur heeft in een brief laten weten dat men graag het uitvoeringskrediet van 37,4 miljoen euro met 12,7 miljoen euro wil verhogen, waarmee het totale krediet op 50 miljoen euro komt.

Floor Mertens (SP): “Beter in cultuur investeren dan in fancy gebouwen”
En dat is voor verschillende partijen wel een hete aardappel. De fractie van het CDA vindt het bijvoorbeeld erg vervelend dat er zoveel geld wordt geïnvesteerd in projecten in de binnenstad, terwijl als er investeringen gedaan moeten worden buiten de binnenstad dit heel wat lastiger is. Floor Mertens van de SP: “VRIJDAG biedt laagdrempelige cultuur waarvan wij vinden dat dit beter past in de wijken. Daarnaast vinden wij dat het geld beter geïnvesteerd kan worden in cultuur in plaats van fancy gebouwen. Dit soort dingen kun je beter in de wijken plaats laten vinden, en niet in een ivoren toren.”

Hans Moerkerk (Stadspartij 100% voor Groningen: “Fors bouwwerk met veel middelen”
Dat dilemma speelt ook bij Stadspartij 100% voor Groningen. Hans Moerkerk: “We gunnen VRIJDAG een mooi gebouw en een goede toekomst. Maar we zijn wel voor het blok gezet. Eén centrale plek heeft niet onze voorkeur. En nu komt er ineens twaalf miljoen euro bij.” Dat kan op een vraag rekenen van Laurent Dwarshuis van de ChristenUnie: “De Stadspartij is een realistische partij. Het College komt netjes met een voorstel. Het gaat om iets dat waarde heeft. Is dit het niet waard?” Moerkerk: “Je hebt het over een fors bouwwerk met veel middelen in een tijd die juist meer soberheid verdient. Kijk, ik wil niet de indruk wekken dat we de stekker er uit willen halen, want we gunnen VRIJDAG voortgang. Maar waar ligt de grens?”

Wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA): “We hebben de raad meegenomen in het proces”
Wethouder Van Niejenhuis vindt het jammer dat Moerkerk het zo ervaart: “We hebben de raad meegenomen in het proces.” Moerkerk: “Ik lig er ook niet wakker van. Maar de uitbreiding van de omvang van de scope die meer geld gaat kosten. Straks komt er misschien nog een parkeergarage onder. Er is ergens een punt dat je als fractie zegt, ik wil dit niet. Maar dat willen we niet tegen VRIJDAG zeggen.” Van Niejenhuis stelt Moerkerk gerust dat men niet heeft overwogen om een parkeergarage aan te leggen.

Janette Bosma (Partij voor de Dieren): “Pijnlijk dat een monumentale boom gekapt moet worden”
Ook zijn er andere zorgen. Janette Bosma van de Partij voor de Dieren: “Ons grootste struikelblok is de vernietiging van natuur. Om deze plannen te realiseren moet een monumentale boom gekapt worden. Ook wordt de binnentuin voor de helft kleiner. Wij vinden dat de waarde van natuur groter is dan de waarde die een verzameling stenen heeft.” Van Niejenhuis: “De boom kan niet behouden worden. Wel hebben we gekeken naar optimalisaties. VRIJDAG gaat in vierkante meters flink terug. Daardoor kan de binnentuin behouden blijven. Er komt een nieuwe boom in deze tuin, en ook krijgt het gebouw een groen dak. Maar de boom die u bedoelt, om die te behouden en te verplaatsen, dat kan niet. Wel zeg ik u toe dat waar we in de binnenstad een boom kunnen plaatsen, dit ook doen.”

Rozemarijn Gierkink (PvdA): “Kunnen we de vrijgekomen locaties behouden voor cultuur?”
De PvdA heeft vragen over de twee panden die leeg komen te staan. Rozemarijn Gierkink: “Het Prinsentheater en de Walstraat komen in het bezit van de gemeente. Deze panden krijgen waarschijnlijk een woonbestemming. Kunnen we dit niet behouden voor de cultuur? Wellicht in de vorm van broedplaatsen?” Van Niejenhuis: “Als de raad zegt dat er een andere bestemming voor deze panden moet komen, dan kan dat. Als het gaat om creatieve broedplaatsen zou ik even wachten op wat we qua beleid hier op gaan voeren. Hier komt binnenkort meer duidelijkheid over.”

Maria Martinez Doubiani (D66): “Waarde van cultuur valt niet in geld uit te drukken”
Verschillende fracties zijn ook louter positief. Maria Martinez Doubiani van D66: “Onze partij is pleitbezorger voor de cultuursector. Kunst en cultuur heeft niet altijd de waardering gekregen die het zou moeten krijgen. Terwijl het wel staat aan de basis van onze samenleving. De waarde hiervan valt niet in geld uit te drukken. Cultuur leidt tot nieuwe inzichten en het verbindt ons. VRIJDAG is een steunpilaar voor de cultuur, waarbij men ook in de wijken is te vinden.”

Laurent Dwarshuis (ChristenUnie): “Cultuur een prominente plek geven”
Laurent Dwarshuis van de ChristenUnie: “Wij zijn ook voorstander. En toch is dit debat ook interessant. We hebben het over 50 miljoen euro. Eerder is er al 35 miljoen euro gereserveerd. Daar komt nu een bedrag bij. Is dat dan teveel geld? D66 zegt van niet. Zij zeggen dat cultuur niet in geld is uit te drukken. Wij denken daar anders over, maar wij vinden het de 50 miljoen euro waard. We verbinden heel veel kansen. We gaan cultuur een prominente plek geven in Groningen.”

Jalt de Haan (CDA): “Begint de ChristenUnie nu ook al zo’n grachtengordelpartij te worden?”
Dat kan op een interruptie rekenen van Jalt de Haan van het CDA: “Niet in geld uit te drukken. De ChristenUnie zegt dat het een prominente plek verdient. De CU begint ook al zo’n grachtengordelpartij te worden als GroenLinks. Ten Boer zou toch ook een prachtige plek zijn voor VRIJDAG?” Dwarshuis: “Wat ik probeer te zeggen is dat het een mooie, bereikbare plek is. Cultuur verdient een mooie plek.”

Wethouder Rik van Niejenhuis: “Huurbedragen verbeteren de exploitatiepositie”
En dan nog even over die extra kosten. Van Niejenhuis: “Wat ik nog even heel duidelijk wil maken is dat we dit plan zonder extra functies hadden kunnen presenteren. Dus zonder de huur- en woonfuncties. Dan hadden we nu een lager bedrag van u gevraagd. Maar dan hadden we in de toekomst een structureel hoger bedrag nodig gehad om alles in de benen te houden. De huurbedragen die we innen betekent dat onze exploitatiepositie sterk verbetert.”

“Investeringen in binnenstad zijn een vlekje”
Daarnaast wil de wethouder nog wat zeggen tegen De Haan: “U zegt dat het geld vooral naar de binnenstad gaat. Maar ik kan 10.000 andere plekken noemen buiten de binnenstad waar we ook geld in investeren. Het sociaal domein bijvoorbeeld, maar ook de wijkvernieuwing, WarmteStad, de aanpak in Paddepoel, het Koopmansplein in Ten Boer, het Raadhuisplein in Haren. De investeringen in de binnenstad zijn een vlekje.”

Jalt de Haan: “Irritante houding van de wethouder”
Dat kan op een boze reactie rekenen van De Haan: “Prima opsomming. Ga maar door. Leuk showtje van de wethouder. Vorige week hadden we het over de ontwikkeling van het Koopmansplein. Hoe lang zijn ze daar al niet bezig? Als CDA zijn we echt niet tegen alles wat er in de binnenstad ontwikkeld wordt. Maar wat de wethouder nu doet is een vervelend spelletje. Een irritante houding. Ga lekker verder met de opsomming. Dit was echt niet nodig.”